Το Βραβείο Γκονκούρ Ελλάδας διοργανώνει, για τρίτη συνεχή χρονιά, το Γαλλικό Ινστιτούτο  Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος στην Αθήνα και την Ακαδημία Γκονκούρ (Académie Goncourt), στη Γαλλία.

Έλληνες γαλλόφωνοι φοιτητές είχαν, φέτος, την ευκαιρία να θέσουν τις ερωτήσεις τους στην Κριστίν Ανγκό (Christine Angot) για το «Le Voyage dans l’Est» (Flammarion), τον Σορζ Σαλαντόν (Sorj Chalandon) για το «Enfant de salaud» (Grasset), τον Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ (Mohamed Mbougar Sarr) για το «La Plus Secrète Mémoire des hommes» (Philippe Rey) και τον Λουί- Φιλίπ Νταλεμπέρ (Louis-Philippe Dalembert) για το Milwaukee Blues (Sabine Wespieser).

Οι κριτικές επιτροπές, αποτελούμενες από περισσότερους από 100 γαλλόφωνους φοιτητές από 10 ελληνικά πανεπιστήμια από διάφορα τμήματα, θα αναδείξουν τον νικητή, ύστερα από διαβούλευση. Αύριο (Τετάρτη 13/7), στην αίθουσα Αλλατίνι- Ντασώ του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, μεταξύ 17:00 και 19:00, οι αντιπροσωπείες όλων των επιτροπών, αποτελούμενες από έναν καθηγητή και έναν εκπρόσωπο των φοιτητών θα συναντηθούν, παρουσία της γενικής προξένου της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη και διευθύντριας του Γαλλικού Ινστιτούτου Σαντρίν Μουσέ (Sandrine Mouchet) προκειμένου να καταλήξουν στον φετινό νικητή. Το «παρών» θα δώσει, μέσω Zoom, ο Φιλίπ Κλοντέλ (Philippe Claudel), συγγραφέας, σεναριογράφος και μέλος της Ακαδημίας Γκονκούρ.

Επιπλέον, στο πλαίσιο της ανάπτυξης της γαλλικής γλώσσας στο εξωτερικό, η Ακαδημία Γκονκούρ, με την υποστήριξη του Fondation du Crédit Mutuel, έχει ξεκινήσει μια συμπληρωματική δράση, με στόχο να αναδείξει όχι μόνο το αναγνωστικό ταλέντο των νέων κριτών, αλλά και την ικανότητά τους να γράψουν μια λογοτεχνική κριτική για το μυθιστόρημα που θα λάβει το βραβείο στη χώρα τους.

Φέτος, η δράση περιλαμβάνει φοιτητές και φοιτήτριες από την Ελλάδα, την Ινδία, χώρες της Ανατολής, το Ηνωμένο Βασίλειο, που παρότι δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, έχουν ένα κοινό: όπως πολλές χιλιάδες νέοι/νέες κάθε χρόνο, έχουν υπάρξει κριτές για την επιλογή Γκονκούρ της χώρας τους. Χάρη στη συγγραφή μιας λογοτεχνικής κριτικής για το βραβευμένο βιβλίο, στις 2 Νοεμβρίου θα συναντηθούν στο Παρίσι, θα τους υποδεχτούν οι ακαδημαϊκοί και την επομένη θα παρακολουθήσουν την ανακήρυξη του βραβείου Γκονκούρ στο Ντρουάν.

Ο έλληνας φοιτητής που θα ταξιδέψει στη Γαλλία θα αναδειχθεί ύστερα από μελέτη όλων των λογοτεχνικών κριτικών από τριμελή επιτροπή, που θα συνεδριάσει το απόγευμα της 14ης Ιουλίου. Το όνομά του θα ανακοινωθεί το βράδυ της ίδιας μέρας, ανήμερα της Εθνικής Εορτής της Γαλλίας.

Η ιστορία πίσω από τα «εθνικά» βραβεία Goncourt

Το Goncourt, το πλέον επίζηλο λογοτεχνικό βραβείο της Γαλλίας, δημιουργήθηκε από τους αδελφούς συγγραφείς Ζυλ και Εντμόν ντε Γκονκούρ) (Jules & Edmond de Goncourt), στα τέλη του 19ου αιώνα, και επιβραβεύει, κάθε φθινόπωρο, ένα μυθιστόρημα γαλλικής έκφρασης. Ο συγγραφέας και ο εκδότης του είναι τότε σίγουροι για την επιτυχία του έργου και των μεταφράσεών του στο εξωτερικό.

Η ιδέα για την απονομή βραβείου Γκονκούρ και από χώρες εκτός Γαλλίας, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, «γεννήθηκε» στην Πολωνία το 1998, με πρωτοβουλία του τότε διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου της Κρακοβίας. Πρότεινε στην Ακαδημία μια κριτική επιτροπή γαλλόφωνων φοιτητών να επιλέγει τον δικό της νικητή μεταξύ των τεσσάρων μυθιστορημάτων που ήταν υποψήφια για το βραβείο Γκονκούρ. Αυτές οι επιλογές Γκονκούρ έχουν έκτοτε αναπτυχθεί και υπάρχουν πλέον σε περίπου τριάντα χώρες.

Στην Ελλάδα, ήταν ο Πιερ Ασουλίν (Pierre Assouline), δημοσιογράφος και μυθιστοριογράφος και μέλος της Ακαδημίας, ο οποίος, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 2019, πρότεινε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης την ιδέα της διοργάνωσης ενός βραβείου επιλογής Γκονκούρ. Η αγάπη του, άλλωστε, για την Ελλάδα είναι μεγάλη και όπως έλεγε σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, τον περασμένο Δεκέμβριο, πάντα επιστρέφει εδώ, όταν τού δίνεται η ευκαιρία, ενώ ιδιαίτερη εκτίμηση τρέφει για τον Καβάφη.

Η πρότασή του Πιερ Ασουλίν «αγκαλιάστηκε» αμέσως και την ίδια χρονιά εγκαινιάστηκε το πρώτο Choix Goncourt στη χώρα, σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος στην Αθήνα και την Ακαδημία Γκονκούρ. Νικήτρια του Choix Goncourt Ελλάδας για το 2021 ήταν η Ντζαïλί Αμαντού Αμάλ, για το μυθιστόρημά της «Les Impatientes» και το 2020 ο Ζαν- Πωλ Ντυμπουά (Jean-Paul Dubois) για το βιβλίο του «Tous les hommes n’habitent pas le monde de la même manière» (éd. de l’Olivier).