Το τέλος του «ήπιου καλοκαιριού»
Του Γιώργου Κακλίκη *:
Μετά τον εκνευρισμό της Άγκυρας για την αναμενόμενη αποκατάσταση ισορροπιών με την αγορά των γαλλικών αεροσκαφών και φρεγατών, εύλογο ήταν η τουρκική κυβέρνηση να επιδοθεί σε καταιγισμό απειλητικών και απαξιωτικών για την Ελλάδα δηλώσεων, με κορυφαία την επανάληψη της εκτίμησης ότι οποιαδήποτε αμυντική προμήθεια της Αθήνας ουδόλως πρόκειται να την ωφελήσει. Η τουρκική προπαγανδιστική μηχανή αποπειράται τη διαμόρφωση αρνητικής εικόνας της Ελλάδας στις ΗΠΑ και στην ΕΕ. Αντιστρέφει σχεδόν κατά γράμμα τις ελληνικές αιτιάσεις για αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας, με την Άγκυρα να προσάπτει στην Αθήνα επιθετικότητα και ασυνέπεια σε σχέση με τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Έτσι, σε μια συνέχεια της προ ολίγων μηνών επιστολής προς τον κ. Γκουτέρες, ο τούρκος πρέσβης στα Ηνωμένα Έθνη επανήλθε ισχυριζόμενος ότι η Τουρκία έχει κάθε δικαίωμα να ενδιαφέρεται για την ελληνοϊταλική συμφωνία για την παραχώρηση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα ακόμα κι αν η ίδια δεν είναι μέρος της. Είναι προφανές ότι η τουρκική πλευρά, έχοντας επισύρει την αγανάκτηση του δυτικού κόσμου για όσα γενικότερα πράττει διεθνώς αλλά και ειδικότερα κατά δύο κρατών-μελών της ΕΕ, προσπαθεί να δώσει νομικό χαρακτήρα στην αξίωσή της για την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Και αυτό προκειμένου το θέμα αυτό να αποτελέσει αντικείμενο του διαλόγου της με την Ελλάδα, η οποία ως μόνο αντικείμενο των διερευνητικών επαφών δέχεται τα νομικά θέματα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.
Με τους προπαγανδιστικούς ισχυρισμούς περί επιθετικότητας της Ελλάδας και έλλειψης συνέπειάς της έναντι των προβλέψεων της Συμφωνίας των Παρισίων του 1947, η Τουρκία ελπίζει να ωθήσει τις δυτικές πρωτεύουσες να μεμφθούν και την Αθήνα για μη τήρηση των υποχρεώσεών της τηρώντας στο εξής αποστάσεις από τους ισχυρισμούς της.
Όλα αυτά δεν αποτελούν παιχνίδι αλληλοκατηγοριών σε θεωρητικό επίπεδο. Η Άγκυρα βγάζει πάλι εκτός λιμένος το «Ορούτς Ρέις» θυμίζοντας ότι το «ήπιο καλοκαίρι» τελείωσε. Εξέλιξη επικίνδυνη, αν αναλογιστεί κανείς πως η Άγκυρα κατ’ επανάληψη επεδίωξε την τριβή προκειμένου να κατηγορήσει την Αθήνα ότι αυτή «ήρξατο χειρών αδίκων».
Και τώρα που η Ελλάδα θα περιμένει την παραλαβή του νέου της πολεμικού υλικού, η Τουρκία μπορεί να προκαλέσει όξυνση και στην πράξη. Είναι πολλά και γνωστά αυτά που ωθούν τον τούρκο πρόεδρο να ενισχύσει την εσωτερική του εικόνα. Απρόβλεπτος και παρορμητικός όπως είναι, δεν αποκλείεται να αποπειραθεί να φέρει τους πάντες προ τετελεσμένων. Γι’ αυτό καλό είναι η Αθήνα όχι μόνο να εξακολουθεί να βρίσκεται σε αμυντική εγρήγορση αλλά και αδιάλειπτα να δίνει λιτή και ευκρινή την εικόνα όσων συμβαίνουν ή απειλούνται να συμβούν στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Μπορεί εταίροι και σύμμαχοι να έχουν ήδη εικόνα της πραγματικότητας και να εκφράζουν την ανησυχία τους για τις προθέσεις της Τουρκίας, απαραίτητη όμως είναι και η δική τους εγρήγορση ώστε μια ενδεχόμενη διπλωματική κόπωση να μην αμβλύνει την εικόνα της απειλητικής πραγματικότητας όχι μόνο έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά και των ίδιων των συμφερόντων της EE, των ΗΠΑ και του NATO.
*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ, η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του