Η ΕΕ βρίσκεται σε δύσκολη καμπή, με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να τη φέρνει μπροστά σε ένα σκηνικό συγκρούσεων που είχαμε λησμονήσει στα περίπου ογδόντα χρόνια ειρήνης στο εσωτερικό της. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις άγονται σε επιλογές που δεν προμηνύουν καλά για τη μετεξέλιξη της Ένωσης σε κάτι πέρα από μια συντεχνία οικονομικού χαρακτήρα με ψήγματα μόνο ουσιαστικής εξωτερικής και αμυντικής της πολιτικής και χωρίς την αίσθηση του «πολιτικώς ανήκειν». Το βλέπουμε στις τάσεις κάποιων από τα «νέα» κράτη-μέλη, το βλέπουμε όμως και υπό άλλη μορφή σε άλλα που φιλοδοξούν να γίνουν αμυντικοί παράγοντες ολκής, προτιμώντας όμως την αγορά αμυντικού υλικού όχι από την ίδια την Ευρώπη αλλά από τις ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον, από την πλευρά της, «επανέρχεται» εσπευσμένα στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο έχοντας αντιληφθεί τη ζημιά της ίδιας και των συμμάχων της από τη μοιραία πλήρωση από άλλους του κενού της «φυγής» της. Αποπειράται, παράλληλα, να επαναφέρει την Τουρκία στο πνεύμα της συμμαχίας, αλλά με χειρισμούς βεβιασμένους και με τη ματιά στο άμεσο αποτέλεσμα. Δηλώσεις αξιωματούχων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν ενδεικτικές της αντίληψης πως ό,τι εκκρεμεί πρέπει να ρυθμιστεί επειγόντως, όμως χωρίς να περιλαμβάνει πρόνοιες για τήρηση ισορροπιών και χρήση δικλίδων ασφαλείας.

Εδώ και χρόνια Αθήνα και Ουάσινγκτον αποδύθηκαν σε μια δυναμική προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεών τους. Παράλληλα, η Αθήνα ύφανε τα γνωστά τριμερή πλέγματα συνεργασίας με κύριο σκοπό τη διασφάλιση της σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτά, σε συνδυασμό με τον, επιθυμητό από τη Δύση, ρόλο της Τουρκίας στηρίζουν τα ποικίλα συμφέροντα της Ευρώπης και των ΗΠΑ και σκόπιμο είναι οι ισορροπίες να τηρούνται με περισσή προσοχή. Μπορεί η κυρία Νούλαντ να εκπροσωπεί μια πεζή «πραγματιστική» σχολή, ο επείγων όμως χαρακτήρας των εξελίξεων που επέβαλε το Ουκρανικό δεν δικαιολογεί την, πέραν των άλλων, προσπάθεια υπαγόρευσης αλλαγής της ελληνικής ενεργειακής αντίληψης, έστω κι αν αυτή καλύπτεται από μανδύα ευχαριστιών προς την Αθήνα για όσα συμμαχικά πράττει. Ιδίως, μάλιστα, όταν στις δηλώσεις της αμερικανίδας βοηθού υπουργού περιλαμβάνεται και η ιδέα για σύμπραξη της Αθήνας σε πρωτοβουλίες πέρα από τη γειτονιά της.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο δυτικό στρατόπεδο και ενεργεί συνειδητά ως ενεργό του μέλος. Η συνεργασία της με τις ΗΠΑ είναι πράγματι πρωτοφανής και είναι προς το συμφέρον της Δύσης να συνεχιστεί έτσι. Εάν, μάλιστα, οι ΗΠΑ κατορθώσουν να επαναφέρουν την Τουρκία οριστικά στην ατραπό της συμμαχικής συμπεριφοράς, οι ελπίδες για ένα σταθερά ειρηνικό Αιγαίο και για μια σταθερά ειρηνική Μεσόγειο θα ενισχυθούν. Ιδιαίτερα αν υπάρξει θετική τουρκική προσέγγιση των τριμερών σχημάτων στα οποία συμμετέχει η Ελλάδα, της οποίας κατ’ ανάγκην θα προηγηθεί η διευθέτηση μεγάλων προβλημάτων της περιοχής που χρονίζουν και επηρεάζουν αρνητικά τη σταθερότητα.

Κι αν σε αυτά προστεθεί μια αλλαγή σκηνικού στην Ευρώπη, με τα κράτη της – ή έστω μερικά από αυτά – να διαμορφώνουν μια ευρωπαϊκή πολιτική και αμυντική εικόνα, εφιαλτικές επιλογές τρίτων, σαν εκείνες που σήμερα επισείονται κατά μερικών σκανδιναβικών χωρών, θα είναι δύσκολο να υλοποιηθούν, αναβιώνοντας τον εφιάλτη της Γεωργίας του 2008 και της Ουκρανίας του 2014 και του 2022.

Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή – Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ και η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του