Διαμεσολαβήσεις και ισορροπίες
Του Γεώργιου Κακλίκη*:
Αναμφίβολα δεν ήταν αμελητέα η μεσολάβηση Ερντογάν για την επισιτιστική κρίση που απειλήθηκε από την αναστολή της συμμετοχής της Ρωσίας στη μεταφορά σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Το δήλωσαν με ευχαριστίες προς την Τουρκία ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών και ο Γιόζεπ Μπορέλ, το διατύπωσαν με σχετικές δημοσιεύσεις ξένα ΜΜΕ, ενώ ο Χ. Φόι των «Financial Times» όχι μόνο χαρακτήρισε τον τούρκο πρόεδρο ως «τον μοναδικό εν δυνάμει διαμεσολαβητή στον πόλεμο της Ουκρανίας» αλλά εξέφρασε την άποψη πως «οποιαδήποτε συμφωνία για τη λήξη του πολέμου στην τελευταία θα υπογραφεί στο τραπέζι του» («ΤΑ ΝΕΑ», 3/11/2022).
Όσο η οικονομική και εξοπλιστική συνεργασία συνεχίζεται ανάμεσα στις δύο χώρες και γενικότερα όσο οι μεταξύ τους δίαυλοι παραμένουν ενεργοί, εύλογο είναι να υπάρχει η μεταξύ τους ευχέρεια αναζήτησης λύσης ζητημάτων που απασχολούν τόσο τις ίδιες όσο και τη Δύση. Μπορεί η οργή της Δύσης έναντι της Ρωσίας για την πολλαπλή αναστάτωση που έχει προκαλέσει η Μόσχα διεθνώς στον τομέα της οικονομίας, της ασφάλειας και του εμπορίου να είναι δικαιολογημένη, όπως και η ενόχληση των δυτικών πρωτευουσών έναντι της Τουρκίας που με την επαμφοτερίζουσα στάση της θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα στη γύρω της περιοχή, την ειρήνη και τη δυτική συνοχή, όμως Μόσχα και Άγκυρα μηχανεύονται λύσεις για να αποφύγουν τα αδιέξοδα. Η «απομονωμένη» Τουρκία έχει αυξημένους λόγους να εμφανίζεται ως αγαθοποιός, ερχόμενη σε συνεννόηση με τη Ρωσία, προσφέροντάς της διέξοδο από την ατυχή απόφαση για αναστολή της συμφωνίας μεταφοράς σιτηρών. Παράλληλα, η Άγκυρα θα φροντίσει να εξαργυρώσει τη νέα μεσολαβητική προσπάθειά της προκειμένου να ενισχύσει τη θέση της στη Δύση. Προβάλλοντας λόγου χάριν το δέλεαρ των οφελών από την όδευση του φυσικού αερίου από την επικράτειά της αν και σαφώς γνωρίζει τα προβλήματα διέλευσης ενός αγωγού μέσω της περιοχής γειτνίασης των ΑΟΖ Συρίας και κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου. Με τους όποιους «υποστηρικτές» της να θεωρούν ότι, παρά τις αμφιταλαντεύσεις της, παραμένει χρήσιμη για τη Δύση. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ανάμεσα σε άλλα, στην πώληση αμερικανικού πολεμικού υλικού στην Τουρκία αλλά και στην τουρκική επιδίωξη για δυτική ελαστικότητα σε όσα στοχεύει στη στενότερη γειτονιά της.
Ο τούρκος πρόεδρος θα χρησιμοποιήσει κατάλληλα τον διαμεσολαβητικό χειρισμό του προκειμένου να ανακτήσει το απολεσθέν ποσοστό εκτίμησης των Δυτικών. Και επειδή αυτοί δεν αντιμετωπίζουν όλοι με την ίδια ευαισθησία τα θέματα του Νότου, μόλις αρθεί η τουρκική επιφύλαξη για ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και με την λόγω διαρκών τουρκικών δυστροπιών κόπωσή τους, διόλου απίθανο να πάρουν πάλι αποστάσεις από τα ελληνοτουρκικά – όπως ζήτησε ο τούρκος πρόεδρος από τον γερμανό καγκελάριο – προτρέποντας, κατά τα γνωστά, Αθήνα και Άγκυρα «να τα βρουν».
Η Αθήνα πρέπει να βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση και κίνηση προκειμένου να διατηρεί σταθερά και ψηλά την εικόνα του αξιόπιστου συμμάχου και του σημαντικού παράγοντα σταθερότητας και ειρήνης. Αναδεικνύοντας σε κάθε ευκαιρία την ουσιαστική και στην πράξη συμβολή της στα συμφέροντα της Δύσης, αποστασιοποιημένη, όπως πάντα, από πρακτικές θεατρικών μεσολαβήσεων όπως εκείνες των επιτήδειων ισορροπιστών που υποδύονται τους συντελεστές ειρήνης.
*Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ- Η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του