Το κτιριακό απόθεμα της ΕΕ είναι υπεύθυνο για το 40% περίπου της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η αναθεωρημένη οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD) θέλει να αντιμετωπίσει πραγματικά το ζήτημα.

Καθώς η γαλλική προεδρία του Συμβουλίου πλησιάζει στο τέλος της, οι Τσέχοι θέλουν να διασφαλίσουν ότι τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ βρίσκονται στην ίδια σελίδα ενόψει των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την οδηγία σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD).

«Έχουμε τεράστιες δυνατότητες να κάνουμε κάτι σπουδαίο για το ευρωπαϊκό κτιριακό απόθεμα τώρα που η EPBD βρίσκεται στο τραπέζι», δήλωσε ο Martin Pejrimovsky, ακόλουθος ενέργειας στη μόνιμη αντιπροσωπεία της Τσεχίας στην ΕΕ, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης της EURACTIV στις 17 Μαΐου.

Την 1η Ιουλίου, η Τσεχία θα διαδεχθεί τη Γαλλία για ένα εξάμηνο στο τιμόνι της ΕΕ, και θα είναι στο χέρι της Πράγας να διεκδικήσει έναν από τους μεγαλύτερους φακέλους της δέσμης νομοθεσίας της ΕΕ για το κλίμα «Fit for 55», η οποία στοχεύει στη μείωση των εκπομπών του μπλοκ κατά 55% έως το 2030.

Η δυναμική θα μπορούσε να είναι υπέρ τους. Με τον πόλεμο να μαίνεται στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέτρεψε πρόσφατα τα κράτη μέλη της ΕΕ να αυξήσουν τις φιλοδοξίες τους για την EPBD ως έναν τρόπο να μειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στη θέρμανση.

Στο σχέδιο REPowerEU που παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα, οι Βρυξέλλες «καλούν το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να επιτρέψουν πρόσθετες εξοικονομήσεις και κέρδη ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια μέσω της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων [EPBD]», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής.

Ωστόσο, η τσεχική προεδρία βαδίζει προσεκτικά. Στο τιμόνι της ΕΕ, η Τσεχία θα επιδιώξει «να διαμορφώσει τη νομοθεσία με τρόπο ευέλικτο, αλλά ταυτόχρονα φιλόδοξο», εξήγησε ο Pejrimovsky, λέγοντας ότι απαιτείται «συνοχή» σε όλους τους φακέλους της δέσμης μέτρων «Fit for 55».

Η ευελιξία είναι συχνά ένα συνώνυμο του «wiggle room» που χρησιμοποιείται από τα κράτη μέλη της ΕΕ που φοβούνται να παραχωρήσουν ρυθμιστικό έδαφος στις Βρυξέλλες.

Αλλά τα κτίρια είναι στην ουσία τους τοπικά και οι νομοθέτες της ΕΕ το γνωρίζουν καλά αυτό. «Ας επικεντρωθούμε στο να έχουμε ευελιξία για να επικεντρωθούμε στη χρήση της δύναμης των κρατών μελών», δήλωσε ο Pejrimovsky. Αυτό, πρόσθεσε, θα έδινε στα κράτη μέλη της ΕΕ «αρκετούς τρόπους για να επωφεληθούν από τις ιδιαίτερες κλιματικές και πολιτιστικές τους συνθήκες».

«Θα πρέπει επίσης να προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε ένα πλαίσιο που θα επιτρέπει τη διατήρηση των πολιτιστικών και ιστορικών θησαυρών που έχουμε στην ΕΕ», δήλωσε ο Τσέχος ακόλουθος ενέργειας.

Παράλληλα, οι Τσέχοι αναγνωρίζουν επίσης την ανάγκη για μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που θα φέρει «πολλούς κατηρτισμένους ανθρώπους» στον κατασκευαστικό τομέα. Σημειώνοντας τον αυξανόμενο ρόλο των ψηφιακών λύσεων στα κτίρια, τόνισε επίσης την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη θα παραμείνει «παγκόσμιος ηγέτης» στον κλάδο.

Ομοίως, η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων έχει καταστεί «θέμα ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ», καθώς «κάθε κομμάτι ενέργειας που δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε … είναι σπουδαία νέα για την ΕΕ», δήλωσε πριν αναχωρήσει για έναν ακόμη γύρο διαπραγματεύσεων σχετικά με την EPBD.

Η υγεία στην EPBD

Οι Τσέχοι ελπίζουν να καταλήξουν σε μια «γενική προσέγγιση» σχετικά με την EPBD στο Συμβούλιο Υπουργών κατά τη διάρκεια της εξάμηνης παραμονής τους στο τιμόνι της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εν τω μεταξύ, αναμένεται να ψηφίσει τη θέση του τον Δεκέμβριο, ανοίγοντας τον δρόμο για τις τελικές συνομιλίες για την ολοκλήρωση της νομοθεσίας το επόμενο έτος.

Ο Pejrimovsky έθεσε ωστόσο ένα επιπλέον σημείο.

«Τώρα είναι η ώρα και η ευκαιρία να ενημερωθούν οι ενδιαφερόμενοι [και οι νομοθέτες] … για τα πιθανά οφέλη ή από τις ανακαινίσεις των κτιρίων για την υγεία καθώς και την ενεργειακή απόδοση», δήλωσε ο τσέχος ακόλουθος.

Οι κακές συνθήκες στέγασης είναι γνωστοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία των ανθρώπων. Ένας στους έξι Ευρωπαίους ζει σε ένα κτίριο με υγρασία και μούχλα, γεγονός που διπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης αναπνευστικών ασθενειών. Οι άνθρωποι που ζουν σε ανθυγιεινά κτίρια έχουν επίσης 40% περισσότερες πιθανότητες να πάσχουν από άσθμα, σύμφωνα με την έκδοση 2017 του Βαρόμετρου Υγιεινών Κατοικιών.

«Περνάμε το 90% της ζωής μας μέσα σε κτίρια», εξήγησε ο David Briggs, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κατασκευής παραθύρων VELUX Group, ο οποίος μίλησε στην εκδήλωση της EURACTIV.

Περίπου το ένα τρίτο των Ευρωπαίων επηρεάζεται από κινδύνους του εσωτερικού κλίματος, όπως η έλλειψη ημερήσιου φωτός, το υπερβολικό κρύο, ο υπερβολικός θόρυβος ή η υγρασία και η μούχλα, σύμφωνα με έρευνα του ομίλου VELUX.

«Οι σχετικές επιπτώσεις στην υγεία είναι αρκετά γνωστές. Περιλαμβάνουν το άσθμα, τα αναπνευστικά προβλήματα και τις καρδιαγγειακές παθήσεις», δήλωσε ο Briggs, προσθέτοντας ότι η τελευταία μελέτη έδειξε μια «πολύ ισχυρή σχέση» μεταξύ του κακού εσωτερικού κλίματος και της γενικής υγείας των ανθρώπων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίγνωση του θέματος και έχει ήδη εισαγάγει πτυχές της ποιότητας του αέρα εσωτερικών χώρων κατά την τελευταία αναθεώρηση της EPBD, το 2017.

«Συντάξαμε προσεκτικά την πρόταση έτσι ώστε να έχει θετικό αντίκτυπο όχι μόνο στην κατανάλωση ενέργειας ή στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και στο να είναι οικονομικά προσιτή και στην ποιότητα ζωής», εξήγησε ο Thibault Roy, υπεύθυνος πολιτικής στο τμήμα ενέργειας της Επιτροπής.

Ειδικά η εισαγωγή των λεγόμενων «ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης» (MEPS) είναι ένας «βασικός τρόπος» για να γίνουν «τα κτίριά μας πιο υγιεινά, με την αντιμετώπιση των στεγών, της υγρασίας, του εξαερισμού από την υγρασία και της θερμικής διάσκεψης», εξήγησε.

Οι πτυχές της υγείας ενδέχεται να εξεταστούν και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου οι ευρωβουλευτές θα αρχίσουν σύντομα να συζητούν τις τροποποιήσεις της οδηγίας EPBD σε επίπεδο επιτροπής.

«Νομίζω ότι το θέμα της υγείας αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία, και δικαίως», εξήγησε ο Morten Petersen, δανός ευρωβουλευτής της κεντρώας ομάδας Renew Europe και αντιπρόεδρος της επιτροπής βιομηχανίας του Κοινοβουλίου.

«Νομίζω ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να προσθέσουμε αυτές τις προοπτικές στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα ξεκινήσουν αρκετά σύντομα», πρόσθεσε.

euractiv