Τουρκική δυσφορία – ευρωπαϊκές επιφυλάξεις
Του Γιώργου Κακλίκη*:
Ενδεικτική της προσχηματικής μόνο αλλαγής των τουρκικών διαθέσεων έναντι της Ελλάδας ήταν η, μετά την πρόσφατη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, αναφορά του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στο «ελληνοκυπριακό δίδυμο» και «την επιρροή του στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου». Η Άγκυρα θεωρεί ότι Ελλάδα και Κύπρος επιδιώκουν τη διατήρηση του χάσματος ΕΕ – Τουρκίας. Προβάλλει την εικόνα των δύο αυτών κρατών-μελών ως αρνητικής των συμφερόντων της Ένωσης σε σχέση με την Τουρκία «η οποία πολλά έχει να προσφέρει με την προσέγγισή της με τις Βρυξέλλες αλλά και με την τελική ένταξή της». Και εκφράζει μεν δυσφορία για την Τελωνειακή Ένωση όμως δεν απαντά στη μομφή ότι η ίδια εξακολουθεί να έχει ακόμα κλειστά τα τουρκικά λιμάνια και αεροδρόμια στα πλοία και αεροπλάνα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στάση προσβλητική όχι μόνο για τη Λευκωσία αλλά για την ίδια την Ένωση.
Στην προκατασκευασμένη στο τουρκικό ΥΠΕΞ δυσφορία προβάλλεται η απογοήτευση της Άγκυρας με την επισήμανση ότι η μη μνεία του καθεστώτος υποψηφιότητας της Τουρκίας είναι χαρακτηριστική της πρόθεσης καθυστέρησης από πλευράς Βρυξελλών. Εντάσσει μάλιστα στη δυσφορία της τη βεβαιότητα ότι Ελλάδα και Κύπρος οδήγησαν τις Βρυξέλλες στην παραγνώριση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Σ’ αυτά έρχεται να προστεθεί η επιθετική επανάληψη του τούρκου υπουργού Άμυνας περί «γαλάζιας πατρίδας» με το τουρκικό ΥΠΕΞ να συμπληρώνει μιλώντας για «ελληνικές προκλήσεις στο Αιγαίο» και για την πρόθεση της Άγκυρας να μην παραμείνει αδρανής.
Στόχος της Τουρκίας είναι η κάμψη των αντιστάσεων στους κοινοτικούς κόλπους και η μείωση της δυναμικής της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Επιμελώς καλύπτει τις δικές τις προκλήσεις, ολιγωρίες και ανομίες, προσπαθώντας να οδηγήσει τα κράτη-μέλη σε διπλωματική κόπωση ώστε, ακόμα και στο ελάχιστο «άνοιγμα» στις σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να σπεύσουν να μιλήσουν για πρόοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις!
Το πνεύμα που η Τουρκία αποπειράται να επιβάλει είναι εκείνο της απευθείας συνεννόησης των ισχυρών και μεγάλων. Επιδιώκει να πείσει τις ισχυρές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι τα σημαντικά πρέπει να συζητώνται μαζί της χωρίς την ανάμειξη των «ενοχλητικών μικρών». Δείγμα μιας νοοτροπίας που, αν ήταν αύριο η Άγκυρα να προστεθεί στους σημερινούς «26», θα αγωνιζόταν να κάνει κανόνα της ΕΕ. Συμμετέχοντας σε ένα διευθυντήριο στο οποίο επιθυμεί να εισπηδήσει και να εδραιωθεί. Με ό,τι αυτό θα συνεπαγόταν για το μέλλον του μεγάλου ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Αγαθή η προαίρεση όσων τάσσονται υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής μιας θετικά μεταλλαγμένης Τουρκίας, με πλήρη προσήλωση στις αρχές της δυτικής δημοκρατίας, των ελευθεριών και των διεθνών κανόνων. Επειδή όμως αυτό ο κ. Ερντογάν το κάνει να φαίνεται ακόμα πιο μακρινό απ’ όσο θα ήταν με τη φυσική ροή των εξελίξεων στη χώρα του, καλό είναι οι Βρυξέλλες να αντιμετωπίζουν κάθε βήμα προς την αναθεωρητική Τουρκία με περισσή περίσκεψη. Ήδη βλέπουμε ποια προβλήματα παρουσιάζονται στον χώρο της Ένωσης με τις πρωτοβουλίες κάποιων σημαντικών πρωτευουσών της που θεωρούν πως δικαιωματικά μπορούν να επιβάλλουν στους «μη σημαντικούς» εταίρους τους ό,τι συμφέρει κυρίως τις ίδιες.
*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ σήμερα – Η αναδημοσίευσή του έχει τη σύμφωνη γνώμη του συγγραφέα