Η κατάσταση μεταξύ δυτικών συμμάχων και ανατολικών «αντιπάλων» τους βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Στην Άπω Ανατολή η Κίνα διαδηλώνει τις θέσεις της για το καθεστώς της Ταϊβάν. Η διοίκηση του Τόκιο στα νησιά Senkaku στη Θάλασσα της Αν. Κίνας αμφισβητείται από το Πεκίνο, ενώ οι θάλασσες της περιοχής διατρέχονται από κινεζικές αμφισβητήσεις δικαιωμάτων άλλων χωρών της περιοχής. Παρούσες εκεί οι ΗΠΑ που, με ναυτικές ασκήσεις, στηρίζουν τους συμμάχους τους. 

Στη Μαύρη Θάλασσα, η θερμοκρασία ανέρχεται και με την πολυεθνική δυτική ναυτική άσκηση «Θαλάσσια Αύρα». Η Μόσχα δηλώνει πως η άσκηση διεξάγεται στα όρια των χωρικών υδάτων της στην Κριμαία! Έτσι, ξεκινά ρίχνοντας προειδοποιητικές βολές κατά του βρετανικού πολεμικού «Defender» και συνεχίζει παρακολουθώντας στενά το ιταλικό «Virginio Fasan».

Νότια της Ελλάδας, η Τουρκία οξύνει την κατάσταση καταπατώντας τα δίκαια της Κύπρου. Παράλληλα, ωθεί την κατάσταση στα άκρα στο Αιγαίο επιδιώκοντας να «διορθώσει» δυναμικά όσα παγίωσαν η Συνθήκη της Λωζάννης και άλλα διεθνή κείμενα. Και συνάπτει «μνημόνια» με την Τρίπολη παραγνωρίζοντας τα δικαιώματα της Ελλάδας, εδραιώνοντας παράλληλα την παρουσία της στη Λιβύη, παρά το ευχολόγιο της Διάσκεψης του Βερολίνου. 

Η Τουρκία έχει ωθήσει την κατάσταση στα άκρα και σε Αιγαίο και Μεσόγειο και επιμένει σε αυτό παρά τη θεατρική αναδίπλωσή της στις πρόσφατες συνόδους κορυφής ΝΑΤΟ και ΕΕ. 

Πριν αλέκτορα φωνήσαι, ο τούρκος πρόεδρος διαμήνυσε στις Βρυξέλλες ότι «η Τουρκία είναι στη Λιβύη, στον Καύκασο, στη Συρία και στην Ανατολική Μεσόγειο και θα συνεχίσει να είναι εκεί», πως «δεν δέχεται συστάσεις για χαμηλούς τόνους στην επικείμενη επίσκεψή του στην κατεχόμενη Κύπρο» και πως «η Τουρκία το δικαίωμά της το παίρνει και θα το παίρνει όπως πρέπει. Στην Ανατολική Μεσόγειο, την Κύπρο και σε όλες τις θάλασσες όπου θα συνεχίσει να πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες και γεωτρήσεις». Ηλίου φαεινότερον ότι η Άγκυρα λοιδορεί τη Δύση με μια προσωρινή αναστολή προκλήσεων και αφού η τελευταία μιλήσει – όπως το κάνει ήδη – για «ελληνοτουρκική ηρεμία» θα αναλάβει πάλι δράση.

Με την ατμόσφαιρα στην Άπω Ανατολή και τη Μαύρη Θάλασσα ηλεκτρισμένη και με την Τουρκία να δρα ως παράγων αστάθειας και επικίνδυνων εντάσεων σε Μεσόγειο και αλλού, Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες οφείλουν να προσεγγίσουν την Άγκυρα με πραγματισμό και όχι αποκλειστικά με την αντίληψη περί γεωστρατηγικής χρησιμότητας. Η τουρκική περιπέτεια μπορεί να οδηγήσει σε δραματικές εξελίξεις και το εκκρεμές Ερντογάν ουδένα πρέπει να αφήνει ασυγκίνητο. Κάποια στιγμή, ίσως η Τουρκία επανακάμψει στο δυτικό στρατόπεδο. Το συζητούν όχι μόνο δυτικοί αναλυτές αλλά και τούρκοι διπλωμάτες που εμπιστευτικά δηλώνουν πως, αργά ή γρήγορα, το ρωσοτουρκικό ειδύλλιο θα ατονήσει. Η Δύση θα έχει συμφέρον να κρατήσει την Άγκυρα σε ειδική σχέση μαζί της. Η επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση εμπεριέχει κινδύνους. Κυρίως εκείνον της επιδίωξης της Άγκυρας να παρακάθεται στην τράπεζα των μεγάλων και να συναποφασίζει. Ό,τι πιο επικίνδυνο με όσα δείγματα αναθεωρητισμού έδειξε όχι μόνο ο κ. Ερντογάν αλλά και ολόκληρη σχεδόν η τουρκική αντιπολίτευση που τον συνέδραμε ή σιωπηρά τον ενθάρρυνε σε πολλά από τα ενάντια στο διεθνές δίκαιο βήματά του στη διεθνή σκηνή.

*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ

** Το κείμενο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ και η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη άποψη του συντάκτη τοθ