Η σκανδιναβική περιπέτεια
Του Γιώργου Κακλίκη*:
Σαράντα οκτώ μόλις ώρες μετά την υπογραφή του μνημονίου με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, ο τούρκος πρόεδρος επανήλθε στη γνωστή επωδό των εκβιαστικών διεκδικήσεων ισχυριζόμενος πως οι δύο χώρες υποσχέθηκαν την επιστροφή στην Τουρκία 33 τρομοκρατών που, λίγο μετά, ο ίδιος αναβίβασε αυθαίρετα σε 73. Ο κ. Ερντογάν «αγνοεί» τη διεθνώς αποδεκτή έννοια της δικαιοσύνης εννοώντας να τη χειρίζεται κατά το δοκούν. Θεωρεί, μάλιστα, ότι το μνημόνιο που υπέγραψε με τις δύο χώρες υπερισχύει των εσωτερικών νομοθεσιών τους, διαμορφώνοντας ένα πλαίσιο ανεμπόδιστης έκδοσης των εκζητουμένων, με πλήρη παραμερισμό των «πρωτείων» της Δικαιοσύνης. Νοοτροπία που είχαμε αντιμετωπίσει και στην περίπτωση των οκτώ τούρκων στρατιωτικών που είχαν αυτομολήσει στην Ελλάδα.
Ο τούρκος πρόεδρος, αντιλαμβανόμενος ότι η έκδοση δεν είναι απλώς μια τυπική διαδικασία αλλά μια λεπτομερής εξέταση σειράς στοιχείων προκειμένου να διασφαλισθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, κατατάσσει όλα αυτά στις ενοχλητικές λεπτομέρειες που παρεμποδίζουν την ενίσχυση της εσωτερικής του εικόνας για την οποία τόσο αγωνίστηκε, πετυχαίνοντας την περιπόθητη φωτογράφιση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ στη Μαδρίτη. Η ικανοποίηση, όμως, του τούρκου προέδρου και ο εμφανής ενθουσιασμός του κ. Τσαβούσογλου, κατά την υπογραφή της συμφωνίας με τη Σουηδία και τη Φινλανδία, μετριάστηκαν με την υπενθύμιση της Στοκχόλμης ότι άτομα που δεν έχουν τη σουηδική υπηκοότητα μπορούν να εκδοθούν «μόνο αν αυτό συνάδει με τη σουηδική νομοθεσία και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Έκδοσης», στην οποία ρητά αναφέρεται το κείμενο που συνυπέγραψε η Στοκχόλμη. Με τη σουηδή πρωθυπουργό να υπογραμμίζει ότι η χώρα της «θα συνεχίσει να εφαρμόζει τη σουηδική νομοθεσία και το διεθνές δίκαιο σε ό,τι αφορά τις εκδόσεις», και με κυβερνητικούς παράγοντες της χώρας να υπενθυμίζουν ότι «στη Σουηδία η νομοθεσία εφαρμόζεται από τα ανεξάρτητα δικαστήρια με την τελευταία λέξη για την έκδοση να ανήκει στο ανώτατο δικαστήριο, το οποίο μπορεί να ασκήσει βέτο». Παρά ταύτα, ο κ. Ερντογάν εμμένει στην αντίληψη περί υπερίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας έναντι της δικαστικής, όπως ακριβώς αντιλαμβάνεται τα πράγματα για την ίδια του τη χώρα. Έτσι αποφαίνεται πως «αν Ελσίνκι και Στοκχόλμη πράξουν το καθήκον τους, θα υποβάλουμε τη συμφωνία στην τουρκική Εθνοσυνέλευση για έγκριση». Συμπληρώνοντας πως «αν δεν το πράξουν, δεν τίθεται ζήτημα να την προωθήσουμε στην Εθνοσυνέλευση».
Αξίζει να υπογραμμιστεί πως στα περί κοινού μηχανισμού εποπτείας της εφαρμογής του μνημονίου δεν γίνεται αναφορά και σε εποπτεία αντιμετώπισης, από το τουρκικό κράτος και την ελεγχόμενη τουρκική Δικαιοσύνη, όσων εκδοθούν σε αυτό…
Η «σκανδιναβική περιπέτεια» φέρνει στο προσκήνιο την κατάσταση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Μια κατάσταση η οποία οφείλεται στην καταχρηστική εκμετάλλευση από την Τουρκία της γεωγραφικής της θέσης και στην επιθυμία της Δύσης να μη δει την Άγκυρα να αμφισβητεί στην πράξη τη σχέση της με αυτή. Όσα, όμως, ο τούρκος πρόεδρος απεργάζεται, ήλθε η στιγμή να αξιοποιηθούν από την Αθήνα.
Με την υπογράμμιση στους συμμάχους της των σημείων στα οποία η Τουρκία τούς ενοχλεί και με την αντιπαραβολή τους με τις ελληνικές ανησυχίες που προκαλούνται από μια διαρκώς επιθετική πολιτική, πέρα από κάθε έννοια πνεύματος καλής γειτονίας και σεβασμού των διεθνών κανόνων.
Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ- Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ- Η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του