Η επιλογή των διερευνητικών
Του Γιώργου Κακλίκη, πρέσβη επί τιμή, ειδικού συμβούλου του ΕΛΙΑΜΕΠ:
Είναι δύσκολη η συνδιαλλαγή Ελλάδας και Τουρκίας από τη στιγμή που η τελευταία διευρύνει την ημερήσια διάταξη με θέματα με τα οποία επιδιώκει να καταδείξει στη διεθνή κοινότητα τη δήθεν «μη κανονικότητα» των θέσεων της Αθήνας. Η εν υπνώσει, μέχρι πρότινος, επιδίωξη της Άγκυρας για τη μετατροπή των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου σε ανοχύρωτα εδάφη πήρε, τελευταία, νέα διάσταση κυρίως με τα νομικά τεχνάσματα αλλοίωσης της διεθνούς νομικής πραγματικότητας που τα διέπει, με την τουρκική πλευρά να ισχυρίζεται ότι αυτά βρίσκονται υπό ελληνική κυριαρχία «υπό τον όρο» της αποστρατιωτικοποίησής τους. Το προβαλλόμενο επιχείρημα είναι σαθρό και η Άγκυρα γνωρίζει ότι δεν θα αντέξει σε περίπτωση που τεθεί σε αμιγώς δικαστική κρίση. Επιδιώκει όμως την, δια της επαναλήψεως των ασθενών νομικών επιχειρημάτων που επικαλείται, να ενισχύσει τόσο την «απροθυμία» των τρίτων να μπουν στην ουσία των πραγμάτων όσο και να ενισχύσει τη συνήθως επικρατούσα τάση να ζητήσουν από τις δύο πλευρές «να βρουν τη λύση μεταξύ τους».
Όσο και αν αυτό ηχεί περίεργα στα ελληνικά ώτα, καλό είναι η Αθήνα να συνεχίσει να ακολουθεί τη διακηρυγμένη επιλογή της για διάλογο με την ‘Αγκυρα. Η Τουρκία «κάνει τη δουλειά της» πιστεύοντας ότι τα παλαιά δυτικά στερεότυπα απέναντί της εξακολουθούν να κυριαρχούν στις αντιλήψεις των συμμαχικών πρωτευουσών που εθελοτυφλούν μπροστά στις τουρκικές προσπάθειες ανατροπής καταστάσεων για τις οποίες η Δύση έχει εργαστεί επί δεκαετίες. Η Αθήνα, από την πλευρά της, πράττει άριστα συνεχίζοντας τις διερευνητικές συνομιλίες της με την Άγκυρα που επιμένει στην προσθήκη στην ατζέντα παλαιών μεν αλλά υπό εκσυγχρονισμένη μορφή θεμάτων όπως το εφεύρημα τον «γκρίζων ζωνών» και τα περί αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Η σταθερή ελληνική θέση για τη συνέχιση των διερευνητικών, που αισίως συμπληρώνουν στις 22 Φεβρουαρίου τον 64ο κύκλο τους, είναι η ορθή. Και ασφαλώς όχι –όπως ερμηνεύεται απ΄όσους αγανακτούν με τις εξωπραγματικές απαιτήσεις της άλλης πλευράς – με τάσεις κατευνασμού αλλά με σαφή τη διάθεση να διερευνηθούν τρόποι διαμόρφωσης και στις δύο πλευρές συνθηκών χάραξης των μεταξύ τους θαλάσσιων ζωνών. Είτε αυτό γίνει ευθέως – ελάχιστα αναμενόμενο – είτε μέσω της καταφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Όπως έχει καταφανεί, η τουρκική πλευρά προσχηματικά μόνο κάθεται στο τραπέζι των διερευνητικών, των οποίων ο αριθμός δείχνει την από πλευράς της έλλειψη πραγματικής επιθυμίας λύσης του ιδιαίτερης σημασίας θέματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Είναι ιδιαίτερα θετικό ότι η Αθήνα δεν παρασύρθηκε από την τουρκική επιθετική ρητορική ούτε από τις ενορχηστρωμένες απειλές της τουρκικής ηγεσίας, μη δίνοντας λαβή για να κατηγορηθεί ότι και αυτή δεν υστερεί σε πρωτοβουλίες διατήρησης της έντασης.
Οι διερευνητικές, αν και για μερικούς αποτελούν σκιά πλέον του παλαιού τους εαυτού, έχουν στα «πρακτικά» τους πολλά στοιχεία, τόσο ουσιαστικά όσο και παρεμπίπτοντα. Και επειδή είχαν υπάρξει και στιγμές που έδιναν ελπίδες για βήματα προς τα εμπρός, η ελληνική πλευρά συνεχίζει να κινείται με τη λογική της εξάντλησης κάθε περιθωρίου για μια ομαλή εξέλιξη των πραγμάτων. Όσο κι αν η απέναντι πλευρά αποπειράται όχι τη συνεννόηση αλλά την επιβολή των θέσεών της.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ- Η αναδημοσίευσή του φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του