Μπετόβεν και Σκαλκώτας σε ένα γόνιμο μουσικό διάλογο
#ΚΟΘonline:
Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης συνεχίζει τις online συναυλίες της με έργα Μπετόβεν και Σκαλκώτα, υπό τη μουσική διεύθυνση του Διονύση Γραμμένου, ενός εκ των πλέον χαρισματικών Ελλήνων μουσικών της γενιάς του. Σολίστ ο πολύπειρος βιολονίστας Γιώργος Δεμερτζής, με πλήθος εκτελέσεων έργων Ελλήνων συνθετών για βιολί στο ενεργητικό του και μία ιδιαιτέρως πλούσια σχετική δισκογραφία, που περιλαμβάνει και την ηχογράφηση με την Κ.Ο.Θ. και τον Σίμο Παπάνα του ‘Κοντσέρτου για 2 βιολιά και ορχήστρα’ του Νίκου Σκαλκώτα, το 2008, για τη BIS Records.
H ‘Σουίτα για βιολί και μικρή ορχήστρα’ (1929) του Νίκου Σκαλκώτα γράφτηκε κατά την περίοδο της διαμονής του στο Βερολίνο και της μαθητείας του δίπλα στον Άρνολντ Σαίνμπεργκ. Έργο τρυφερό, αλλά συνάμα τολμηρό και ιδιαίτερα απαιτητικό για τον σολίστ, αφιερώθηκε στον Ρώσο βιρτουόζο του βιολιού και αρχιμουσικό Anatol Knorre, ο οποίος το πρωτοπαρουσίασε στο Βερολίνο, τον Απρίλιο του 1930. Η σουίτα δεν παρουσιάστηκε έκτοτε λόγω της παλιννόστησης του συνθέτη, το 1933, όταν άφησε πίσω πολλά του έργα θεωρώντας πως θα επιστρέψει σύντομα. Αυτό όμως δεν συνέβη ποτέ, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλά διαμάντια του σπουδαίου Έλληνα δημιουργού.
Από το συγκεκριμένο έργο διασώθηκαν τα τέσσερα πρώτα από τα πέντε συνολικά μέρη του, αφού από το φινάλε βρέθηκε μόνο το μέρος του βιολιού. Ο μουσικολόγος Ιωάννης Τσελίκας ανακάλυψε τα χειρόγραφα στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο στη Νέα Υόρκη και ο Σύλλογος ‘Οι Φίλοι της Μουσικής’ της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος “Λίλιαν Βουδούρη” μερίμνησε ώστε να αποκτηθούν. Ο Γιάννης Σαμπροβαλάκης (Κέντρο Ελληνικής Μουσικής) ενορχήστρωσε τα τέσσερα διασωθέντα μέρη, το 2015, με απόλυτο σεβασμό προς το συνθετικό και ενορχηστρωτικό ύφος του συνθέτη, με βάση την ιδιόχειρη σημείωση του Σκαλκώτα για τη διανομή της ορχήστρας και τις ελάχιστες, αλλά πολύτιμες, ενορχηστρωτικές ενδείξεις στα
σολιστικά μέρη. (Πηγή πληροφοριών: σημειώσεις Γ. Σαμπροβαλάκη στην παρτιτούρα του έργου)
Ο Μπετόβεν έγραψε την Τέταρτη Συμφωνία του το καλοκαίρι του 1806 και η πρεμιέρα της πραγματοποιήθηκε τον επόμενο χρόνο στην οικία του πρίγκιπα Φραντς Γιόζεφ φον Λόμπκοβιτς. Η διάθεση του συνθέτη την εποχή που την έγραψε ήταν ασυνήθιστα καλή, γεγονός που εν πολλοίς οφείλονταν στη σχέση που είχε αναπτύξει με την κόμισσα Τερέζα Μπρούσνβικ, στην οποία στράφηκε ερωτικά όταν αποδέχτηκε το αδιέξοδο του έρωτά του για την αδερφή της Τζοζεφίνα. Αυτά τα συναισθήματα πάθους, χαράς και απολύτρωσης αποτυπώνονται στη συμφωνία με συγκλονιστικό τρόπο προκαλώντας ουράνια ευτυχία. Ο Σούμαν τη χαρακτήρισε ως ‘μία καλλίγραμμη Ελληνίδα παρθένα, ανάμεσα σε δύο Σκανδιναβούς γίγαντες’, υπογραμμίζοντας τη θέση της ανάμεσα στην «Ηρωική» και τη «Συμφωνία της Μοίρας». Παρόλα αυτά, η ‘Τέταρτη Συμφωνία’ καταφέρνει να μην συνθλιβεί από τις ‘αδερφές’ της και αυτό οφείλεται στο νεανικό της σφρίγος και την πηγαία της ζωντάνια, που σκορπούν απλόχερα το ανοιξιάτικο άρωμα ενός ανεπιτήδευτου έρωτα, όπως αυτός ξεπηδά μέσα από τη ρομαντική ψυχή του Μπετόβεν.
Μία παραγωγή της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Ο.Μ.Μ.Θ.
Κυριακή, 14 Μαρτίου 2021
ώρα 19:00
Δωρεάν μετάδοση μέσα από το κανάλι της ΚΟΘ στο Youtube (TheTSSO) και τη σελίδα της στο Facebook.
Διεύθυνση ορχήστρας: Διονύσης Γραμμένος
Βιολί: Γιώργος Δεμερτζής
Πρόγραμμα:
Νίκος Σκαλκώτας (1904-1949): Σουίτα για βιολί και μικρή ορχήστρα (1929)
Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827): Συμφωνία αρ.4 σε σι ύφεση μείζονα, έργο 60
Κ.Ο.Θ.
www.tsso.gr
Facebook @thessalonikistatesymphonyorchestra
Youtube @TheTsso
Instagram @tssoofficial
Twitter @ThesOrchestra
H προετοιμασία και η πραγματοποίηση της συναυλίας γίνεται με ειδική άδεια της Γενικής Γραμματείας
Πολιτικής Προστασίας και με αυστηρή τήρηση όλων των κανόνων υγιεινής, καθαρισμού και απολύμανσης στο
χώρο της εκδήλωσης, ενώ όλοι οι συντελεστές υποβάλλονται σε τεστ Covid-19 πριν την έναρξη των προβών.