Η κυριαρχία του παραλογισμού
Του Γιώργου Κακλίκη*:
H εμπρηστική εμπάθεια και η αμετροέπεια των ηγετικών στελεχών της Τουρκίας οδηγούν στη διαμόρφωση της αντίληψης στη Δύση ότι στην Άγκυρα επικρατεί εκνευρισμός και αδημονία. Η τουρκική ηγεσία έχει ενοχληθεί από τη δέσμη κινήσεων της ελληνικής πλευράς, η οποία προέβαλε ψύχραιμα και με παραστατική ευκρίνεια τις θέσεις της. Το ότι οι πρωτοβουλίες της αυτές ακούγονται και συγκρατούνται από το δυτικό ακροατήριο με πολλά από τα μέλη του να προχωρούν σε νουθεσίες προς την Άγκυρα, επιδρούν καταλυτικά στο θυμικό της τουρκικής κυβέρνησης. Παράλληλα, η ευδιάκριτη αδημονία του τούρκου προέδρου έχει ως αφετηρία τον εορτασμό – το 2023 – των εκατό χρόνων της Τουρκικής Δημοκρατίας, τον οποίο πολύ θα ήθελε να κοσμήσει με κάποιες ελληνικές «υποχωρήσεις». Όμως, η σημαντική δημοσκοπική υποχώρηση είναι εκείνη που τον οδηγεί στη βεβιασμένη εξώθηση των πραγμάτων στα άκρα. Προκειμένου να εξαναγκάσει την Ελλάδα σε αντίδραση την οποία η Άγκυρα θα παρουσιάσει ως επιβεβαίωση των ισχυρισμών της για την Αθήνα: της επιθετικής πλευράς η οποία «αδίκως» εμφανίζει διεθνώς την Τουρκία ως προκλητική. Οι πολυάριθμες και ταυτόσημες δηλώσεις των τούρκων επισήμων με κατακλείδα, μέχρι σήμερα, τις πρόσφατες απειλές του αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι, προς τα εκεί κατατείνουν.
Η αναγωγή της επιθετικότητας και του εθνικισμού σε πολιτικά εργαλεία, υποβαθμίζει τον τουρκικό λαό αλλά και την ίδια την Τουρκία. Όταν η πολιτική ηγεσία συνιστά στους πενόμενους πολίτες τον περιορισμό κατανάλωσης ζάχαρης και ψωμιού, αναπόφευκτο πλέον είναι να χαρακτηρίζεται οικτρό το επίπεδο ζωής των τουρκικών λαϊκών στρωμάτων. Πρόσφατα, ο πρώην υπουργός Αλί Μπαμπατζάν παρατήρησε πως «ούτε η ίδια η τουρκική ηγεσία κατανοεί πλέον τις ίδιες της τις ανακοινώσεις». Μια περιγραφή του παραλογισμού που κυριαρχεί στην κυβέρνηση του κ. Ερντογάν ο οποίος, αντιπαρερχόμενος την απελπιστική οικονομική κατάσταση και τον αναδυόμενο κοινωνικό αναβρασμό, εμφανίζεται οργίλως αντιδυτικός αλλά και εριστικός έναντι της Ελλάδας, ζητώντας της να «συνέλθει», θυμίζοντάς της την τραγωδία της Μικρασίας και απειλώντας να την επαναλάβει. Διαβεβαιώνοντας, μάλιστα, πως ο λόγος του «είναι σοβαρός και χωρίς αστεϊσμούς».
Ο ρώσος πρόεδρος αναφέρθηκε πρόσφατα στις μέρες του Μεγάλου Πέτρου, σημειώνοντας πως «η Ρωσία θα πάρει πίσω ό,τι της ανήκει». Από την πλευρά του, ο τούρκος ομόλογός του επισείει αγοραίες απειλές κατά της Ελλάδας μιλώντας για «γαλάζια πατρίδα», για «σύνορα της καρδιάς του» και για δήθεν «αμφισβήτηση των δικαιωμάτων της Τουρκίας». Σε μια ταραγμένη περίοδο στην ανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο, ο τούρκος ηγέτης προβάλλει αποσταθεροποιητικές «ευρεσιτεχνίες» γραφικών αποστράτων που τον ενθουσιάζουν με θεωρίες μεγαλείου, απευθύνεται – ως νέος Ντούτσε – κατά της Ελλάδας και τη χαρακτηρίζει «κομπάρσο των Δυτικών». Και αυτό σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ανακάμψει ο ίδιος δημοσκοπικά και, παράλληλα, να αποφύγει τις υπαρξιακές περιπέτειες που φημολογείται ότι τον αναμένουν σε περίπτωση μη επανεκλογής του. Χωρίς καν να αναλογίζεται προς τα πού θα βάδιζε ο κόσμος αν όλοι αναμιμνήσκονταν παλαιών κλεών και αποπειρώνταν την υλοποίηση των οραμάτων τους. Απομένει να δούμε ποιο σενάριο θα επιλέξει να προβάλει, ως πρόγευση των σχεδιασμών του στην επερχόμενη συνάντηση κορυφής του ΝΑΤΟ και πώς θα αντιδράσουν σε αυτό οι σύνεδροι.
*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ- Η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συγγραφέα του