Να είναι δίκαιη κι αποτελεσματική η εφαρμογή του τέλους ταφής απορριμμάτων
Πράσινοι- Οικολογία:
Έντονες και αναμενόμενες ήταν οι αντιδράσεις των Δήμων Αττικής για την εφαρμογή του τέλους ταφής και τη μεγάλη αύξηση του κόστους για τους Δήμους, πίσω όμως από αυτές αποκρύπτεται η τεράστια αποτυχία στη μέχρι σήμερα εφαρμογή του, με ευθύνες τόσο της Κυβέρνησης όσο και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους οι Πράσινοι- Οικολογία.
Πιο συγκεκριμένα τονίζουν:
- “Τι γίνεται στην Ευρώπη;
Το τέλος ταφής αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο της ευρωπαϊκής πολιτικής για τα απόβλητα, με στόχο τη δραστική μείωση της ταφής απορριμμάτων και την εφαρμογή της ιεραρχίας διαχείρισης αποβλήτων, δηλαδή την πρόληψη, τη μείωση της κατανάλωσης και της σπατάλης, την επαναχρησιμοποίηση/επιδιόρθωση και τη χωριστή συλλογή, ανακύκλωση και κομποστοποίηση σχεδόν του συνόλου των απορριμμάτων. Εδώ και δεκαετίες εφαρμόζεται με επιτυχία στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και το ύψος του κυμαίνεται από πολύ χαμηλές τιμές (5-30 ευρώ ανά τόνο σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και σε Βαλκανικές χώρες) έως πολύ υψηλά επίπεδα (70-130 ευρώ ανά τόνο σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Αγγλία, και η Σουηδία).
Η διακύμανση του ύψους του τέλους ταφής εξαρτάται από την επιτυχία της καθολικής εφαρμογής στη χωριστή συλλογή των διαφόρων ρευμάτων αποβλήτων, τη σωστή λειτουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών διαχείρισης (όπως κομποστοποίηση ή αναερόβια χώνευση), το επίπεδο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των δημοτών και την εφαρμογή της συλλογής πόρτα-πόρτα.
Η διακύμανση του ύψους του τέλους ταφής εξαρτάται από την επιτυχία της καθολικής εφαρμογής στη χωριστή συλλογή των διαφόρων ρευμάτων αποβλήτων, τη σωστή λειτουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών διαχείρισης (όπως κομποστοποίηση ή αναερόβια χώνευση), το επίπεδο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των δημοτών και την εφαρμογή της συλλογής πόρτα-πόρτα.
- Τι γίνεται στην Ελλάδα;
Δυστυχώς στη χώρα μας επικρατεί ένα εξαιρετικά συγκεντρωτικό, αντιπεριβαλλοντικό και αναποτελεσματικό μοντέλο διαχείρισης αποβλήτων. Υπάρχουν σοβαρότατες ευθύνες για την πολιτική επιλογή δημιουργίας πανάκριβων μονάδων μηχανικής/βιολογικής επεξεργασίας (τις ΜΕΑ -μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων) που δεν συνάδουν με την ιεραρχία διαχείρισης αποβλήτων. Επιπλέον, ο ΕΟΑΝ έχει ήδη εισπράξει 276 εκ ευρώ, τα οποία κρατούνται στα ταμεία του χωρίς να αξιοποιούνται για την πρόληψη και χωριστή συλλογή στους Δήμους.
Βαφτίζουν “κυκλική οικονομία” τις συγκεκριμένες μονάδες ΜΕΑ, που αποδεδειγμένα αποτυγχάνουν να ανακτήσουν και να αξιοποιήσουν χρήσιμα υλικά από σύμμικτα απορρίμματα ενώ η ταφή αυξάνεται αντί να μειώνεται. Μήπως η απειλή για αυξημένη επιβολή του τέλους ταφής έχει σκοπό να δεχτούν οι Δήμοι και οι δημότες ως καλύτερη λύση την καύση απορριμμάτων;
Συγκεκριμένα στην Αττική, ο πλήρως αποτυχημένος Ενιαίος Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος (ΕΔΣΝΑ) χρησιμοποιεί τις εισφορές ταφής των Δήμων με κύριο στόχο τη συνεχιζόμενη λειτουργία και μεγέθυνση του χώρου ταφής στη Φυλή, καθώς και του πανάκριβου ΕΜΑΚ, αποδίδοντας τεράστια ανταποδοτικά τέλη στον Δήμο Φυλής, χρήματα που σε καμία περίπτωση δεν επενδύονται για την περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής και την προστασία της υγείας των κατοίκων. Συντηρεί και μεγεθύνει τον χώρο ταφής στη Φυλή διαιωνίζοντας ένα πανάκριβο και περιβαλλοντικά εγκληματικό μοντέλο, αντί να επενδύει σε αποκεντρωμένες υποδομές διαχείρισης/κομποστοποίησης βιοαποβλήτων και σε χωριστή συλλογή χρήσιμων υλικών.
Είναι φανερό ότι η αποτελεσματικότητα του τέλους ταφής εξαρτάται από μια σειρά οικονομικών, κοινωνικών και θεσμικών παραμέτρων. Ας έχουμε υπόψη ότι πάντοτε ο στόχος είναι όχι μόνο η μείωση της ταφής αποβλήτων αλλά και η δραστική μείωση των παραγόμενων αποβλήτων, σε συνδυασμό με την ποιοτική τους ανακύκλωση, ώστε να προσεγγίζουμε το επιθυμητό κυκλικό οικονομικό μοντέλο. Στόχος δεν μπορεί να είναι, σε καμία περίπτωση, η εφαρμογή της καύσης απορριμμάτων!
Πιο συγκεκριμένα, η αποτελεσματικότητα και η επιτυχής εφαρμογή του τέλους ταφής εξαρτάται από:
Βαφτίζουν “κυκλική οικονομία” τις συγκεκριμένες μονάδες ΜΕΑ, που αποδεδειγμένα αποτυγχάνουν να ανακτήσουν και να αξιοποιήσουν χρήσιμα υλικά από σύμμικτα απορρίμματα ενώ η ταφή αυξάνεται αντί να μειώνεται. Μήπως η απειλή για αυξημένη επιβολή του τέλους ταφής έχει σκοπό να δεχτούν οι Δήμοι και οι δημότες ως καλύτερη λύση την καύση απορριμμάτων;
Συγκεκριμένα στην Αττική, ο πλήρως αποτυχημένος Ενιαίος Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος (ΕΔΣΝΑ) χρησιμοποιεί τις εισφορές ταφής των Δήμων με κύριο στόχο τη συνεχιζόμενη λειτουργία και μεγέθυνση του χώρου ταφής στη Φυλή, καθώς και του πανάκριβου ΕΜΑΚ, αποδίδοντας τεράστια ανταποδοτικά τέλη στον Δήμο Φυλής, χρήματα που σε καμία περίπτωση δεν επενδύονται για την περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής και την προστασία της υγείας των κατοίκων. Συντηρεί και μεγεθύνει τον χώρο ταφής στη Φυλή διαιωνίζοντας ένα πανάκριβο και περιβαλλοντικά εγκληματικό μοντέλο, αντί να επενδύει σε αποκεντρωμένες υποδομές διαχείρισης/κομποστοποίησης βιοαποβλήτων και σε χωριστή συλλογή χρήσιμων υλικών.
Είναι φανερό ότι η αποτελεσματικότητα του τέλους ταφής εξαρτάται από μια σειρά οικονομικών, κοινωνικών και θεσμικών παραμέτρων. Ας έχουμε υπόψη ότι πάντοτε ο στόχος είναι όχι μόνο η μείωση της ταφής αποβλήτων αλλά και η δραστική μείωση των παραγόμενων αποβλήτων, σε συνδυασμό με την ποιοτική τους ανακύκλωση, ώστε να προσεγγίζουμε το επιθυμητό κυκλικό οικονομικό μοντέλο. Στόχος δεν μπορεί να είναι, σε καμία περίπτωση, η εφαρμογή της καύσης απορριμμάτων!
Πιο συγκεκριμένα, η αποτελεσματικότητα και η επιτυχής εφαρμογή του τέλους ταφής εξαρτάται από:
- Τον σωστό καθορισμό του ύψους του τέλους ταφής.
- Το τέλος ταφής να επιστρέφει στους Δήμους και να καλύπτει αποκλειστικά τα δημοτικά προγράμματα πρόληψης απορριμμάτων και χωριστής συλλογής, ακολουθώντας την ιεραρχία αποβλήτων.
- Τον συνδυασμό του τέλους ταφής με τα συστήματα “πληρώνω όσο πετάω” στους Δήμους, ώστε το κόστος να μην περνάει οριζόντια σε όλους τους δημότες και επιχειρήσεις αλλά να επιμερίζεται με ένα δικαιότερο και πιο ανταποδοτικό μηχανισμό.
- Πολύ σημαντική παράμετρος είναι η διαθεσιμότητα εναλλακτικών επιλογών διαχείρισης για τους Δήμους: πράσινα σημεία, γωνιές ανακύκλωσης, Δημοτικά Κέντρα επισκευής/επιδιόρθωσης και μεταπώλησης, στήριξη των εγχειρημάτων ΚΑΛΟ, μικρές δημοτικές μονάδες κομποστοποίησης, σε περιφερειακές ή διαδημοτικές μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων κ.ά.
Συνοψίζοντας, για τη χώρα μας το ζητούμενο δεν είναι να αποσυρθεί το τέλος ταφής, όπως πρόσφατα αποφάσισε ο ΕΔΣΝΑ μετά από τις αντιδράσεις των Δήμων αλλά να εφαρμοστεί με σωστό και δίκαιο τρόπο. Τα τέλη ταφής θα πρέπει να επανεπενδύονται σε δημοτικά προγράμματα που στοχεύουν στη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων και στην αύξηση της χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης, ώστε να βελτιωθούν οι επιδόσεις όλων των Δήμων.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία ζητούν από την κυβέρνηση να υποστηρίξει με κάθε τρόπο τους Δήμους σε αυτό το έργο, αντί να διαιωνίζει το καταστροφικό μοντέλο διαχείρισης και να προβάλει λύσεις μέσω καύσης απορριμμάτων ή RDF ως λύσεις “κυκλικής οικονομίας”” όπως ολοκληρώθηκε η ανακοίνωση του κόμματος Πράσινοι- Οικολογία.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία ζητούν από την κυβέρνηση να υποστηρίξει με κάθε τρόπο τους Δήμους σε αυτό το έργο, αντί να διαιωνίζει το καταστροφικό μοντέλο διαχείρισης και να προβάλει λύσεις μέσω καύσης απορριμμάτων ή RDF ως λύσεις “κυκλικής οικονομίας”” όπως ολοκληρώθηκε η ανακοίνωση του κόμματος Πράσινοι- Οικολογία.
