Ακραίες σκέψεις
Του Γιώργου Κακλίκη*:
Η Τουρκία αρχίζει να διακρίνει πως ακόμα και στους παραδοσιακούς υποστηρικτές της ακούγονται πλέον οι διαλυτικοί τριγμοί στην Ατλαντική Συμμαχία από την επιθετική πολιτική της έναντι της Ελλάδας και την αρνησικυρία της στην ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Και αυτό σε μια ιδιαίτερα επικίνδυνη στροφή των πραγμάτων σε σχέση με την ειρήνη στην Ευρώπη και πολύ πιο πέρα από αυτήν.
Οι αναλυτές διερωτώνται αν την προεδρική εκλογή θα ακολουθήσει επιτέλους η ομαλότητα. Και εκεί ακούγονται ποικίλες υποθέσεις για το είδος της «συμμαχικής» και, γενικότερα, εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Διαπιστώνουν όμως πως οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των επαγγελιών του σημερινού προέδρου της χώρας και εκείνων των αντιπάλων του είναι λίγες. Αντιλαμβάνονται έτσι πως, ασχέτως νικητή, το νέο που θα προκύψει από τις εκλογές αυτές θα είναι το «ένδυμα» και όχι ο κορμός που αυτό θα καλύψει. Κι αν επανεκλεγεί ο σημερινός πρόεδρος, ίσως τον δούμε να κάνει κάποια βήματα προσχηματικής διαλλακτικότητας και μερικές ανώδυνες γι’ αυτόν «παραχωρήσεις», όπως λ.χ. τη συγκατάνευσή του στην ένταξη και των δύο σκανδιναβικών κρατών στο ΝΑΤΟ. Και βέβαια, έναντι ανταλλάγματος που λέγεται F-16, ίσως δε και F-35. Όσο για το ενδεχόμενο νίκης κάποιου από τους σήμερα αντιπολιτευόμενους, καλό είναι οι αισιόδοξες αναλύσεις να μένουν συγκρατημένες. Το 240 σελίδων μανιφέστο της «Τράπεζας των Έξι» (αντιπολιτευόμενων κομμάτων) καθιστά σαφείς τις προθέσεις τους για εφαρμογή όσων περίπου διακηρύσσει ο κ. Ερντογάν αλλά με εκσυγχρονισμένο ύφος που δεν έχει σχέση με τον αρχέγονο παρορμητισμό του τελευταίου. Ένα ύφος που θα χαρακτηρίζεται από «δυτικότροπη διπλωματικότητα» ενώ, στην ουσία, οι σήμερα γνωστές τουρκικές επιδιώξεις θα παραμείνουν αμετάλλακτες, όπως π.χ. το νεοπαγές εφεύρημα της «γαλάζιας πατρίδας» που περικλείει παλιές και νέες επιδιώξεις της Τουρκίας εις βάρος της Ελλάδας και το οποίο ρητά μνημονεύεται στο μανιφέστο τους.
Ακόμα όμως και αν επιβεβαιωθεί η πλέον απαισιόδοξη πρόβλεψη για τις διαθέσεις τής μετεκλογικής τουρκικής ηγεσίας, η Αθήνα πρέπει να εξαντλήσει κάθε προσπάθεια για την προώθηση στη Χάγη του κεφαλαιώδους θέματος των θαλάσσιων ζωνών. Επαναλαμβάνοντας πιεστικά την πρότασή της αυτή όχι μόνο στην Άγκυρα αλλά και στις πρωτεύουσες εκείνες που έχουν ισχυρό λόγο και επιρροή. Κι αν αυτή η προσπάθεια αποβεί εις μάτην, τότε η Τουρκία ας σταθμίσει σοβαρά όσα γράφηκαν πρόσφατα σε «ηχηρά» έντυπα δυτικών χωρών όπως επίσης και στη νορβηγική «Aftenposten» (28/1/2023) όπου o Einar Wigen, καθηγητής Σπουδών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και ο Iver B. Neumann, διευθυντής του Ινστιτούτου Fridtjof Nansen, σημείωσαν πως «εάν η Τουρκία συνεχίσει να εμποδίζει την ένταξη της Σουηδίας, θα αναγκάσει στην πράξη το ΝΑΤΟ να επιλέξει μεταξύ της τελευταίας και της ίδιας. Με την επιλογή να προδικάζεται υπέρ της Στοκχόλμης». Σκέψεις που έρχονται να προστεθούν σε όσες, εξίσου ακραίες, διατύπωσε κατά την ίδια χρονική στιγμή ο άλλοτε σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον για «ένα ΝΑΤΟ χωρίς την Τουρκία». Σκέψεις που όσο κι αν σήμερα κινούνται στη σφαίρα του φανταστικού, αντικατοπτρίζουν την έντονη ενόχληση και τις αρνητικές διαθέσεις της Δύσης έναντι των επιλογών και των πρακτικών της αμφιρρέπουσας συμμάχου της.
*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ/ Η αναδημοσίευσή του εδώ φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του