Ανακοινώθηκαν από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), Εθνικό Χειριστή του Διεθνούς  Προγράμματος “Γαλάζια Σημαία” στη χώρα μας, οι βραβεύσεις ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών. Με 625 βραβευμένες ακτές, η Ελλάδα κατέχει και πάλι τη 2η θέση παγκοσμίως ανάμεσα σε 52 χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας παρατηρείται σταθερή ανοδική τάση με αύξηση των βραβευμένων ακτών κάθε χρόνο, με τις βραβεύσεις να ξεπερνούν και πάλι τις 600, και στο σύνολο των 52 χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα, η Ελλάδα να κατέχει το 15% των βραβευμένων διεθνώς ακτών. Πρώτος νομός στην Ελλάδα αναδείχθηκε ο νομός Χαλκιδικής, με 104 σημαίες και η Περιφέρεια της Κρήτης διατηρεί την πρώτη θέση με 146 σημαίες. Η Διεθνής Επιτροπή βράβευσε 4.252 ακτές, 733 μαρίνες και 141 τουριστικά σκάφη σε όλο τον κόσμο.

Η ετήσια αναγγελία των βραβευμένων με τη Γαλάζια Σημαία ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών της χώρας μας πραγματοποιήθηκε σήμερα στην ακτή Ανάσταση Καλαμάτας, σε δύο φάσεις. Το πρωί πραγματοποιήθηκε εκδήλωση εκπαιδευτικού χαρακτήρα στην βραβευμένη παραλία, με τη συμμετοχή περισσότερων από εκατό παιδιών και εκπαιδευτικών από σχολεία της περιοχής. Τα παιδιά συμμετείχαν σε βιωματικά εργαστήρια και παρακολούθησαν ναυαγοσωστική επίδειξη από την Ναυαγοσωστική Σχολή AQUA RESCUE υπεύθυνη για την ναυαγοσωστική κάλυψη του Δήμου Καλαμάτας.

Το μεσημέρι ακολούθησε η δεύτερη φάση της εκδήλωσης, στο παραλιακό κατάστημα Thalassa που περιλάμβανε την ανακοίνωση των βραβευμένων ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών, παρουσία πολλών εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και φορέων του Τουρισμού.

Την εκδήλωση άνοιξαν ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης και αντιπρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education – FEE) κος Νίκος Πέτρου και ο δήμαρχος Καλαμάτας, κος Αθανάσιος Βασιλόπουλος.

Απηύθυναν χαιρετισμούς:

• Ο Γενικός Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης, κος Μύρων Φλουρής.
• Ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Μεσσηνίας, κος Στάθης Αναστασόπουλος
• Ο Αντιδήμαρχος Πόλης και Καθαριότητας Δήμου Γλυφάδας, κος Νίκος Τσαμπίρας
• Ο Αντιδήμαρχος Τουρισμού Δήμου Ηρακλείου, κος Γιώργος Αγριμανάκης
• Ο Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Προστασίας, Παιδείας και Πολιτισμού Δήμου Μεσσήνης, κος Ηλίας Γεωργόπουλος
• Ο Αντιδήμαρχος παραλιών Δήμου Σάμης, κος Κυριάκος Φερεντίνος
• Ο Κεντρικός Λιμενάρχης Καλαμάτας, Πλοίαρχος Νικόλαος Κωνσταντέλλης
• Η Προϊσταμένη Διεύθυνσης Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Τομέας Α – Ο.ΦΥ.ΠΕ.ΚΑ., δρ. Διονυσία Χατζηλάκου
• Η Πρόεδρος Περιφερειακού Τμήματος Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Καλαμάτας, κα Κατερίνα Γκώνου

Το Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία»

Η «Γαλάζια Σημαία» είναι το πλέον αναγνωρίσιμο και διαδεδομένο διεθνώς οικολογικό σύμβολο ποιότητας στον κόσμο. Απονέμεται από το 1987, σε ακτές και μαρίνες οι οποίες πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις βράβευσης. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βράβευση μίας ακτής με τη «Γαλάζια Σημαία», είναι η ποιότητα υδάτων σε αυτή να είναι «Εξαιρετική». Καμία άλλη διαβάθμιση της ποιότητας, ακόμα και «Καλή», δεν είναι αποδεκτή από το Πρόγραμμα. Η βράβευση έχει διάρκεια ενός έτους.

Πρέπει επιπλέον να τηρούνται και τα υπόλοιπα από τα συνολικά 33 κριτήρια για τις ακτές (38 για τις μαρίνες και 51 για τα σκάφη), τα οποία αφορούν καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών, προστασία του φυσικού πλούτου της ακτής και του παράκτιου χώρου και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη «Γαλάζια Σημαία» όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, ως εγγύηση των υψηλής ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Αυτό το γνωρίζουν και το αξιολογούν όλοι οι διαχειριστές ακτών, Δήμοι, Ξενοδοχεία και Camping, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα εθελοντικά.

Το 2017 ξεκίνησε η εφαρμογή του Προγράμματος για τα τουριστικά σκάφη στη χώρα μας. Το Πρόγραμμα αφορά εταιρείες που διαχειρίζονται τουριστικά σκάφη και βραβεύονται για την αειφόρο διαχείριση τους, όταν συμμορφώνονται με 51 κριτήρια σε γενικές κατηγορίες, αλλά και με επιπλέον κριτήρια σε ειδικές κατηγορίες, όπως τα καταδυτικά σκάφη. Για το 2024, τρία νέα τουριστικά σκάφη εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα και έλαβαν τη βράβευση της Γαλάζιας Σημαίας, αυξάνοντας τον αριθμό των τουριστικών σκαφών από τα έξι (6) στα εννέα (9).

Ιδρυτής και Διεθνής Συντονιστής του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education – FEE), που εδρεύει στη Δανία, με μέλη 82 χώρες από όλες τις ηπείρους. Εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), την παλαιότερη περιβαλλοντική οργάνωση εθνικής εμβέλειας της χώρας που συμπλήρωσε το 2021, 70 χρόνια αδιάλειπτης δράσης σε περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, σε προγράμματα προστασίας της φύσης, στην περιβαλλοντική εκπαίδευση με 3 Διεθνή δίκτυα εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, και στη γενικότερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. (www.eepf.gr)

Υποστήριξη του Προγράμματος

Το ΥΠΕΝ, διά της Γενικής Γραμματείας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, υποστηρίζει ενεργώς το Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία», αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στη βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών στις ακτές και μαρίνες και την προώθηση της περιβαλλοντικής εικόνας της χώρας μας. Το ΥΠΕΝ, δια της ΓΓ Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, συμμετέχει επίσης στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων (EEK) του Προγράμματος.

Η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης υπέγραψε τον Οκτώβριο του 2013 πρωτόκολλο συνεργασίας με το Υπουργείο Τουρισμού, επισφραγίζοντας και τυπικά τους κοινούς στόχους στην προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος. Η εφαρμογή των κριτηρίων των δύο διεθνών προγραμμάτων αειφορικής διαχείρισης και ευαισθητοποίησης της ΕΕΠΦ που σχετίζονται άμεσα με τον τουρισμό (Γαλάζια Σημαία και Green Key για τουριστικά καταλύματα), διασφαλίζει την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών, με βιώσιμες πρακτικές και απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον. Το Υπουργείο Τουρισμού εκπροσωπείται στην ΕΕΚ, συμμετέχοντας ενεργά στην αξιολόγηση των αιτήσεων συμμετοχής στο Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία».

Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), υποστηρίζει το Πρόγραμμα και προτρέπει τους ΟΤΑ στην τήρηση της εφαρμογής των κριτηρίων του. Εκπροσωπείται επίσης στην ΕΕΚ.

Διαδικασία υλοποίησης του Προγράμματος

Η ΕΕΠΦ αποστέλλει στους διαχειριστές ακτών και μαρινών, παλαιούς και νέους υποψήφιους, τις αιτήσεις που πρέπει να επιστραφούν σε τακτή προθεσμία.
Μετά τον έλεγχό τους οι αιτήσεις προωθούνται στην ΕΕΚ. Πολιτική της ΕΕΠΦ είναι η αποτελεσματική εκπροσώπηση των φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση των ακτών και μαρίνων, έτσι στην ΕΕΚ μετέχουν εκπρόσωποι των: Υπουργείου Εσωτερικών, Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υπουργείου Τουρισμού, ΕΟΤ, Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Υπουργείου Υγείας, Διεύθυνσης Α’/βάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (εκπρόσωπος της Διεθνούς Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας στην Ελλάδα), Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), ΜΚΟ Αρχέλων, εθελοντών αξιολογητών ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών.

Η ΕΕΚ εξετάζει τις αιτήσεις και συντάσσει έκθεση με την οποία διαβιβάζει την πρότασή της, με τα στοιχεία των ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών που θεωρεί άξιες βράβευσης, στη Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων (ΔΕΚ), με έδρα τη Δανία, η οποία και μόνη αποφασίζει για τις βραβεύσεις σε όλο τον κόσμο.

Στη ΔΕΚ συμμετέχουν εκπρόσωποι του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), του Παγκοσμίου Οργανισμού Τουρισμού (WTO), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ναυαγοσωστών (ILSE), της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Προστασία των Ακτών (ΕUCC) και του Διοικητικού Συμβουλίου του FEE.

Η Διεθνής Επιτροπή Κρίσεων εξετάζει με τη σειρά της τις εκθέσεις και προτάσεις που της διαβιβάζονται από τους εθνικούς χειριστές και αποφασίζει τελεσίδικα για τις βραβεύσεις.

Οι ακτές που έχουν βραβευθεί για τη συμμετοχή τους την προηγούμενη χρονιά, ξεκινούν να ετοιμάζουν την ακτή τους στις αρχές του Ιουνίου. Οι διαχειριστές έχουν το δικαίωμα, αφού ετοιμάσουν την ακτή τους, να παραλάβουν και αναρτήσουν τη Γαλάζια Σημαία έως την 1η Ιουλίου. Δεν μπορούν όμως να την αναρτήσουν εάν δεν έχουν και τα αποτελέσματα μικροβιολογικών αναλύσεων των νερών για την ακτή τους.

Αξιολογητές από τον Εθνικό Χειριστή, αλλά και τον Διεθνή Συντονιστή, επισκέπτονται, πολλές φορές απροειδοποίητα, τις βραβευμένες ακτές της χώρας μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου και μαρίνες σε όλη τη διάρκεια του έτους και ελέγχουν αν τηρούνται τα κριτήρια του Προγράμματος.

Προβλήματα ή παραλείψεις που εντοπίζονται κατά την επιθεώρηση γνωστοποιούνται στον διαχειριστή ώστε να αντιμετωπιστούν. Σε περίπτωση σημαντικού προβλήματος απαιτείται από τον Εθνικό Χειριστή η απόσυρση της Γαλάζιας Σημαίας για χρονικό διάστημα 3 ως 15 ημερών, και μέχρι την αντιμετώπισή του, με υποχρεωτική αντίστοιχη πληροφόρηση για το γεγονός στον Πίνακα Ανακοινώσεων. Σε περίπτωση σοβαρής παράλειψης, με εντολή του Εθνικού Χειριστή αποσύρεται οριστικώς η Γαλάζια Σημαία και η ακτή αφαιρείται από τους πίνακες βραβευμένων ακτών. Επισκέπτες των ακτών που εντοπίζουν προβλήματα συχνά αναφέρονται στον Εθνικό Χειριστή, αλλά και απ’ ευθείας στο Διεθνή Συντονιστή.

Έλεγχος της ποιότητας των Νερών Κολύμβησης

Η ποιότητα των υδάτων κολύμβησης παρακολουθείται κάθε χρόνο από τις Διευθύνσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και τη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ, μέσω δειγματοληψιών ελέγχου που γίνονται από διαπιστευμένα από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ) εργαστήρια.

Το ΥΠΕΝ δημιούργησε το «Μητρώο Ταυτοτήτων Ακτών Κολύμβησης», που αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας, παρακολουθώντας συστηματικά τις ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων, παρουσιάζουν οικολογικό, κυρίως, αλλά και αισθητικό ενδιαφέρον ή δέχονται έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις. Τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών ελέγχου της ποιότητας των υδάτων συνδυάζονται στο Μητρώο με την κατάσταση της ακτής και, μέσω της διαδικασίας αυτής, αποδίδεται ο επίσημος χαρακτηρισμός της ποιότητας των υδάτων σε εθνικό επίπεδο σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος παρακολούθησης τηρούνται οι απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/7/ΕΚ «σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης», όπως αυτή εναρμονίστηκε στην εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ υπ’ αριθ. Η.Π. 8600/416/E103/23.2.2009 (ΦΕΚ Β΄ 356/2009). Τα στοιχεία του Μητρώου αποστέλλονται κάθε χρόνο υποχρεωτικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με το άρθρο 14 της ως άνω ΚΥΑ. Η ετήσια έκθεση δημοσιεύεται στον ιστότοπο www.bathingwaterprofiles.gr.

Κριτήρια του Προγράμματος

Α. Καθαριότητα θάλασσας και ακτής

• «Εξαιρετική» ποιότητα των υδάτων κολύμβησης που επιβεβαιώνεται με δειγματοληπτικούς ελέγχους όπως ορίζεται από την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.
• Μη απόρριψη στην περιοχή βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, χωρίς κατάλληλη επεξεργασία και καθαρισμό.
• Επαρκείς κάδοι απορριμμάτων, που να αδειάζονται σε τακτά διαστήματα καθώς και ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης.
• Συνεχής, τακτικός καθαρισμός της ακτής από σκουπίδια, αποτσίγαρα κ.λπ.

Β. Οργάνωση ακτής

• Συνεχής πληροφόρηση του κοινού για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης, με την ανάρτηση των επίσημων αποτελεσμάτων των μικροβιολογικών αναλύσεων στον υποχρεωτικό πίνακα ανακοινώσεων της κάθε ακτής.
• Σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση τυχόν θαλάσσιας ρύπανσης εξ ατυχήματος, με άμεση ενημέρωση του κοινού.
• Απαγόρευση της κίνησης οχημάτων και μοτοποδηλάτων στην ακτή.
• Απαγόρευση της ελεύθερης κατασκήνωσης.
• Επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, με ελεγχόμενο σύστημα αποχέτευσης.

Γ. Ασφάλεια επισκεπτών

• • Παρουσία εκπαιδευμένων, πτυχιούχων ναυαγοσωστών σε υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και τη σχετική νομοθεσία, ή άμεση πρόσβαση σε τηλέφωνο για περίπτωση ανάγκης, σωστικά εφόδια και πρώτες βοήθειες.

Προσβασιμότητα και παροχή υπηρεσιών για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ).

Δ. Προστασία της φύσης και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση

• Έντυπες πληροφορίες και οδηγίες συμπεριφοράς για την ακτή, καθώς και για περιοχές με ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον, χλωρίδας και πανίδας, στον παράκτιο χώρο.
• Οργάνωση δραστηριοτήτων από τον διαχειριστή της ακτής, που να επιβεβαιώνουν και να υλοποιούν το ενδιαφέρον του για το φυσικό περιβάλλον της ακτής και την ανάγκη προστασίας του.
• Υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τους επισκέπτες της ακτής.