Η εξεταστική επιτροπή της Γερουσίας της Βραζιλίας που διενήργησε έρευνα για έξι μήνες σχετικά με την πανδημία του νέου κορονοϊού στη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής ενέκρινε αργά χθες Τρίτη πόρισμα το οποίο εισηγείται να παυθεί και να παραπεμφθεί σε δίκη ο πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου για εννέα εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένου του «εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας».

Τα επτά από τα ένδεκα μέλη της εξεταστικής επιτροπής ενέκριναν το κείμενο έκτασης κάπου 1.300 σελίδων, που καλεί να ασκηθούν επίσης ποινικές διώξεις σε βάρος άλλων 77 φυσικών και νομικών προσώπων, συμπεριλαμβανομένων πρώην και νυν υπουργών, επιχειρήσεων, καθώς και των τριών μεγαλύτερων γιων του βραζιλιάνου ακροδεξιού προέδρου, όλων τους κοινοβουλευτικών.

Έπειτα από δεκάδες ακροάσεις, άλλοτε καυστικές, άλλοτε σπαρακτικές, η εξεταστική επιτροπή κατηγορεί στο κείμενο την κυβέρνηση ότι «εξέθεσε εσκεμμένα» τους Βραζιλιάνους σε «μαζική μόλυνση».

Πέραν της κατηγορίας περί «εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας», το πόρισμα προσάπτει επίσης στον αρχηγό του κράτους «κακοδιοίκηση», «τσαρλατανισμό», «υποκίνηση εγκλημάτων».

Μετά την ψηφοφορία, τα μέλη της επιτροπής της Γερουσίας τήρησαν ενός λεπτού σιγή για να αποτίσουν φόρο τιμής στους πάνω από 606.000 Βραζιλιάνους και Βραζιλιάνες που πέθαναν εξαιτίας της COVID-19.

Το κείμενο, που παρουσιάστηκε από τον εισηγητή Χενάν Καλέιρους την περασμένη εβδομάδα, προτείνει επίσης να ασκηθούν ποινικές διώξεις σε βάρος κάπου ογδόντα προσώπων, φυσικών και νομικών.

Η επιτροπή ωστόσο δεν μπορεί να φθάσει πιο μακριά – το πόρισμά της θα διαβιβαστεί στην εισαγγελία, τη μόνη αρμόδια για να απαγγείλει κατηγορίες.

Όσο για την περίπτωση του προέδρου, οι ειδικοί θεωρούν την παραπομπή του σε δίκη ελάχιστα πιθανή. Ο Ζαΐχ Μπολσονάρου μπορεί να λογαριάζει στον γενικό εισαγγελέα, τον Αουγκούστου Άρας, μέγα σύμμαχο του αρχηγού του κράτους.

Ωστόσο, το «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» ενδέχεται να εκδικαστεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, στη Χάγη.

Εγκλήματα «από πρόθεση»

Ο βραζιλιάνος πρόεδρος -αμφισβητίας των εμβολίων, αρνητής του υγειονομικού πάσου, αντίπαλος των περιοριστικών μέτρων, ακόμα και της χρήσης μάσκας…-, παρότι βλέπει τη δημοτικότητά του να πέφτει, τόνισε την περασμένη εβδομάδα πως δεν είναι ένοχος για «απολύτως τίποτα»: «Ξέρουμε πως κάναμε το σωστό από την αρχή». Γι’ αυτόν, η έρευνα της εξεταστικής επιτροπής είναι «χωρατό».

Οι κατηγορίες, προς το παρόν τουλάχιστον, έχουν βασικά συμβολική σημασία. Καθώς ο ηγέτης της άκρας δεξιάς εξακολουθεί να διαθέτει την αναγκαία υποστήριξη στη Βουλή για να αποκρουστεί οποιαδήποτε διαδικασία με σκοπό την παύση του και την παραπομπή του σε δίκη.

Για την εξεταστική επιτροπή τα εγκλήματα που του προσάπτει διαπράχθηκαν «από πρόθεση», καθώς ο πρόεδρος και η κυβέρνηση είχαν αποφασίσει να μη ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των πολιτών με την ελπίδα πως ο πληθυσμός θα αποκτούσε «συλλογική ανοσία»· επρόκειτο για στρατηγική «υψηλού ρίσκου».

Στο πόρισμα καταγγέλλεται ειδικά η «εσκεμμένη καθυστέρηση» στην αγορά εμβολίων, καθώς η κυβέρνηση προτίμησε να προωθεί αναποτελεσματικές θεραπείες όπως η υδροξυχλωροκίνη με «τραγικές συνέπειες» για τους Βραζιλιάνους.

Οι γερουσιαστές εστιάστηκαν στην έρευνά τους σε περιστατικά όπως οι τραγικοί θάνατοι δεκάδων ασθενών από ασφυξία τον Ιανουάριο, εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου στη Μανάους, στην Αμαζονία, καθώς και στις δοσοληψίες ανάμεσα στην κυβέρνηση και ιδιωτικούς πάροχους υγείας.

Ένας εξ αυτών, η εταιρεία Prevent Senior, που διαθέτει αλυσίδα νοσοκομείων: κατηγορείται πως διεξήγαγε πειράματα με επισφαλείς θεραπείες σε ασθενείς εν αγνοία τους, μετατρέποντάς τους σε «πειραματόζωα» και υποβάθμιζε τα στοιχεία για τους θανάτους εξαιτίας επιπλοκών της COVID-19.

Αποκλεισμός από τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης;

Χθες το πρωί οι 11 γερουσιαστές της επιτροπής ζήτησαν από το Ανώτατο Δικαστήριο και την εισαγγελία να αναστείλουν τη λειτουργία των λογαριασμών του προέδρου στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης Facebook, Twitter και Instagram «μέχρι νεοτέρας» επειδή συσχέτισε το εμβόλιο κατά της COVID-19 με το AIDS, σε βίντεο που μεταδόθηκε την περασμένη εβδομάδα.

Ο πολιτολόγος Μαουρίσιο Σαντόρου δήλωσε πάντως «επιφυλακτικός» στο ενδεχόμενο αυτό. «Εάν δούμε το παράδειγμα του (πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ) Τραμπ, θα πρέπει να γίνει κάτι πολύ σοβαρό, όπως η εισβολή στο Καπιτώλιο» προκειμένου ο κ. Μπολσονάρου να αποκλειστεί από το Twitter και το Facebook, εξήγησε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Η επιτροπή αξίωσε ακόμη ο αρχηγός του κράτους να «ανακαλέσει», εμφανιζόμενος σε τηλεοπτικό δίκτυο «εθνικής εμβέλειας», όσον αφορά «τη συσχέτιση του εμβολίου κατά της COVID-19 και του AIDS», επί ποινή προστίμου περίπου 7.700 ευρώ.

«Δεν μπορούμε πλέον να ανεχόμαστε τέτοιου τύπου συμπεριφορές», τόνισαν οι γερουσιαστές, που ζήτησαν επίσης να αποκλειστεί η πρόσβαση του προέδρου στους λογαριασμούς του για να αποτραπεί «η καταστροφή αποδεικτικού υλικού».

Τη Δευτέρα, η πλατφόρμα βίντεο YouTube ανέστειλε για μία εβδομάδα κάθε δραστηριότητα του προέδρου της Βραζιλίας στο κανάλι του σε αυτή και απέσυρε το επίμαχο βίντεο, ενώ το κατέβασαν επίσης το Facebook και το Instagram.

Αφότου ανέλαβε την εξουσία το 2019 ο Ζαΐχ Μπολσονάρου, που κάνει το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής του επικοινωνίας μέσω των ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης -έχει πάνω από 40 εκατομμύρια ακολούθους και «φίλους»- διασπείρει συχνά λαθεμένες πληροφορίες, ειδικά για την πανδημία του νέου κορονοϊού.

ΑΠΕ/ΜΠΕ