Καλύτερη παρακολούθηση των χημικών ρύπων, των παθογόνων παραγόντων και της μικροβιακής. Οι παραγωγοί φαρμακευτικών προϊόντων και καλλυντικών και τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν το κόστος πρόσθετης επεξεργασίας για μικρορύπους.Ευρύτερη επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων αστικών λυμάτων για την πρόληψη της λειψυδρίας. Πρόκειται για τις βασικές ρυθμίσεις που ενέκρινε το Ευρωκοινοβούλιο σχετικά με τα αστικά λύματα. Πιο συγκεκριμένα:

Με 481 ψήφους υπέρ, 79 κατά και 26 αποχές, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία που επετεύχθη με το Συμβούλιο τον Ιανουάριο του 2024 σχετικά με την αναθεώρηση των προτύπων της ΕΕ για τη διαχείριση των υδάτων και την επεξεργασία των αστικών λυμάτων με σκοπό την καλύτερη προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.

Έως το 2035, τα αστικά λύματα θα υποβάλλονται σε δευτεροβάθμια επεξεργασία, δηλαδή απομάκρυνση της βιοαποδομήσιμης οργανικής ύλης, προτού απορριφθούν στο περιβάλλον, σε όλους τους οικισμούς ισοδύναμου πληθυσμού 1.000 ατόμων (ι.π.: μονάδα μέτρησης που περιγράφει τη μέση ρύπανση που εκλύεται από ένα άτομο την ημέρα).

Έως το 2039, η τριτογενής επεξεργασία, δηλαδή η απομάκρυνση του αζώτου και του φωσφόρου, θα εφαρμόζεται σε όλες τις μονάδες επεξεργασίας λυμάτων που καλύπτουν τουλάχιστον 150.000 ι.π., και έως το 2045 σε εκείνες που καλύπτουν τουλάχιστον 10.000 ι.π.

Μια πρόσθετη επεξεργασία για την αφαίρεση ευρέος φάσματος μικρορυπαντών («τεταρτοβάθμια επεξεργασία») θα είναι υποχρεωτική για όλες τις μονάδες με για άνω των 150.000 ι.π., αλλά και για αυτές άνω των 10.000 ι.π. βάσει εκτίμησης κίνδυνο, έως το 2045.

Η παρακολούθηση διαφόρων παραμέτρων δημόσιας υγείας (όπως γνωστών ιών και πρωτοεμφανιζόμενων παθογόνων παραγόντων), χημικών ρύπων, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων «παντοτινών χημικών ουσιών» (ανά- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες ή PFAS), των μικροπλαστικών και της μικροβιακής αντοχής θα παρακολουθείται αυστηρά.

Η δέσμη κανόνων θεσπίζει επιπλέον διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση και τα καλλυντικά προϊόντα, για την κάλυψη του κόστους της τεταρτοβάθμιας επεξεργασίας για την απομάκρυνση των μικρορυπαντών από τα αστικά λύματα. Τουλάχιστον το 80% του κόστους θα καλυφθεί από τους παραγωγούς, με επικουρική εθνική χρηματοδότηση.

Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να προωθήσουν την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων από όλους τους σταθμούς επεξεργασίας αστικών λυμάτων, κατά περίπτωση, ιδίως σε περιοχές με κίνδυνο λειψυδρίας.

Δηλώσεις

Ο εισηγητής Nils Torvalds (Renew, Γαλλία) δήλωσε: «Η νομοθεσία θα βελτιώσει σημαντικά τα πρότυπα διαχείρισης των υδάτων και επεξεργασίας λυμάτων στην Ευρώπη, ιδίως με τους νέους κανόνες για την απομάκρυνση των μικρορυπαντών που προέρχονται από φάρμακα και προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Διασφαλίζουμε ότι ο αντίκτυπος των κανόνων στην οικονομική προσιτότητα των φαρμάκων δεν θα είναι δυσανάλογος και ότι οι επιβλαβείς χημικές ουσίες, όπως οι PFAS, θα παρακολουθούνται και θα αντιμετωπίζονται καλύτερα στο μέλλον».

Επόμενα βήματα

Το Συμβούλιο πρέπει να εγκρίνει επισήμως τη συμφωνία πριν τεθεί σε ισχύ.

Σχετικές πληροφορίες

Τον Οκτώβριο του 2022, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, ευθυγραμμίζοντάς την με τους στόχους πολιτικής της ΕΕ για τη δράση για το κλίμα, την κυκλική οικονομία και τη μείωση της ρύπανσης. Η νομοθεσία αποτελεί μία από τις βασικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για μηδενική ρύπανση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους.