Ο κόσμος διέρχεται εδώ και δύο χρόνια τη χειρότερη εκπαιδευτική κρίση που έχει καταγραφεί ποτέ λόγω της πανδημίας covid-19 με μεγαλύτερης ή μικρότερης διάρκειας αναστολή της λειτουργίας των σχολείων, όμως κατά τη δεύτερη χρονιά της υγειονομικής κρίσης σημειώθηκαν πρόοδοι.

Οι χώρες προσαρμόζονται

Σύμφωνα με την Unesco τα προβλήματα που προκάλεσε στην εκπαίδευση η πανδημία αποτελούν τη χειρότερη εκπαιδευτική κρίση που έχει καταγραφεί ποτέ.

“Ωστόσο παρατηρούμε μια αξιοσημείωτη αλλαγή μεταξύ του Δεκεμβρίου του 2021 και του Ιανουαρίου του 2022: δεν κλείνουν πια μαζικά τα σχολεία, οι χώρες κατάφεραν να σταθεροποιήσουν ένα νέο μοντέλο διαχείρισης της κρίσης, το οποίο τους δίνει τη δυνατότητα να διατηρούν τα σχολεία ανοικτά χάρη στην υιοθέτηση ενισχυμένων και ασφαλών υγειονομικών πρωτοκόλλων”, τονίζει η Unesco.

Πολλές χώρες -ανάμεσά τους η Γαλλία, η Βραζιλία, ακόμη και το Μεξικό- υιοθέτησαν μέτρα όπως το κλείσιμο τάξεων ανά περίπτωση αλλά και πιο παραδοσιακά, όπως η χρήση μάσκας και το συχνό πλύσιμο των χεριών.

Στην Ελλάδα, τη Γαλλία, τον Καναδά και την Ιταλία οι μαθητές υποβάλλονται τακτικά σε διαγνωστικά τεστ για την covid-19.

Αυτή την περίοδο τα σχολεία είναι ανοικτά σε 35 χώρες. Σε όλο τον κόσμο 25 χώρες επέλεξαν να αναβάλουν για λίγες ημέρες την επαναλειτουργία των σχολείων μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων. Δώδεκα επέλεξαν να τα κλείσουν εντελώς, έναντι 40 την ίδια περίοδο πέρυσι, σημείωσε η Unesco.

“Το μήνυμα ότι είναι ζωτικής σημασίας τα σχολεία να μένουν ανοικτά, από κοινωνική άποψη και για την ευημερία των παιδιών, έχει περάσει σε διάφορες χώρες”, εξηγεί.

Τα τελευταία δύο χρόνια οι χώρες που ανέστειλαν τη λειτουργία των σχολείων τους για το μεγαλύτερο διάστημα, περισσότερες από 60 εβδομάδες, είναι το Μπανγκλαντές, το Κουβέιτ, οι Φιλιππίνες, η Ουγκάντα και η Βενεζουέλα.

Στον αντίποδα, τέσσερις χώρες δεν έκλεισαν ποτέ τα σχολεία τους από την αρχή της πανδημίας: η Λευκορωσία, το Μπουρούντι, το Ναούρου και το Τατζικιστάν.

Καμία δεκαριά δεν ανέστειλαν ποτέ εντελώς τη λειτουργία των σχολείων, ανάμεσά τους η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία.

Επιπτώσεις

Το κλείσιμο των σχολείων, ανεξαρτήτως διάρκειας, έχει δραματικές συνέπειες, κυρίως για τις χώρες με μέσο και χαμηλό εισόδημα. Σε αυτή την κατηγορία το ποσοστό των παιδιών που επηρεάζονται από την ελλιπή μάθηση -το οποίο έφτανε το 53% πριν την πανδημία- ενδέχεται να φτάσει το 70%.

Σε κάποιες περιοχές της Βραζιλίας, του Πακιστάν, της αγροτικής Ινδίας, της Νότιας Αφρικής ή ακόμη και του Μεξικού, μεταξύ άλλων, καταγράφονται σημαντικές απώλειες στη μάθηση των μαθηματικών και της ανάγνωσης.

Σύμφωνα με την Unesco, με ορίζοντα το 2030, “καμία περιοχή του κόσμου δεν προβλέπεται να πετύχει να προσφέρει σε όλα τα παιδιά δευτεροβάθμια εκπαίδευση”, “οι εκπαιδευτικοί εκτιμούν ότι μόνο το ένα τρίτο των μαθητών θα έχουν βασικές ικανότητες στα μαθηματικά” και “το 33% των μαθητών δεν θα είναι σε θέση να διαβάσουν μια φράση στο τέλος του δημοτικού”.

Μακροπρόθεσμα, η γενιά των παιδιών που βρίσκεται αυτή την περίοδο στο σχολείο κινδυνεύει να χάσει σχεδόν 17 τρισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα εξαιτίας της ανεπάρκειας που τους προκάλεσε το κλείσιμο των σχολείων λόγω της πανδημίας, προειδοποιούν η Παγκόσμια Τράπεζα και υπηρεσίες του ΟΗΕ.

“Η απώλεια στη μάθηση που αντιμετωπίζουν πολλά παιδιά είναι ηθικά απαράδεκτη. Και η ενδεχόμενη αύξηση της ελλιπούς μάθησης ενδέχεται να έχει καταστροφικές συνέπειες στην μελλοντική παραγωγικότητα, τα έσοδα και την ευημερία αυτής της γενιάς των παιδιών και των νέων, των οικογενειών τους και των παγκόσμιων οικονομιών”, εκτίμησε ο Χάιμε Σαανέδρα παγκόσμιος διευθυντής για την εκπαίδευση της Παγκόσμιας Τράπεζας, τον οποίο επικαλείται μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο.

Προτεραιότητα πλέον είναι “να φέρουμε πίσω στο σχολείο όλα τα παιδιά, κυρίως τα κορίτσια σε κάποιες χώρες”, επεσήμανε η Unesco.

ΑΠΕ/ΜΠΕ