Η «δεύτερη φωνή» και ο ρόλος της Αθήνας
Του Γιώργου Κακλίκη*:
Επικίνδυνη κατάσταση διαμορφώνεται στη Βαλκανική. Σοβαροί παράγοντες της ελληνικής πολιτικής σκηνής και διανόησης επισημαίνουν με τον δημόσιο λόγο τους όσα ενδέχεται να συμβούν είτε από άνοες εθνικιστές και αφελείς είτε από «αισιόδοξους» καιροσκόπους που υποθέτουν ότι οι εξελίξεις στην πολιτική σκηνή των Σκοπίων ευνοούν τις προσδοκίες τους για την ανατροπή των μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας συμφωνηθέντων.
Ο λαϊκισμός ενισχύεται και από τη δυτική στάση. Σειρά ευρωπαϊκών πρωτευουσών στρέφει το πρόσωπο μακριά από όσα επωάζονται σήμερα στην Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, το Κόσοβο και τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Βρισκόμαστε μπροστά στην κλασική εικόνα της αδρανούς αδιαφορίας που μόνο όταν γίνει το απευκταίο οι υπεύθυνοι αποφασίζουν να στραφούν στο πρόβλημα και να διορθώσουν τα κακώς κείμενα. Οι δυτικές αυτές πρωτεύουσες οφείλουν να ανατρέξουν στη δεκαετία του ‘90 και να ανασύρουν στη μνήμη τους λόγους για τους οποίους οι ίδιες είχαν σπεύσει να δώσουν – με διαφορετικούς τρόπους – το «παρών» στη Βαλκανική που, είτε μόνη της είτε με την «ευγενική συνδρομή» τρίτων, είχε περάσει τη γραμμή της αποσταθεροποίησης. Μιας αποσταθεροποίησης που δεν χρειαζόταν βαθιές γνώσεις και πολλή σκέψη για να αντιληφθεί κανείς πού θα μπορούσε να καταλήξει.
Η ατυχία του Ζόραν Ζάεφ με το αποτέλεσμα των τοπικών εκλογών στη χώρα του και η άστοχη πρωτοβουλία του για εσπευσμένη παραίτηση από την πρωθυπουργία και την ηγεσία του SDSM έδωσαν στην εθνικιστική ηγεσία του VMRO-DPMNE ελπίδες για επάνοδο στην εξουσία. Έτσι, βγήκαν στην επιφάνεια φαντάσματα απώτερου και πρόσφατου παρελθόντος, με τη χώρα να χάνει άλλη μία φορά το τρένο των Βρυξελλών θυσιάζοντας ένα μεγάλο όραμα στον βωμό της μικροκομματικής σκοπιμότητας. Και, φυσικά, τέτοιας μορφής σκοπιμότητες δίνουν αέρα στα πανιά όσων μηχανεύονται όχι μόνο προωθήσεις συμφερόντων αλλά και την ποδηγέτηση των Βαλκανίων.
Η αρνητική θέση του Παρισιού και άλλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας, η ανάμειξη τρίτων παράλληλα με τις μικροκομματικές φιλοδοξίες και την πολιτική αφέλεια δημιουργούν σήμερα ένα κενό σταθερότητας, ευνοώντας τους προγραμματισμούς φιλόδοξων υπολογιστών που επιδιώκουν να προωθήσουν συμφέροντα αντίθετα με εκείνα τόσο της περιοχής όσο και των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον. Είναι ευτύχημα ότι η τελευταία φαίνεται να έπαιξε τον καθοριστικό της ρόλο στη μεταστροφή του Ζόραν Ζάεφ που αποφάσισε να παραμείνει στις θέσεις που μόλις είχε εγκαταλείψει. Και καλό θα ήταν, στην πρωτοβουλία αυτή των ΗΠΑ για τα Δυτικά Βαλκάνια, η Ευρωπαϊκή Έωση να έρθει αρωγός και να μην περιορίζεται σε ρόλους αδύναμης «δεύτερης φωνής» χωρίς πρακτικό αντίκρισμα.
Εδώ έρχεται να προστεθεί ακόμα ένας ρόλος στην Αθήνα που, μαζί με όσα δύσκολα και εχθρικά έχει να αντιμετωπίσει, πρέπει δυναμικά να ρίξει ξεχωριστό βάρος προς φίλιες πλευρές προκειμένου να καταδείξει το μέγεθος της ευθύνης τους έναντι των ίδιων των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προτρέποντάς τες να αντιμετωπίσουν κατάματα το πρόβλημα. Και μάλιστα όσο πιο έγκαιρα γίνεται και όχι όπως το Μεταναστευτικό – Προσφυγικό που για καιρό είχαν αφήσει στα χέρια όσων θωπευτικά οι Δυτικοί διατείνονται πως φυλούν Θερμοπύλες της Ευρώπης.
*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
** Το άρθρο του κου Κακλίκη δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ- Η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του