Η εξεταστική επιτροπή του ΕΚ για τα κατασκοπευτικά λογισμικά άκουσε Έλληνες δημοσιογράφους να περιγράφουν τη στοχοποίηση και τις έρευνές τους, και συζήτησε με Έλληνες αξιωματούχους, όπως ανέφερε το γραφείο του ΕΚ σε ανακοίνωσή του.

Η δημόσια ακρόαση για την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε σήμερα, Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου, από την  εξεταστική επιτροπή του Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της χρήσης του λογισμικού Pegasus και ισοδύναμου κατασκοπευτικού λογισμικού επιτήρησης.

Οι δημοσιογράφοι καταγγέλλουν τον αντίκτυπο των παρακολουθήσεων στις ευρωπαϊκές αξίες

Στο πρώτο μέρος της ακρόασης, οι ευρωβουλευτές άκουσαν μαρτυρίες από έλληνες δημοσιογράφους οι οποίοι είτε έχουν στοχοποιηθεί με κατασκοπευτικό λογισμικό, είτε έχουν διερευνήσει υποθέσεις παρακολούθησης.

Ο Θανάσης Κουκάκης και ο Σταύρος Μαλιχούδης υποστήριξαν ότι το δημοσιογραφικό τους έργο οδήγησε στη στοχοποίησή τους. Ο κ. Κουκάκης σημείωσε ότι η παρακολούθησή του δεν θα είχε τεθεί στο σωστό πλαίσιο χωρίς την εξεταστική επιτροπή του ΕΚ και τους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν στα τηλέφωνα των ευρωβουλευτών, γεγονός που αποκάλυψε ότι το τηλέφωνο του Νίκου Ανδρουλάκη (Σοσιαλιστές, Ελλάδα) είχε τεθεί επίσης στο στόχαστρο. Ο κ. Μαλιχούδης σημείωσε ότι κατά την περίοδο της παρακολούθησής του είχε ξεκινήσει συνομιλίες για τη δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου δημοσιογράφων για προσφυγικά θέματα, με αποτέλεσμα να έχουν αποκαλυφθεί ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με δημοσιογράφους σε άλλες χώρες.

Η Ελίζα Τριανταφύλλου μίλησε για το ερευνητικό της έργο σχετικά με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού στην Ελλάδα. Η κα. Τριανταφύλλου διαπίστωσε ότι οι επίσημες έρευνες για παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής φαίνεται να προχωρούν με αργούς ρυθμούς, ενώ οι έρευνες για διαρροές στα μέσα ενημέρωσης πολύ ταχύτερα. Υποστήριξε ότι απαιτούνται αξιόπιστες έρευνες σχετικά με τις δραστηριότητες της εταιρείας παροχής κατασκοπευτικού λογισμικού Intellexa.

Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν ότι πρέπει να διερευνηθούν επειγόντως οι εταιρείες κατασκοπευτικού λογισμικού, επισημαίνοντας τον κίνδυνο καταστροφής αποδεικτικών στοιχείων, ενώ τόνισαν τις αρνητικές συνέπειες του θέματος για τη δημοκρατία, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ελευθερία της έκφρασης. Ρώτησαν επίσης αν η Ελλάδα κινείται προς μια αυταρχική κατεύθυνση, με τους προσκεκλημένους ομιλητές να επισημαίνουν ότι τουλάχιστον οι δημοσιογράφοι βιώνουν αρνητικό κλίμα όταν ασκούν κριτική κατά της κυβέρνησης. Οι ευρωβουλευτές έδειξαν ενδιαφέρον για το θέμα των αδειών εξαγωγής κατασκοπευτικού λογισμικού στην Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο.

Απαιτούνται ταχύτερες εθνικές έρευνες, λένε οι ευρωβουλευτές

Στο δεύτερο μέρος, οι ευρωβουλευτές συνομίλησαν με Έλληνες αξιωματούχους, οι οποίοι τόνισαν τους σοβαρούς περιορισμούς που τους επιβάλλει ο νόμος όσον αφορά τη δημοσιοποίηση εμπιστευτικών πληροφοριών, και ότι δεν πρέπει να επηρεάσουν τις εν εξελίξει έρευνες και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης μέσω δημόσιων παρατηρήσεων σχετικά με τα ζητήματα αυτά. Ο Αθανάσιος Στάβερης  (γενικός γραμματέας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης) περιέγραψε την εθνική στρατηγική ασφάλειας και το χρονοδιάγραμματης κυβέρνησης, καθώς και τις προσπάθειες για την ενσωμάτωση της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο (για παράδειγμα την οδηγία NIS2) στο εθνικό δίκαιο.

Ο Πάνος Αλεξανδρής (γενικός γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης) εξέφρασε την ικανοποίησή του για το έργο της επιτροπής και τόνισε τα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή, την οικογενειακή ζωή και την προστασία των δεδομένων που προβλέπονται από την ελληνική νομοθεσία. Τόνισε επίσης τον ρόλο της ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) στη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ιδιωτικής ζωής. Τέλος, ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος μίλησε για τον εποπτικό ρόλο της Αρχής και τους νομικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζει όσον αφορά τις εισαγγελικές διώξεις.

Οι ευρωβουλευτές υποστήριξαν ότι οι πολίτες της ΕΕ χρειάζονται μεγαλύτερη διαφάνεια, σημείωσαν ότι η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να διερευνήσει γρήγορα τις εν λόγω υποθέσεις και την παρότρυναν να σημειώσει ταχύτερη πρόοδο. Έθεσαν ερωτήματα σχετικά με αναφορές για φακέλους της ΕΥΠ που έχουν καταστραφεί παράνομα και τόνισαν τις ευθύνες των αρχών προστασίας της ιδιωτικής ζωής στο πλαίσιο του γενικού κανονισμού της ΕΕ για την προστασία δεδομένων (GDPR). Ρώτησαν επίσης κατά πόσο το ισχύον νομικό πλαίσιο της ΕΕ είναι κατάλληλο για τη διερεύνηση τέτοιων ζητημάτων ψηφιακών επικοινωνιών και έθιξαν τις επιπτώσεις των γεγονότων στην Ελλάδα για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και για το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του.