Η Άγκυρα επαναφέρει τους τελευταίους μήνες τον ισχυρισμό ότι η Ελλάδα παραβιάζει την υποχρέωσή της για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Η τουρκική επιστολή καταγγελίας της Ελλάδας στον ΟΗΕ αντικρούστηκε σημείο προς σημείο από τη μόνιμη αντιπρόσωπο της Ελλάδας στον ΟΗΕ. Στην ελληνική απάντηση δεν περιλαμβανόταν μόνο η νομική αντίκρουση των τουρκικών επιχειρημάτων αλλά και όλο το πλέγμα των τουρκικών ενεργειών που αντικατοπτρίζουν τις τουρκικές μεθοδεύσεις ανατροπής των προβλέψεων της Συνθήκης της Λωζάννης αλλά και της ελληνοϊταλικής Συνθήκης των Παρισίων την οποία η Τουρκία δεν μπορεί να επικαλείται, ως τρίτο μέρος σε θέματα που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ άλλων.

Ένα σημείο της ελληνικής επιστολής με το οποίο καταδεικνύεται η τουρκική επιθετικότητα είναι η αναφορά στην απόφαση της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης για κήρυξη πολέμου στην Ελλάδα στην περίπτωση που η τελευταία αποφασίσει να ασκήσει το δικαίωμα επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης της πέρα από τα έξι ναυτικά μίλια. Απόφαση που συνιστά προσβολή της διεθνούς νομικής τάξης άσχετα αν η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Πρόκειται για κραυγαλέα πρόκληση η οποία θέτει υπό αίρεση τη σταθερότητα και την ασφάλεια της περιοχής. 

Την προσοχή των αναλυτών τράβηξε η αναφορά της τουρκικής επιστολής στη δήθεν ύπαρξη προβλέψεων στις Συνθήκες Λωζάννης και Παρισίων ότι τα νησιά πέρασαν στην κυριαρχία της Ελλάδας «υπό την αίρεση» της αποστρατιωτικοποίησής τους. Σαθρή απόπειρα παραπλάνησης της διεθνούς κοινότητας. Παραπλάνησης διότι σε κανένα σημείο των συνθηκών αυτών δεν περιλαμβάνεται παρόμοια ρήτρα.

Η Άγκυρα προσάπτει στην Αθήνα τη μορφή της παραβίασης της Συνθήκης της Λωζάννης χρησιμοποιώντας αποπροσανατολιστικά επιχειρήματα με την ελπίδα ότι θα «πιάσουν τόπο» οι ισχυρισμοί της. Σε ένα επόμενο βήμα η Αθήνα θα μπορούσε να υπενθυμίσει στα Ηνωμένα Εθνη την πλήρη καταστρατήγηση από την Τουρκία του άρθρου 14 της ίδιας αυτής συνθήκης. Ένα «ξεχασμένο» άρθρο που αναφέρεται στο καθεστώς της Τενέδου και της Ίμβρου καθορίζοντας το διοικητικό καθεστώς τους. Και ενώ αυτό προβλέπει ότι τα δύο νησιά θα έχουν ειδική διοικητική οργάνωση «που θα αποτελείται από τον μη μουσουλμανικό γηγενή πληθυσμό» δηλαδή τους ελληνορθόδοξους  κατοίκους τους και ότι «η διατήρηση της τάξης θα εξασφαλίζεται από αστυνομία στρατολογημένη από τον γηγενή πληθυσμό», τίποτα από αυτά δεν εφαρμόστηκε. Αντίθετα, με τη διατεταγμένη κατάργηση της ελληνικής παιδείας στα νησιά, με την εγκατάσταση στην Ίμβρο αγροτικών φυλακών των οποίων οι τρόφιμοι κατατρομοκρατούσαν το ελληνορθόδοξο στοιχείο και με μια σειρά διοικητικών μέτρων, ο «μη μουσουλμανικός πληθυσμός» των νησιών εγκατέλειψε τις εστίες του μεταναστεύοντας κυρίως στην Ελλάδα. 

Η Άγκυρα αναφέρεται σε δήθεν παραβιάσεις των συμβατικών υποχρεώσεων της Αθήνας ενώ αποσιωπά τα δικά της ανομήματα σε σχέση με μια Συνθήκη την οποία και επικαλείται και, παράλληλα, αμφισβητεί με ποικίλους τρόπους. Ξεχνώντας ακόμα και τη ρητή αναφορά της ίδιας αυτής Συνθήκης στα περί κυριαρχίας της Τουρκίας μόνο στα νησιά του Αιγαίου που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των τριών ναυτικών μιλίων από τις ακτές της. Με την εξαίρεση της Ίμβρου, της Τενέδου και των Λαγουσών.

*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ

** Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα “ΝΕΑ” και η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του