Με 392 ψήφους υπέρ, 161 κατά και 142 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα την εντολή του ενόψει των διαπραγματεύσεων για τη νέα νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία του κλίματος. Ο νέος νόμος έχει ως στόχο να μετατρέψει τις πολιτικές υποσχέσεις περί επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας της ΕΕ έως το 2050 σε νομικά δεσμευτική υποχρέωση. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της Ευρώπης θα είναι έτσι σίγουροι για το νομικό πλαίσιο και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των μέτρων, ώστε να μπορούν να προετοιμαστούν καλύτερα για τις αλλαγές που έρχονται.

Οι ευρωβουλευτές επιμένουν ότι τόσο η ΕΕ συνολικά όσο και το κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά θα πρέπει να έχουν φτάσει σε κατάσταση κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, ώστε στη συνέχεια να πετύχουν «αρνητικό ισοζύγιο» εκπομπών άνθρακα, και ζητούν να υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση για τους στόχους αυτούς.

Οι ευρωβουλευτές καλούν ακόμη την Επιτροπή να υποβάλει ως τις 31 Μαΐου 2023, στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, πρόταση για την πορεία που θα ακολουθηθεί σε επίπεδο ΕΕ για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050. Η πρόταση αυτή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις συνολικές εναπομένουσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ ως το 2050, ώστε να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού. Η πορεία θα επανεξετάζεται έπειτα από κάθε απολογισμό που θα πραγματοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το Κοινοβούλιο ζητά επίσης να συγκροτηθεί σε επίπεδο ΕΕ μια επιτροπή για την κλιματική αλλαγή, η οποία, ως ανεξάρτητος επιστημονικός φορέας, θα είναι αρμόδια να αξιολογεί τις ακολουθούμενες πολιτικές ως προς τη συνέπειά τους και να παρακολουθεί τις εξελίξεις.

Απαιτείται πιο φιλόδοξος στόχος για το 2030

Ο υφιστάμενος στόχος της ΕΕ είναι να μειωθούν οι εκπομπές έως το 2030 κατά 40% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να αυξηθεί ο στόχος αυτός σε «τουλάχιστον 55%», στην τροποποιημένη πρόταση που κατέθεσε για τον νέο νόμο της ΕΕ για το κλίμα. Οι ευρωβουλευτές σήμερα έθεσαν τον πήχη ακόμη πιο ψηλά, ζητώντας να μειωθούν οι εκπομπές έως το 2030 κατά 60%, προσθέτοντας ότι, στο πλαίσιο αυτό, η αναθεώρηση των εθνικών στόχων θα πρέπει να γίνει με τρόπο οικονομικά δίκαιο και αποτελεσματικό.

Επίσης ζήτησαν από την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη αντικτύπου και να καθορίσει ενδιάμεσο στόχο για το 2040, για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα βρεθεί στον σωστό δρόμο για την επίτευξη του στόχου για το 2050.

Τέλος, το Κοινοβούλιο εξέφρασε την άποψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 να καταργήσουν σταδιακά όλες τις άμεσες και έμμεσες επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα, ενώ υπογράμμισε την ανάγκη να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.

Δηλώσεις

Μετά την ψηφοφορία, η εισηγήτρια Jytte Guteland (Σοσιαλιστές, Σουηδία) δήλωσε: «Η έγκριση της έκθεσης στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο, ενόψει των επικείμενων διαπραγματεύσεων. Επιθυμούμε όλα τα κράτη μέλη να επιτύχουν τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας το αργότερο έως το 2050. Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται η ΕΕ να θέσει φιλόδοξους ενδιάμεσους στόχους για το 2030 και το 2040.

Θέλω επίσης να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι αποφασίστηκε η θέσπιση ενός προϋπολογισμού για τα αέρια του θερμοκηπίου, ο οποίος θα καθορίζει τη συνολική εναπομένουσα ποσότητα εκπομπών που θα μπορούν να παραχθούν έως το 2050 χωρίς να τεθούν σε κίνδυνο οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η ΕΕ βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού».

Επόμενα βήματα

Το Κοινοβούλιο είναι πλέον έτοιμο να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη, μόλις το Συμβούλιο διαμορφώσει τη δική του κοινή θέση. Υπενθυμίζεται πως έπειτα από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 2019 να προσυπογράψει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας για το 2050, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε τον Μάρτιο του 2020 πρόταση για έναν νέο νόμο της ΕΕ για το κλίμα, σύμφωνα με την οποία θα καταστεί νομικά δεσμευτικό η ΕΕ να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προώθηση μιας πιο φιλόδοξης νομοθεσίας της ΕΕ για το κλίμα, κηρύσσοντας κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα στις 28 Νοεμβρίου 2019.