Έντονη η αντιπαράθεση Ιταλίας και Γαλλίας μετά την άρνηση της ιταλικής πλευράς να δεχτεί τον ελλιμενισμό του πλοίου Ocean Viking της μη κυβερνητικής οργάνωσης  «Mediterranee SOS» προκειμένου να υποδεχτεί τους 234 πρόσφυγες και μετανάστες που είχε περισυλλέξει στα νερά της Μεσογείου. Το Παρίσι χαρακτήρισε «απαράδεκτη» τη συμπεριφορά της Ρώμης «που έρχεται σε αντίθεση με το Δίκαιο της Θάλασσας και το πνεύμα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», καλώντας την Ιταλία «να παίξει τον ρόλο της, σεβόμενη τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της». Χαρακτηριστική η επισήμανση του γάλλου υπουργού Εσωτερικών ότι «κατά το Διεθνές Δίκαιο, όταν ένα σκάφος ναυαγών ζητεί ελλιμενισμό, το λιμάνι που οφείλει να το καλωσορίσει είναι το πλησιέστερο, με αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση να είναι στην Ιταλία».

Το Παρίσι διέψευσε τον ιταλικό ισχυρισμό ότι η Γαλλία είχε αποφασίσει να «ανοίξει» το λιμάνι της Μασσαλίας ήδη από τη συνάντηση Μακρόν – Μελόνι στη σύνοδο COP27, στην Αίγυπτο. Το ανησυχητικό εδώ είναι ότι ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε πως «η τελική στάση στο θέμα αυτό θα έχει συνέπειες και σε άλλες πτυχές των διμερών σχέσεων». Η Ρώμη αντέτεινε πως «ουδεμία συμφωνία αναφέρει την Ιταλία ως το μοναδικό μεσογειακό λιμάνι αποβίβασης» υπενθυμίζοντας πως «η χώρα δέχτηκε, μέσα στο 2022, 90.000 μετανάστες, ενώ άλλες, που είχαν δεσμευθεί να βοηθήσουν, δέχτηκαν μόνο 117». Ο ιταλός υπουργός Εσωτερικών, μάλιστα, σημείωσε πως «γίνονται συνεχείς αναφορές στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη αλλά, μέχρι τώρα, η Ιταλία στέκεται μόνη απέναντι στο πρόβλημα ενώ το σύστημα υποδοχής που διαθέτει αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες». Αιχμηρή ήταν και η παρέμβαση της ιταλίδας πρωθυπουργού που χαρακτήρισε  «επιθετική, ακατανόητη και αδικαιολόγητη» τη γαλλική αντίδραση. Έσπευσε, πάντως, να συμπληρώσει πως «δεν είναι έξυπνο να διαφωνεί κανείς με Γαλλία, Ισπανία, Ελλάδα, Μάλτα και άλλες χώρες» εκφράζοντας πρόθεση αναζήτησης «κοινής λύσης». Με τον ιταλό υπουργό Εξωτερικών να  δηλώνει πως θα έφερνε το ζήτημα στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες, την 14η Νοεμβρίου «διότι χρειαζόταν μια ευρωπαϊκή λύση».

Οι αβεβαιότητες από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η παρατεινόμενη αναμονή Φινλανδίας και Σουηδίας στα πρόθυρα του ΝΑΤΟ, η επικρεμάμενη οικονομική ύφεση και πολλά άλλα στο εσωτερικό και το εξωτερικό της ΕΕ, υπαγορεύουν την άμεση εξάλειψη της όξυνσης ανάμεσα σε δύο τόσο σημαντικούς ευρωπαίους εταίρους των οποίων η στενή συνεργασία μπορεί να εξελιχθεί σε σημείο ευρωπαϊκής αναφοράς. Ιδίως όταν κάποια ουγγρικά, πολωνικά και γερμανικά «συμπτώματα» καταδεικνύουν πως κάτι δεν λειτουργεί σωστά στην Ένωση, ικανοποιούν όμως παράλληλα τρίτα μέρη που προσδοκούν την απίσχνανση των εταιρικών δεσμών.

Η αγαστή συνεννόηση Μακρόν – Ντράγκι και η συνάντηση Μακρόν – Μελόνι αποτελούν την πυξίδα. Η ιταλική πρόθεση αναζήτησης λύσης στις Βρυξέλλες ήταν μια πρώτη κίνηση για  εκτόνωση. Όπως και η γαλλική «κατ’ εξαίρεσιν» αποδοχή των 234 διασωθέντων, έστω κι αν το Παρίσι, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ανέστειλε την, προβλεφθείσα από το καλοκαίρι, υποδοχή 3.500 προσφύγων που σήμερα βρίσκονται στην Ιταλία.

Καλό θα ήταν  η Αθήνα – με ισχυρούς δεσμούς με Γαλλία και Ιταλία – να προχωρήσει δυναμικά σε φιλικές παρεμβάσεις προς Ρώμη και Παρίσι, ενθαρρύνοντας και άλλους εταίρους να πράξουν το ίδιο. Και αυτό θα μπορούσε να γίνει ακόμα και σήμερα, σε κάθε ευκαιρία.

*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ

** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ- Η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του