Κλιματικό αλλά και οικονομικό σκάνδαλο θεωρούν οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ την κρατική εγγύηση δανεισμού 90,5 εκατομμυρίων ευρώ στην πετρελαϊκή εταιρία ENERGEAN OIL, όπως και τον απευθείας δανεισμό στην ίδια εταιρία άλλων 9,5 εκατ. ευρώ δημόσιου χρήματος με αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης και έγκριση της Ε.Ε.

Η συγκεκριμένη εταιρία, που εκμεταλλεύεται και το πετρελαϊκό κοίτασμα του Πρίνου, εξαγόρασε πρόσφατα το μερίδιο της ισπανικής REPSOL για εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Ήπειρο, αλλά και το αντίστοιχο της γαλλικής TOTAL δυτικά της Κέρκυρας. Η ίδια η ENERGEAN OIL αναφέρει ζημιές της τάξης των 120 εκ. ευρώ το 2019-2020 από τον Πρίνο. Πρόσφατα είχε παραιτηθεί, από κοινού με τη REPSOL, από την αντίστοιχη παραχώρηση στην Αιτωλοακαρνανία. Ταυτόχρονα όμως ανακοινώνει επενδύσεις 400 εκατ. δολαρίων σε άλλες περιοχές της Μεσογείου.

Τόσο η αποχώρηση των ξένων εταιριών όσο και η ανάγκη της ENERGEAN OIL για εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου στην τραπεζική της χρηματοδότηση, επιβεβαιώνουν ότι η αναζήτηση και εξόρυξη υδρογονανθράκων στη χώρα μας δεν είναι πια βιώσιμες ούτε καν από επιχειρηματική άποψη. Ακόμη και αν εντοπιστούν «εκμεταλλεύσιμα» κοιτάσματα, η άντλησή τους θα χρειαστεί αρκετά χρόνια προετοιμασίας και θα πρέπει να τερματιστεί πριν το 2050. Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για αγωγούς και υποδομές μεταφοράς, δεν θα μπορούν να είναι διαθέσιμες.

Ακόμη για τα ήδη επιβεβαιωμένα παγκόσμια αποθέματα, πάνω από 80% χρειάζεται να μείνει για πάντα στη γη, αν θέλουμε να πετύχουμε έστω και τους πιο μετριοπαθείς κλιματικούς στόχους: η αναζήτηση λοιπόν νέων κοιτασμάτων πετρελαίου και αερίου είναι παράλογη από όλες τις απόψεις.

Στον ευρωπαϊκό Νότο:
• Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία έχουν ή προγραμματίζουν ολικά μορατόριουμ για έρευνες υδρογοναθράκων.
• Ιταλία και Κροατία έχουν σταματήσει επιμέρους προγράμματα ερευνών.
• Ελλάδα και Κύπρος είναι οι μόνες που επιμένουν στο 100% των αρχικών τους σχεδιασμών.

Το κρατικό δάνειο στην ENERGEAN OIL έρχεται ως συνέχεια της άκαρπης προσπάθειας της εταιρίας και της ελληνικής κυβέρνησης να χρηματοδοτήσουν τη δραστηριότητα εξόρυξης (και μάλιστα με 150-200 εκ. ευρώ) από ευρωπαϊκούς πόρους, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης ή άλλων πηγών. Μετά την αρχική αποτυχία, επιδιώκεται τώρα να δοθεί οικονομική στήριξη με τη μορφή δανείου με εγγύηση δημοσίου, σε μια εποχή όπου το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας καθώς και η Πράσινη Συμφωνία πρέπει να ενισχύσουν τη μετάβαση στην εποχή χωρίς ορυκτά καύσιμα. Ρητά ο Κανονισμός για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αποκλείει τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα. Θα ήταν επίσης παράλογο η Πράσινη Συμφωνία που οδηγεί σε μια οικονομία κλιματικά ουδέτερη να χρηματοδοτήσει μια δραστηριότητα που συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή.

Τα 100 εκατομμύρια ευρώ δημόσιου χρήματος και κρατικών εγγυήσεων δανεισμού σε μια ιδιωτική εταιρία με αμφιλεγόμενο αντικείμενο δραστηριότητας, δίνονται ως τεχνητή αναπνοή στο παράλογο ρίσκο των εξορύξεων. Δάνειο με εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου σημαίνει ότι αν η εταιρία δεν μπορέσει να αποπληρώσει το δάνειο – λόγω της συσσώρευσης ζημιών – τότε το δημόσιο θα κληθεί να αποπληρώσει το δάνειο. Αποτελεί λοιπόν απαράδεκτη μετακύλιση ιδιωτικού επιχειρηματικού ρίσκου στους πολίτες της χώρας, τους ίδιους που θα κληθούν να πληρώσουν παράλληλα και το τίμημα για το βαρύ περιβαλλοντικό κόστος σε ευαίσθητες περιοχές όπως η Ήπειρος και το Ιόνιο, αλλά και την απειλή της κλιματικής αλλαγής.

Πιθανότατα μάλιστα το Δημόσιο θα αναλάβει και το τεράστιο κόστος για το ασφαλές κλείσιμο των γεωτρήσεων και την περιβαλλοντική αποκατάσταση, κάτι που χρησιμοποιείται ήδη ως βασικό επιχείρημα για συνέχιση των εξορύξεων στον Πρίνο. Η εξόρυξη πετρελαίου όχι μόνο δεν συνεισφέρει σε ένα βιώσιμο μέλλον, αλλά προσθέτει οικολογικό και οικονομικό χρέος.
Η κρατική ενίσχυση μέσω εγγυήσεων δανεισμού αντιστρατεύεται, τέλος, τους κανόνες του ισότιμου ανταγωνισμού, αλλά και τις βασικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που επιδιώκει να οδηγήσει σε μια οικονομία κλιματικά ουδέτερη, όχι να χρηματοδοτεί δραστηριότητες που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή.

Για μας τους Πράσινους, μόνη θεμιτή κρατική βοήθεια προς μια πετρελαϊκή εταιρία θα ήταν η έμπρακτη «ενθάρρυνσή» της να αποκαταστήσει όποια ζημιά έχει ήδη κάνει και να αποσυρθεί και αυτή έγκαιρα από τα προγράμματα εξορύξεων στη χώρα μας, όπως έκαναν ήδη η TOTAL και η REPSOL.

Η λύση βρίσκεται στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, με ορθολογική χρήση της ενέργειας και μετάβαση σε ανανεώσιμη ενέργεια σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς στόχους, με ορθή χωροθέτηση για ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης σε οικοσυστήματα και τοπία.

Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να ακολουθήσει άμεσα το παράδειγμα της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, κηρύσσοντας οριστικό τέρμα για κάθε νέα έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου και αερίου στο σύνολο του ελληνικού χώρου. Οι εξορύξεις έχουν ήδη φέρει περιβαλλοντική επιβάρυνση στην Ήπειρο και ένταση στη Ανατολική Μεσόγειο: δεν χρειάζεται να φέρνουν και οικονομικά σκάνδαλα, με Μαύρες Τρύπες για το δημόσιο χρήμα.