Όπλο στη φαρέτρα των επιστημόνων για την αντιμετώπιση της πανδημίας αποτελούν τα δύο νέα αντιικά φάρμακα κατά της COVID-19. Πρόκειται για το paxlovid της εταιρείας Pfizer και το molnupiravir της εταιρείας Merck, τα οποία ήδη έχουν λάβει έγκριση για έκτακτη χορήγησή τους από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων
(FDA). Είναι σε μορφή χαπιού, γεγονός που καθιστά πιο εύκολη τη λήψη τους, ενδείκνυνται για ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου και μειώνουν τον κίνδυνο νοσηλείας ή θανάτου από COVID-19 σε ποσοστό που αγγίζει έως και το 88%. Μάλιστα, εντός των επόμενων 15 ημερών αναμένεται η έγκριση των δύο φαρμάκων και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, οπότε θα είναι διαθέσιμα και στη χώρα μας.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής εκδήλωσης με θέμα «Μετάλλαξη Όμικρον και εμβόλια: Νεότερα δεδομένα» που διοργάνωσε χθες ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης. Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο Πρόεδρος του ΦΣΘ Διονύσιος Ευγενίδης.
«Το paxlovid ενδείκνυται για ασθενείς ηλικίας άνω των 12 ετών, που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση από COVID-19, οι οποίοι εντοπίζονται τις πρώτες πέντε ημέρες της λοίμωξης με PCR test. Αποτελεί συνδυασμό δύο φαρμάκων, εκ των οποίων το ένα (nirmatrelvir) αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό του ιού και το άλλο (ritonavir) παρατείνει τη διάρκεια της δράσης του φαρμάκου στον οργανισμό, επιβραδύνοντας τον μεταβολισμό», εξήγησε ο αναπληρωτής καθηγητής Φαρμακολογίας και Κλινικής Φαρμακολογίας Ιατρικής ΑΠΘ, Δρ Γεώργιος Παπαζήσης.
Παράλληλα, ανέφερε ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης που διεξήχθη για να λάβει έγκριση το φάρμακο και στην οποία συμμετείχαν 1.219 άτομα, το paxlovid μειώνει τον κίνδυνο νοσηλείας ή θανάτου κατά 88% στις πρώτες πέντε ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων της COVID-19.
«Συνιστάται η χορήγηση έξι χαπιών ημερησίως-τριών το πρωί και τριών το βράδυ- για συνολικά 5 ημέρες. Το φάρμακο δεν χορηγείται προληπτικά, ενώ η διάρκεια λήψης του δεν πρέπει να ξεπερνά τις 5 ημέρες. Αντενδείκνυται για ασθενείς που χρειάζονται νοσηλεία ή λαμβάνουν στατίνες, ενώ οι συχνότερες παρενέργειες που έχει είναι δυσγευσία, διάρροια, μυαλγίες και υπέρταση. Επιπλέον, δεν πρέπει να λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, διότι δεν υπάρχουν σχετικά δεδομένα ασφάλειάς του», τόνισε ο Δρ Παπαζήσης.
Όσον αφορά το φάρμακο molnupiravir, εξήγησε ότι ενδείκνυται για ασθενείς ηλικίας άνω των 18 ετών και η δράση του έγκειται στο ότι δημιουργεί μια καινούργια ανενεργή μετάλλαξη στον οργανισμό η οποία καθιστά αδύνατο τον πολλαπλασιασμό του κορονοϊού.
«Συνιστάται η χορήγηση οκτώ χαπιών ημερησίως-τεσσάρων το πρωί και τεσσάρων το βράδυ-για συνολικά 5 ημέρες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης που διεξήχθη για να λάβει έγκριση το φάρμακο και στην οποία συμμετείχαν 1.433 άτομα, το ποσοστό μείωσης του κινδύνου νοσηλείας ή θανάτου στις πρώτες πέντε ημέρες από
την έναρξη των συμπτωμάτων της COVID-19 αγγίζει το 30%-40%», ανέφερε ο Δρ Παπαζήσης.
Ταυτόχρονα επισήμανε ότι δεν πρέπει να λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, διότι μπορεί να προκαλέσει πιθανή εμβρυική τοξικότητα. Οι βασικές ανεπιθύμητες ενέργειές του είναι η διάρροια, η ναυτία και η ζάλη.
Τα εμβόλια
Μιλώντας για τα εμβόλια κατά της COVID-19, ο Δρ Παπαζήσης τόνισε ότι η τρίτη δόση του εμβολίου είναι απολύτως αναγκαία και η αξία της αδιαμφισβήτητη. Κι αυτό, διότι όπως αποδείχτηκε από τη μελέτη που διεξήχθη στο νοσοκομείο «Γ. Γεννηματάς» της Θεσσαλονίκης, ένα μήνα μετά την ενισχυτική δόση με mRNA εμβόλιο οι τίτλοι των αντισωμάτων πολλαπλασιάζονται έως και 30 φορές και είναι στατιστικά σημαντικά υψηλότεροι σε σύγκριση μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης δόσης εμβολίου.
Επιπλέον, όσοι έχουν κάνει και τις τρεις δόσεις του εμβολίου διατρέχουν κατά 90% μικρότερο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά από Όμικρον, ενώ όσοι έχουν κάνει δύο δόσεις του εμβολίου κατά 65%.
Η μετάλλαξη Όμικρον
Ο φαρμακοποιός Λευτέρης Τεπερικίδης παρουσίασε τα μέχρι στιγμής δεδομένα από τις συνολικά 303 διαθέσιμες επιστημονικές μελέτες παγκοσμίως σχετικά με τη μετάλλαξη Όμικρον και τα χαρακτηριστικά της.
«Τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι ότι η μετάλλαξη Όμικρον προσβάλλει νεαρότερες ηλικίες, 36-40 ετών, έχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από τη Δέλτα, ενώ παρουσιάζει πιο ήπια συμπτώματα, γεγονός που οδηγεί σε λιγότερες επισκέψεις ασθενών στα επείγοντα των νοσοκομείων, σε μειωμένο αριθμό νοσηλειών και σε λιγότερους θανάτους», επισήμανε ο κ. Τεπερικίδης.
Ωστόσο τα διαθέσιμα εμβόλια δείχνουν να έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα κατά της μετάλλαξης Όμικρον. Αυτό σημαίνει ότι η Όμικρον μπορεί να διαφεύγει των αντισωμάτων του ανοσοποιητικού είτε αυτά έχουν παραχθεί από ενεργή νόσηση είτε από εμβολιασμό.
Σύμφωνα με τον κ. Τεπερικίδη, η μειωμένη αποτελεσματικότητα των εμβολίων δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει προστασία. Ένα εμβόλιο που παρέχει 70% ή 80% προστασία εξακολουθεί να είναι αποτελεσματικό.
Τέλος, υπογράμμισε την αναγκαιότητα της τρίτης δόσης για το γενικό πληθυσμό επισημαίνοντας ότι έτσι  προστατευόμαστε στο μέγιστο βαθμό, αλλά ωθούμε και τη μετάλλαξη Δέλτα προς εξαφάνιση.