Εάν στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου σχηματιστεί μια εχθρική προς τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν πλειοψηφία, η εξωτερική πολιτική της Γαλλίας κινδυνεύει να χάσει την αξιοπιστία της, αποδυναμώνοντας την επιρροή της χώρας και της Ευρώπης στη διεθνή σκηνή, προειδοποιούν οι αναλυτές.

Ανατρέχοντας στην ιστορία και την περίπλοκη συμβίωση μεταξύ του Ζακ Σιράκ και του Λιονέλ Ζοσπέν, οι αναλυτές ανέφεραν τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και τη στάση απέναντι στη Μόσχα ως παράδειγμα του τι θα μπορούσε να διακυβευτεί.

Ενώ ο Μακρόν επανεξελέγη έναντι της Μαρίν Λεπέν την Κυριακή (24 Απριλίου), δεν του εξασφαλίζεται σταθερή πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση μετά τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο.

Ενώ η πλειοψηφία που αντιτίθεται ριζικά στον Μακρόν στο διπλωματικό μέτωπο – με επικεφαλής τον Ζαν-Λυκ Μελανσόν ή τη Μαρίν Λεπέν για παράδειγμα – είναι απίθανη σε αυτό το στάδιο, η συμβίωση με άλλες πολιτικές δυνάμεις θα μπορούσε να οδηγήσει σε «δύο εξωτερικές πολιτικές» στη Γαλλία, σύμφωνα με τον καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλο, ο οποίος είναι ειδικός στο γαλλικό πολιτικό σύστημα και πολιτική.

Καθώς το γαλλικό Σύνταγμα δεν δίνει ξεκάθαρη απάντηση για τον καταμερισμό αρμοδιοτήτων σε αυτόν τον τομέα, δημιουργείται μια κατάσταση που καταλήγει σε σφυρηλάτηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας και, ως εκ τούτου, απαιτείται η διαμεσολάβηση μεταξύ του προέδρου και της κυβέρνησης όταν δεν προέρχονται από την ίδια πολιτική οικογένεια.

Η περίπλοκη συμβίωση Σιράκ- Ζοσπέν

Ένα παράδειγμα από την πρόσφατη ιστορία της Γαλλίας ήταν η μη βιώσιμη συμβίωση μεταξύ του συντηρητικού προέδρου Ζακ Σιράκ και του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Λιονέλ Ζοσπέν.

Οι δύο πολιτικοί συγκρούονταν συχνά για τη στάση της Γαλλίας για τη Μέση Ανατολή, καθώς ο Σιράκ υποστήριζε τον αραβικό κόσμο, ενώ ο Ζοσπέν ήταν στο πλευρό του Ισραήλ.

Ένα περιστατικό τον Φεβρουάριο του 2000 ανέδειξε τις δυσκολίες στα εξωτερικά ζητήματα όταν ο πρωθυπουργός δεν είναι «άνθρωπος του προέδρου».

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στην Παλαιστίνη, ο Ζοσπέν περιέγραψε τις επιθέσεις της Χεζμπολάχ εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών ως «τρομοκρατικές ενέργειες», προκαλώντας οργή στον αραβικό κόσμο.

Όταν επέστρεψε στη Γαλλία, έλαβε μια κλήση από τον Σιράκ ο οποίος του είπε ότι είναι ο πρόεδρος είναι αυτός που δίνει τον τόνο στη γαλλική εξωτερική πολιτική.

«Συμβιβαστική» εξωτερική πολιτική

Ο Σάμι Κοχέν, πολιτικός επιστήμονας και ειδικός σε θέματα άμυνας και εξωτερικών υποθέσεων, εντόπισε στο βιβλίο του «La politique étrangère entre l’Elysée et Matignon» «τρεις σφαίρες επιρροής» σχετικά με τη διπλωματία: η μια σφαίρα είναι η προεδρική, η άλλη η κυβέρνηση και μια ενδιάμεση σφαίρα «συνδιαχείρισης», όπου ο πρόεδρος δεν μπορεί να ενεργήσει χωρίς τη συμφωνία της κυβέρνησης και το αντίστροφο.

Η τρίτη κατηγορία είναι αυτή που μπορεί να προκαλέσει τα περισσότερα προβλήματα μεταξύ της προεδρίας και της κυβέρνησης. Περιλαμβάνει ιδιαίτερα «στρατιωτικές επιχειρήσεις, σημαντικές αποφάσεις για κοινοτικά ζητήματα», έγραψε ο Κοχέν.

Αλλά ακόμα κι αν «στο σύστημα της Πέμπτης Δημοκρατίας ο πρόεδρος έχει λόγο στην εξωτερική πολιτική», ο Θανάσης Διαμαντόπουλος αναγνωρίζει ότι σε περίπτωση συγκατοίκησης, «θα διακυβευόταν η συνοχή της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής […] και η αξιοπιστία της στα μάτια των Ευρωπαίων».

Ο Μπέντζαμιν Χαντάντ, διευθυντής του think-tank Atlantic Council με έδρα την Ουάσιγκτον, συμφωνεί: «Σε μια περίοδο συγκατοίκησης, εξακολουθεί να είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που θέτει τις κύριες διπλωματικές κατευθυντήριες γραμμές και εκπροσωπεί τη Γαλλία στο εξωτερικό».

Ωστόσο, εξήγησε στην EURACTIV Γαλλίας ότι «η ύπαρξη μιας μορφής παράλυσης ή θεσμικής αδυναμίας στο εσωτερικό εμποδίζει την επιρροή της Γαλλίας στο εξωτερικό».

«Συχνά, οι γαλλικές εσωτερικές συγκρούσεις φαίνονται στο εξωτερικό και αποδυναμώνουν τη φωνή μας», πρόσθεσε ο Χαντάντ.

Ο αντίκτυπος στη στάση απέναντι στη Μόσχα

Αυτό που καθιστά την προοπτική της συμβίωσης ιδιαίτερα προβληματική είναι ότι «στην περίπτωση των δύο βασικών δυνάμεων της αντιπολίτευσης του Μακρόν, δηλαδή του εθνικού Rassemblement ή La France Insoumise, έχουμε θεμελιώδεις διαφορές στη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Ρωσία, τις συμμαχίες», είπε ο Χαντάντ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η Γαλλία θα μπορούσε «να βρεθεί σε κατάσταση ολικής παράλυσης» με μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον Ζαν-Λυκ Μελανσόν ή τη Μαρίν Λεπέν και να αντιταχθεί στην απόφαση του Μακρόν να παραδώσει όπλα στην Ουκρανία ή να επιβάλει ορισμένες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Ποιες θα μπορούσαν να είναι οι συνέπειες για τη Γαλλία; Θα ήταν «εντελώς αποδυναμωμένη στη διεθνή σκηνή», σύμφωνα με την ανάλυση του Χαντάντ, ιδιαίτερα «από την άποψη της αξιοπιστίας έναντι των εταίρων μας», επιπλέον της εσωτερικής θεσμικής κρίσης που αυτό θα προκαλούσε.

Η Ευρώπη θα υποστεί επίσης τις συνέπειες. Ενδεχομένως, «αν βρισκόμασταν σε περίοδο συγκατοίκησης, θα είχαμε ένα αντιευρωπαϊκό κίνημα με πολιτική αποκλεισμού της Ευρώπης στην κυβέρνηση […] ολόκληρο το μπλοκ της ΕΕ θα αποδυναμωνόταν και θα υπέφερε», προειδοποίησε ο Χαντάντ.

Έτσι, εάν λόγω μιας συγκατοίκησης, η Γαλλία «αποσυρόταν από τις παραδόσεις όπλων [στην Ουκρανία] ή από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις, ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα κατέρρεε», προειδοποιεί.

EURACTIV.com