Αν και πριν από χρόνια είχε εκτιμηθεί πως η συγκρατημένη στάση κάποιων νέων κρατών-μελών έναντι της ίδιας της ΕΕ θα ξεπερνιόταν με το πέρασμα του χρόνου, φαίνεται πως η διστακτικότητα εξακολουθεί να υπάρχει. Η «Νέα Ευρώπη», που τόσο απαξιωτικά είχε προσπαθήσει ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ να αποστασιοποιήσει από τους «παλιούς της Ευρώπης», παραμένει προσηλωμένη στην αντίληψη ότι το σταθερό γι’ αυτήν σημείο στήριξης παραμένει το άρμα του ΝΑΤΟ, μόνο προστατευτικό στοιχείο από τη ρωσική επιβουλή. Και, μάλιστα, με τόση εμμονική προσήλωση στον αμερικανικό παράγοντα ώστε όσα σημαντικά εκπορεύονται από την ΕΕ να αναλύονται με πρώτιστο κριτήριο ενδεχόμενες αντιδράσεις της Ουάσιγκτον.

Κάποιοι αναλυτές παραπέμπουν στα τραύματα που είχε προξενήσει στα κράτη αυτά η σοβιετική περίοδος με τη λέξη «Ένωση» να ενεργοποιεί σε αυτά έντονα αρνητικούς συνειρμούς! Από τότε, όμως, έχουν περάσει πολλά χρόνια και είναι πλέον εκτός πραγματικότητος η τήρηση μιας τέτοιας επιφυλακτικής στάσης έναντι του ίδιου του φυσικού τους χώρου. Διόλου απίθανο η έλλειψη επαρκούς ενωσιακής αγωγής να κρατεί αγκιστρωμένη τη «Νέα Ευρώπη» σε προενταξιακά στερεότυπα και να την ωθεί να προσβλέπει κυρίως στον αμερικανικό «από μηχανής θεό».

Οι αντιδράσεις που πρόσφατα ακούστηκαν από την πλευρά μερικών κυρίως πρώην ανατολικών κρατών αλλά και κάποιων παλαιών, ξένισαν. Η νέα μορφή συμμαχικής προσέγγισης της Ελλάδας με τη Γαλλία και η δυναμική επαναφορά στο προσκήνιο της αμυντικής ανεξαρτησίας της Ευρώπης φαίνεται να θορύβησε μερικά από αυτά που δυσκολεύονται να αντιληφθούν εκείνο που οι ίδιες οι ΗΠΑ αποδέχονται ως ευρωπαϊκή αυτοάμυνα και ως συντονισμένη με το ΝΑΤΟ παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Δεν αποκλείεται, βέβαια, οι δυσφορούντες με την προώθηση ενός παράλληλου συμμαχικού σχήματος να ακολουθούν μιμητικά τη συνήθως σκωπτική αγγλοσαξονική αντιμετώπιση της Γαλλίας και των προσπαθειών της για σύμπηξη ενός αμυντικού μετώπου για τις ανάγκες της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συνδυασμό με την Ατλαντική Συμμαχία.

Η σαγήνη και επιρροή των πολύ ισχυρών είναι καταλυτική κυρίως στους «νεοφώτιστους» της ΕΕ οι οποίοι – αν και όχι αδικαιολόγητα μετά τα όσα συνέβησαν στη Γεωργία και την Ουκρανία – φοβούνται τις διαθέσεις της Μόσχας, εξακολουθώντας όμως παράλληλα να μη βλέπουν τον κόσμο συνδυαστικά. Και εδώ βρίσκεται το καθήκον των παλιών και σοβαρών κρατών-μελών της Ένωσης να ανοίξουν τους ορίζοντες των νέων τους συνοίκων οδηγώντας τους σε σημείο απ’ όπου θα μπορούν να διακρίνουν τη μεγάλη χρησιμότητα και αναγκαιότητα ενός αρραγούς αμυντικού δυτικού μετώπου. Ενός μετώπου όπου η Ευρώπη δεν θα αφήνεται στο σκοτάδι σε σχέση με τους αμυντικούς σχεδιασμούς που την αφορούν άμεσα ή έμμεσα και που θα μπορεί να συμπορεύεται με όλους τους νατοϊκούς συμμάχους της, διατηρώντας την αμυντική της αυτονομία. Αν αυτά, σε  συνδυασμό με τα βιώματα της τελευταίας εβδομάδας, δεν καταστούν πολιτικά και όχι τεχνοκρατικά ορατά από όλους, οι δυσαρέσκειες δεν αποκλείεται να ενταθούν με τα αισθήματα της παραγνώρισης και της περιφρόνησης μερικών από τους συμμάχους να κινδυνεύουν να παίξουν ρόλο επικίνδυνων ρωγμών στον δυτικό κόσμο.

Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ- Η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του