Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε επίσημες ειδοποιήσεις προς 13 χώρες, καλώντας τες να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία της ΕΕ για τα πνευματικά δικαιώματα, σχεδόν ένα χρόνο μετά την εκπνοή της προθεσμίας.

Οι αιτιολογημένες γνώμες εστάλησαν σήμερα στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Κύπρο, τη Δανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Λετονία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία, τη Σλοβακία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, επιπλήττοντάς τες για την αποτυχία τους να κωδικοποιήσουν την οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα στο εθνικό τους δίκαιο.

Οι αιτιολογημένες γνώμες είναι επίσημες ανακοινώσεις της Επιτροπής που δηλώνουν ότι μια χώρα δεν εκπληρώνει τα καθήκοντά της βάσει του δικαίου της ΕΕ και λειτουργούν ως επίσημη πρόσκληση για συμμόρφωση.

Η οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα του 2019 μεταρρύθμισε τη νομοθεσία της ΕΕ για τα πνευματικά δικαιώματα στο πλαίσιο της ανόδου των μεγάλων διαδικτυακών πλατφορμών. Μέχρι τον Απρίλιο του 2022, η νομοθεσία είχε μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο από 12 κράτη μέλη, εκ των οποίων μόνο τρία – η Γερμανία, η Ουγγαρία και οι Κάτω Χώρες – κατάφεραν να το πράξουν εντός της προθεσμίας της 7ης Ιουνίου 2021, ενώ η Μάλτα προσχώρησε λίγο αργότερα.

Τον Ιούλιο του 2021, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά των υπόλοιπων 23 κρατών, ζητώντας πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια εφαρμογής τους. Η πρόοδος όσον αφορά την εισαγωγή της πρωτοβουλίας στο εθνικό δίκαιο διέφερε σημαντικά μεταξύ των χωρών.

Σε ορισμένα κράτη (Βουλγαρία, Κύπρος, Ελλάδα, Ιρλανδία, Λετονία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία και Κύπρος) εστάλησαν επίσης σήμερα αιτιολογημένες γνώμες για τη μη μεταφορά οδηγίας του 2019 που καλύπτει τα πνευματικά δικαιώματα για τις επιγραμμικές μεταδόσεις ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών προγραμμάτων.

Σε απάντηση στις γνωμοδοτήσεις, τα κράτη καλούνται να διαβιβάσουν στην Επιτροπή εντός των επόμενων δύο μηνών τα μέτρα που λαμβάνουν για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Εάν δεν επιλυθεί, η Επιτροπή μπορεί να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ (ΔΕΕ).

Η οδηγία του 2019 έχει αποδειχθεί αμφιλεγόμενη από την εισαγωγή της, εν μέρει λόγω της διαμάχης μεταξύ εκδοτών Τύπου και πλατφορμών που προκάλεσε το άρθρο 15, το οποίο δίνει στους πρώτους το δικαίωμα δίκαιης αμοιβής για την περαιτέρω χρήση του περιεχομένου τους στο διαδίκτυο.

Το άρθρο 17, το οποίο θέτει την ευθύνη για μη αδειοδοτημένο υλικό που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα στις πλατφόρμες, έχει επίσης προκαλέσει ζητήματα, ιδίως λόγω των μηχανισμών αυτοματοποιημένης αφαίρεσης που πιθανώς απαιτεί η συμμόρφωση.

Τον Απρίλιο, το ΔΕΕ απέρριψε υπόθεση που είχε καταθέσει η Βαρσοβία, η οποία υποστήριζε ότι η διάταξη θέτει σε κίνδυνο την ελευθερία του λόγου, καθώς τα συστήματα αυτά θα μπορούσαν να αφαιρέσουν λανθασμένα νόμιμο περιεχόμενο.

Το Δικαστήριο αναγνώρισε τον κίνδυνο πιθανών παραβιάσεων των ελευθεριών έκφρασης και πληροφόρησης των χρηστών, αλλά επικύρωσε το άρθρο και έκρινε ότι υπάρχουν επαρκείς διασφαλίσεις.

Η σύγχυση σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 17 ήταν ένας παράγοντας για την καθυστέρηση της εφαρμογής σε εθνικό επίπεδο, δήλωσε ο πρώην ευρωβουλευτής Felix Reda στη EURACTIV τον Απρίλιο.