Από τους μπότηδες της Κέρκυρας… στον θαλάσσιο Επιτάφιο της Ύδρας
Διαχρονικά πασχαλινά έθιμα :
Το Πάσχα αποτελεί τη μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας και γι αυτό γιορτάζεται ποικιλοτρόπως σε κάθε γωνία της Ελλάδος. Παρακάτω, λοιπόν, θα παρουσιάσουμε τα πέντε πασχαλινά έθιμα που λαμβάνουν χώρα αυτήν εβδομάδα και το καθένα από αυτά είναι συσχετιζόμενο με μια πόλη. Όλοι λίγο πολύ έχουμε δει τις στάμνες της Κέρκυρας που πέφτουν κάθε χρόνο στην πλατεία Λιστόν ή τον πόλεμο κροτίδων στη Χίο…
Μπότηδες, Κέρκυρα
Στην Κέρκυρα το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ξεκινά ξημερώματα με το έθιμο του τεχνητού σεισμού, ενώ στις 11.00 π.μ. γίνεται η Πρώτη Ανάσταση με τη ρίψη των “μπότηδων”, δηλαδή των σταμνών. Το συγκεκριμένο έθιμο είναι ενετικής καταγωγής και αποτελεί τον λόγο που κάνει διαφορετικό το νησί της Κέρκυρας τη μεγάλη εβδομάδα. Μικροί και μεγάλοι συγκεντρώνονται γύρω από το Πεντοφάναρο και την πλατεία Λιστόν, κεντρικά σημεία της πόλης της Κέρκυρας, και περιμένουν τη ρίψη των μπότηδων, οι οποίοι είναι μισογεμισμένοι με νερό για να σπάσουν κάτω. Με το σπάσιμο της στάμνας, λέγεται πως φεύγουν τα δεινά μακριά. Επίσης, σε όλην την Κέρκυρα, οι κάτοικοι προμηθεύονται τους μπότηδες και τους πετάνε από τις βεράντες των σπιτιών τους. Όλοι κρατάνε ένα κομμάτι για το καλό!
Ρουκετοπόλεμος, Χίος
Ο Βροντάδος εκτείνεται βόρεια της πόλης της Χίου και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νομού. Το έθιμο των ρουκετών που έχει τις ρίζες του στους χρόνους της τουρκικής κατοχής, γίνεται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου και είναι η ανταλλαγή πυρών ανάμεσα στις δυο μεγαλύτερες ενορίες της πόλης αυτής του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερυθιανής.
Η προετοιμασία των ρουκετών αρχίζει σχεδόν αμέσως μετά το Πάσχα για να είναι έτοιμες την επόμενη χρονιά. Το θέαμα είναι φαντασμαγορικό αλλά υπάρχουν πολλοί που συστήνουν την κατάργηση του εθίμου δεδομένων των τραυματισμών που συμβαίνουν κάθε χρονιά.
Ιερός Νιπτήρας, Πάτμος
Η τελετή του Ιερού Νιπτήρα στην Πάτμο είναι ένα θρησκευτικό έθιμο που πραγματοποιείται το μεσημέρι της Μεγάλης Πέμπτης, στην πλατεία Ξάνθου, μπροστά στο Δημαρχείο. Πρόκειται για την αναπαράσταση της πράξης του Ιησού πριν τον Μυστικό Δείπνο κατά την οποία ο Χριστός πήρε μια λεκάνη νερό και έπλυνε τα πόδια των μαθητών του.
Ο ηγούμενος της Μονής Θεολόγου υποδύεται τον Χριστό, ενώ οι κληρικοί τους 12 μαθητές του, ενώ στον ρόλο του Ευαγγελιστή είναι ένας κληρικός. Ο ηγούμενος ραντίζει συμβολικά τα πόδια των μοναχών με νερό.
Σταυροπροσκύνηση, Μετέωρα
Η τρίτη Κυριακή των Νηστειών ονομάζεται «Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης» και γίνεται στην περιοχή της Καλαμπάκας. Έπειτα από τη μεγάλη Δοξολογία στον Όρθρο, ο Σταυρός μεταφέρεται σε μια σεμνή πομπή στο κέντρο του Ναού και παραμένει εκεί όλη την υπόλοιπη εβδομάδα. Στο τέλος κάθε λειτουργίας γίνεται προσκύνηση του Σταυρού.
Θαλάσσια περιφορά, Νησί Ύδρα
Ο επιτάφιος στο μοναδικό αυτό νησί είναι μια διαφορετική εμπειρία. Οι πιστοί μαζί με τους κληρικούς στα Καμίνια βάζουν τον Επιτάφιο στη θάλασσα. Εκεί διαβάζεται και η Ακολουθία του Επιταφίου, δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα πρωτόγνωρη. Την ημέρα του Πάσχα και στην Ύδρα, όπως και σε άλλες περιοχές της χώρας, καίνε τον Ιούδα.