“Τι φορούσες όταν σε βίασαν;”, αυτός είναι ο τίτλος μιας έκθεσης, στην οποία παρουσιάζουν θύματα βιασμού τα ρούχα που φορούσαν όταν βιάστηκαν. Η έκθεση, πρώτη φορά έλαβε χώρα το 2014 στο πανεπιστήμιο του Αρκάνσας.

Η αρχική έμπνευση των δημιουργών της έκθεσης, Wyandt-Hiebert (Γουίνταν Χίμπερτ) και Brockman (Μπρόκμαν) ήταν το ποίημα της Mary Simmerling (Μέρι Σίμερλινγκ) με τίτλο “What I Was Wearing”, το οποίο παρουσίασε η συγκεκριμένη σε σύνεδριο με θέμα τη σεξουαλική βία και κακοποίηση. Οι δημιουργοί, που εργάζονται ως συνήγοροι υπεράσπισης θυμάτων σεξουαλικής βίας,  μίλησαν με φοιτητές του πανεπιστημίου του Αρκάνσας, που έχουν πέσει θύματα βιασμού. Αυτοί περιέγραψαν τι ρούχα φορούσαν πριν συμβεί ο βιασμός.  Αυτές οι περιγραφές χρησιμοποιήθηκαν για να γίνει μια κατα πρόσεγγιση αναπαράσταση των ρούχων.

Αν και η έκθεσή μας γυρνάει πίσω στο 2014, σήμερα στην Ελλάδα είναι πιο επίκαιρη από πότε δεδομένου του μαζικού κύματος κινητοποίησης, το οποίο ξεκίνησε από τον χώρο του αθλητισμού και επεκτάθηκε στον χώρο του θεάματος.  Όπως, πολλοί αναρωτήθηκαν “Γιατί τώρα;”, εννοώντας γιατί επέλεξαν τα θύματα να μιλήσουν τώρα. Άλλοι πάλι ρωτάνε “Τι φόραγες εκείνη τη μέρα;”.

Υπάρχει, λοιπόν, μια στερεοτυπική κουλτούρα, η οποία συνδέει την πράξη του βιασμού με την ενδυμασία του θύματος. Μια κουλτούρα που υποδεικνύει στο άτομο πως θα ντυθεί.  Το θύμα, ανεξαρτήτως φύλου, είναι αυτό που προκάλεσε τον βιαστή με την εξωτερική του εμφάνιση ε; Ουσιαστικά, βάσει της συγκεκριμένης άποψης, καταπατάται  η ελευθερία του ατόμου για ανεπηρέαστη επιλογή ενδύματος, ενώ ενοχοποιείται και το γυναικείο σώμα.

Η απάντηση σε αυτούς που αναζητούν την αφορμή του βιασμού, στα ρούχα του θύματος, είναι πως δεν υπάρχει κανένας απόλυτα συσχετισμός. Ο θύτης θα προέβαινε σε αυτήν την πράξη ανεξαρτήτως ενδυμασίας.  Παράλληλα, η μεγάλη διαφοροποίηση των ενδυματολογικών επιλογών των θυμάτων αποτελεί το μεγαλύτερο τεκμήριο ως προς την προαναφερθείσα εικασία.  Τι κοινό έχει μια φοιτήτρια πανεπιστημίου με ένα classic outfit με μια αμερικανίδα στρατιωτικό που φοράει τη στολή της εν ώρα υπηρεσίας; Και οι δυο είναι θύματα βιασμού.

Φωτογραφίες:boredpanda.com

Επομένως, ίσως είναι η στιγμή να σπάσει η κουλτούρα της αποσιώπησης του βιασμού και της στερεοτυπικής αντιμετώπισής του. Τα ρούχα απλώς είναι ρούχα και δεν είναι σε θέση  τόσο να χαρακτηρίσουν κανένα ώστε να τον καταστήσουν θύμα βιασμού όσο και να δικαιολογήσουν την πράξη αυτού στους δημόσιους ή μη διαλόγους.

Ανεσιάδου Ελένη