Το Πολιτικό Βαρόμετρο αναπτύχθηκε στο εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης και ανάλυσης Πληροφοριών του Τμήματος Πληροφορικής ΑΠΘ.  Είναι ένα λογισμικό εκτίμησης της πολιτικής κοινής γνώμης με χρήση ανάλυσης πολιτικών tweets που αναφέρονται σε πολιτικά κόμματα, τα οποία συλλέγονται και αναλύονται καθημερινά.

Δοκιμάστηκε όλον τον προηγούμενο χρόνο (5/2022-6/2023). Η ακρίβεια των προβλέψεών του αποδείχθηκε στις τελευταίες εθνικές εκλογές (25/6/2024), όπου είχε μόνον 1.1% απόκλιση κατά μέσον όρο από τα επίσημα αποτελέσματα για όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα της προηγούμενης τετραετίας (αλφαβητικά ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, ΜΕΡΑ25, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ). Δηλαδή η ακρίβειά του είναι πάνω και από αυτή των δημοσκοπήσεων. Οι προβλέψεις του ήταν εν πολλοίς μέσα στο εύρος που έδιναν τα exit polls. Τα ποσοστά των νέων κομμάτων που μπήκαν στο Κοινοβούλιο (αλφαβητικά Νίκη, Πλεύση Ελευθερίας, Σπαρτιάτες) δεν μπορούσαν να προβλεφθούν λόγω έλλειψης επαρκών ιστορικών δεδομένων.

Για την επιτυχή αυτή πρόβλεψη, έγινε εκπαίδευση του Πολιτικού Βαρόμετρου με βάση και α) τη μόνη πρόσφατη αντικειμενική αλήθεια (αποτελέσματα εκλογών 21/5/2023) και β) παλιότερες δημοσκοπήσεις (της περιόδου 5/2022-5/2023). Μετά την εκπαίδευση αυτή, τον τελευταίο μήνα (21/5-25/6/2023) το  Πολιτικό Βαρόμετρο χρησιμοποίησε πληροφορία μόνον από tweets. Η σχετική υποεκτίμηση της ΝΔ και υπερεκτίμηση του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 25/6/2023 οφείλεται στη χρήση των παλιότερων δημοσκοπήσεων που είχαν σοβαρότερα αντίστοιχα προβλήματα. Τα λάθη του Πολιτικού Βαρόμετρου στην πρόβλεψη των εκλογών της 21/5/2023 οφείλονται ακριβώς στην εκπαίδευσή του μόνον με δεδομένα δημοσκοπήσεων (τα μόνα διαθέσιμα τότε). Αυτή η πηγή λαθών θα μειωθεί δραστικά στο μέλλον με την ενσωμάτωση όσων των δυνατών περισσότερων αποτελεσμάτων πραγματικών εκλογών (ήδη υπάρχουν δύο πρόσφατες εθνικές εκλογές).

Αποδείχθηκε επομένως ότι η συναισθηματική ανάλυση των tweets μπορεί να δώσει πολύ καλές προβλέψεις της συμπεριφοράς όλου του κοινωνικού σώματος, μέσα από κατάλληλες αναγωγές, παρά τα προβλήματα λόγω των ιδιομορφιών των κοινωνικών μέσων. Αυτό κάθε άλλο παρά ήταν προφανές, υπήρχε σκεπτικισμός και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η επιτυχία αυτή διευρύνει και τον επιστημονικό διάλογο για το κατά πόσον ψηφίζουμε συναισθηματικά ή λογικά. Οφείλουμε όμως να ομολογήσουμε ότι το Πολιτικό Βαρόμετρο στηρίχθηκε στην ανάλυση του συναισθήματος για πρακτικούς λόγους: είναι πολύ πιο εύκολη από την λογική ανάλυση του πολιτικού λόγου.

Ουσιαστικά, το Πολιτικό Βαρόμετρο κάνει ότι έκανε παλιά ένας καλός κομματάρχης; Εκτός από το να προβάλλει το κόμμα του στο καφενείο και πόρτα-πόρτα, αφουγκράζονταν τα θετικά ή αρνητικά σχόλια των ψηφορόρων και τα  μετέφερε στο κόμμα του για διόρθωση της πορείας.  Απλά το Πολιτικό Βαρόμετρο αξιοποιεί μιά ‘μοντέρνα πολιτική αγορά’, δηλαδή το Twitter (σύμφωνα και με τις εξαγγελίες του ιδιοκτήτη του κου E. Musk).  Μπορεί να υποκαταστήσει τις δημοσκοπήσεις, προσφέροντας τα παρακάτω ωφέλη:

1)       Η ανάλυση της κοινής γνώμης είναι καθημερινή, με άμεση απόκριση στα πολιτικά ερεθίσματα.

2)      Το κόστος είναι σχεδόν μηδενικό.

3)      Η απόκλιση από τα επίσημα αποτελέσματα μπορεί να είναι πολύ μικρή.

Άσχετα από την πρόβλεψη των εκολογικών αποτελεσμάτων, το Πολιτικό Βαρόμετρο παρέχει σημαντικές πολιτικές πληροφορίες. Π.χ. ο συνολικός αριθμός πολιτικών tweets έδειξε ότι η τηλεμαχία των πολιτικών αρχηγών πριν τις εκλογές της 21/5/2023 είχε ελάχιστο αντίκτυπο στον κόσμο του Twitter. Ίσως αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που δεν έγινε τηλεμαχία πριν τις εκλογές της 25/6/2023. Ο ίδιος αριθμός έδειξε κόπωση του εκλογικού σώματος μετά τις εκλογές της 21/5/2023.

Το Πολιτικό Βαρόμετρο είναι διεθνής πρώτη. Δεν υπάρχει άλλο τέτοιο σύστημα που τα αποτελέσματα του να διατίθενται δωρεάν σε όλους, καθημερινά, βλέπε στον σύνδεσμο  Πολιτικό Βαρόμετρο.

Η μέθοδος του Πολιτικού Βαρόμετρου ήρθε για να μείνει: όσο τροφοδοτείται με σωστά και πολλά δεδομένα (και όσο ο κόσμος χρησιμοποιεί τα κοινωνικά μέσα σαν πλατφόρμα πολιτικού διαλόγου), τόσο καλύτερη θα γίνεται.

Ήρθε επομένως το τέλος των κλασσικών δημοσκοπήσεων; Όχι ακόμα, έχουν πολλά να προσφέρουν, αν αξιοποιηθούν κατάλληλα, όπως φαίνεται και από την πρόβλεψη των εκλογικών αποτελεσμάτων και την σχετική ανάλυση στην ιστοσελίδα https://www.kassiope.org/ Όμως οι δημοσκοπήσεις είναι χρονοβόρες και κοστοβόρες και πρέπει να αποδείξουν ότι αξίζουν τα λεφτά τους, σε σχέση με πολύ φθηνότερα συστήματα όπως το Πολιτικό Βαρόμετρο, σύμφωνα με ανακοίνωση του Ιωάννη Πήτα*, καθηγητή στο Τμήμα Πληροφορικής ΑΠΘ και προέδρου της Διεθνούς Ακαδημίας Διδακτορικών Σπουδών στην Τεχνητή Νοημοσύνη.