Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που ταλαιπωρούν παραγωγούς δημητριακών του Ζαγκλιβερίου της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής της Βορείου Ελλάδας, θίγει σχετική ερώτηση που κατέθεσε σήμερα σύσσωμη η κοινοβουλευτική ομάδα του ΜέΡΑ25, προς τους Υπουργούς, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Δικαιοσύνης και Οικονομικών.

Οι βουλευτές ζητούν την αποκατάσταση του αγροτικού εισοδήματος των αγροτών, που έχουν θιγεί από αιφνίδια απόφαση μεγάλης επιχείρησης εμπορίας ζωοτροφών και δημητριακών της περιοχής να βάλει λουκέτο, αφήνοντας χρέη εκατομμυρίων ευρώ προς τους παραγωγούς και προμηθευτές της.

Επισημαίνουν πως θα πρέπει να αξιοποιηθεί κάθε πρόσφορο ευρωπαϊκό και εθνικό νομικό και χρηματοδοτικό μέσο ώστε να προστατευτούν τα αγροτικά εισοδήματα, να συνεχιστεί απρόσκοπτα η αγροτική δραστηριότητα και να προστατευτούν οι θέσεις απασχόλησης και η κοινωνική συνοχή στην ευρύτερη υπαίθρια περιοχή.

Παράλληλα, με την ευκαιρία της συγκεκριμένης ερώτησης ζητούν να μάθουν εάν έχει ενεργοποιηθεί πλήρως ο νόμος 4792/2021 για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, ο οποίος, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θέτει τέλος σε μία μεγάλη αδικία, η οποία συνιστά ταυτόχρονα μία από τις μεγαλύτερες πηγές ανασφάλειας για τους παραγωγούς σε ολόκληρη τη χώρα.

Η ερώτηση

Αναλυτικότερα, η ερώτηση κατατέθηκε με αφορμή επιστολή του Αγροτικού Συνεταιρισμού Βασιλικών της Θεσσαλονίκης, η οποία έχει αποσταλεί στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με ημερομηνία 8/12/2021, σύμφωνα με την οποία μεγάλη επιχείρηση εμπορίας ζωοτροφών και δημητριακών, με έδρα το Ζαγκλιβέρι της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, από τις μεγαλύτερες στο είδος της στην περιοχή, έβαλε λουκέτο στις αρχές Νοεμβρίου 2021 αφήνοντας χρέη εκατομμυρίων ευρώ προς τους παραγωγούς και προμηθευτές της.

Γεγονός που ταλαιπωρεί πολλούς παραγωγούς δημητριακών κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της Βορείου Ελλάδας (περιοχές Ζαγκλιβερίου, Ν. Απολλωνίας, ορεινής Χαλκιδικής, Σοχού, Βασιλικών, Αριδαίας και Σερρών), καθώς στους περισσότερους είχαν δοθεί μεταχρονολογημένες επιταγές από το προηγούμενο καλοκαίρι, οι οποίες έληξαν χωρίς να υπάρχει αντίκρισμα στις Τράπεζες, αφού οι λογαριασμοί του επιχειρηματία ιδιοκτήτη της εν λόγω επιχείρησης δεν έχουν χρήματα.

Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του χρέους προς τους παραγωγούς, αυτό αγγίζει τα 2.176.520 ευρώ και αφορά πλέον των 200 παραγωγών και των άμεσα εξαρτωμένων από το εισόδημά τους οικογενειών τους.

Σημειώνεται πως οι παραγωγοί της Ομάδας Δημητριακών του Αγροτικού Συνεταιρισμού Βασιλικών, έχουν παραδώσει στον συγκεκριμένο έμπορο το σύνολο της παραγωγής τους σε κριθάρι και σιτάρι καταλήγοντας να έχουν στα χέρια τους, μετά από αυτή την εξέλιξη, ακάλυπτες επιταγές, δελτία αποστολής  και τιμολόγια που δεν πληρώθηκαν ποτέ, τα οποία ξεπερνούν τις 200.000 ευρώ. Μέρος του προβλήματος μεταφέρθηκε στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βασιλικών, στον οποίο έχει  καταλήξει μεγάλος αριθμός ακάλυπτων επιταγών, έναντι αγοράς σπόρων και λιπασμάτων από τους παραγωγούς και αντίστοιχα έχουν μεταβιβαστεί σε προμηθευτές του, αλλά και στο Σωματείο Ακτημόνων Καλλιεργητών Βασιλικών, τα μέλη του οποίου καλλιεργούν 1.600 στρέμματα στην περιοχή της Αγίας Αναστασίας.

Όπως τονίζεται στην επιστολή, οι κόποι μιας χρονιάς χάθηκαν, αποδεικνύοντας για ακόμα μια φορά το πόσο απροστάτευτοι είναι οι βιοπαλαιστές αγρότες. Οικογενειακοί προϋπολογισμοί τινάχθηκαν στον αέρα, ειδικά σε μια χρονιά που οι ανατιμήσεις σαρώνουν αγροεφόδια, λιπάσματα και πετρέλαιο.

Καταλήγοντας, επισημαίνεται πως το μέγεθος του προβλήματος είναι τεράστιο για τους παραγωγούς της ευρύτερης περιοχής και ζητούν:

• Να δοθεί η ανάλογη προσοχή, από την πλευρά της κυβέρνησης, για την αντιμετώπιση, τόσο της συγκεκριμένης περίπτωσης όσο και ανάλογων καταστάσεων που κατά καιρούς πλήττουν τον αγροτικό τομέα.
• Από την πλευρά της Πολιτείας να υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος των επιχειρήσεων που ασχολούνται με την εμπορία αγροτικών προϊόντων και παράλληλα οι τράπεζες να είναι αυστηρότερες στον τρόπο χορήγησης επιταγών, με εγγυήσεις από τους επιχειρηματίες που θα εξασφαλίζουν την εξόφλησή τους.
• Επειδή είμαστε μια χώρα που προσπαθεί να αναδείξει τον πρωτογενή της τομέα, να θεσπιστούν ασφαλιστικές δικλείδες που θα εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία της αγοράς και πώλησης των αγροτικών προϊόντων.

Εντωμεταξύ, από τις 4/1/2022, ο επιχειρηματίας που προκάλεσε την συγκεκριμένη αναστάτωση στον αγροτικό κόσμο της ευρύτερης περιοχής της Βορείου Ελλάδας, με επιστολή του – πρόταση εξυγίανσης της επιχείρησής του, όπως την ονομάζει, καταθέτει ουσιαστικά μία πρόταση εξωδικαστικού συμβιβασμού με σκοπό την ρύθμιση  των χρεών του με την ανοχή των παραγωγών – προμηθευτών του σε βάθος οκταετίας.

Επίσης, στην πρότασή του ο επιχειρηματίας προτείνει και αποπληρωμή των οφειλών του προς τους αγρότες νωρίτερα εφόσον υπάρξουν νεότερα στοιχεία, όπως νέα χρηματοδότησή του από χρηματοπιστωτικό ή ιδιωτικό φορέα.

Συνεχίζοντας το κείμενο της ερώτησης θέτει τα εξής ζητήματα:

Επειδή στο άρθρο 13 του νόμου 4792/2021 προβλέπεται η διαδικασία διαμεσολάβησης σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 4640/2019 (Α’ 190) του επισπεύδοντος Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Επειδή με τον κανονισμό για την κοινή οργάνωση των αγορών 1308/2013 της ΕΕ προβλέπονται μέτρα παρέμβασης για την στήριξη των παραγωγών από διαταραχές της αγοράς.

Επειδή επανειλημμένα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με επίσημες ανακοινώσεις του (όπως στις 21/10/2021 και στις 19/11/2021), έχει στηλιτεύσει την πρακτική των Τραπεζών – οι οποίες ενισχύθηκαν υπέρογκα κατά την διάρκεια των προηγούμενων ετών της οικονομικής κρίσης μέσω κρατικών παρεμβάσεων – να μην ενισχύουν επαρκώς τους αγρότες και τις αγροτικές επιχειρήσεις, καλώντας τον τραπεζικό κλάδο «να αναλάβει τις ευθύνες του απέναντι στον πρωτογενή τομέα, απέναντι στην πρωτογενή επιχειρηματικότητα και στην μεταποίηση».

Επειδή συχνά έχουν υπάρξει διαμεσολαβητικές επιτροπές μεταξύ συναρμόδιων Υπουργείων, Τραπεζών, αγροτών και επιχειρήσεων, για την χρηματοδότηση της απορρόφησης αγροτικών προϊόντων, πολλάκις με δάνεια που τελούν υπό κρατική εγγύηση.

Επειδή πολλές φορές διαταραχές της αγοράς αγροτικών προϊόντων, όπως η συγκεκριμένη που αγγίζει το 100% του εισοδήματος των παραγωγών, έχουν οδηγήσει στην ενίσχυση των πληττόμενων αγροτών, με την συναίνεση των αρμόδιων κοινοτικών θεσμικών οργάνων, με κρατικές οικονομικές ενισχύσεις μέσω των μηχανισμών του ΕΛΓΑ και του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Καταλήγοντας η κοινοβουλευτική ομάδα του ΜέΡΑ25 ερωτά τους Υπουργούς αν:

1. Προτίθενται να μεριμνήσουν για την αποκατάσταση της απώλειας του εισοδήματος των συγκεκριμένων παραγωγών δημητριακών της Βορείου Ελλάδας, η οποία δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στην συνέχιση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας και απειλεί τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματά τους στην εργασία και στην ισονομία;
2. Θα υπάρξει μεγαλύτερος έλεγχος των στον τρόπο χορήγησης επιταγών, με εγγυήσεις από τους επιχειρηματίες που ασχολούνται με την εμπορία αγροτικών προϊόντων και όχι μόνο, ώστε να εξασφαλίζεται η εξόφλησή τους;
3. Θα μεριμνήσουν για την δημιουργία μονίμου μηχανισμού επανορθώσεων για αντίστοιχες περιπτώσεις σε όλη την επικράτεια, μέσω ευρωπαϊκών ή εθνικών χρηματοδοτικών εργαλείων;
4. Έχει ενεργοποιηθεί πλήρως ο νόμος 4792/2021 για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, ο οποίος, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θέτει τέλος σε μία μεγάλη αδικία, η οποία συνιστά ταυτόχρονα μία από τις μεγαλύτερες πηγές ανασφάλειας για τους παραγωγούς σε ολόκληρη τη χώρα;
5. Έχει συσταθεί και ενημερωθεί η Επιτροπή Καταπολέμησης Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών του άρθρου 5 του νόμου 4792/2021 του ΥΠΑΑΤ, ώστε να κινηθεί αυτεπαγγέλτως για λήψη ασφαλιστικών μέτρων υπέρ των προμηθευτών αγροτών ή να τους παραπέμψει στην διαδικασία διαμεσολάβησης σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 4640/2019 (Α’ 190) του Υπουργείου Δικαιοσύνης;
6. Είναι στην πρόθεση τους να μεσολαβήσουν μεταξύ αγροτών, επιχείρησης και Τραπεζών ώστε να διευκολυνθεί ο Τραπεζικός δανεισμός, ενδεχομένως με εγγύηση του δημοσίου βάσει του κύκλου εργασιών και του όγκου της αγροτικής παραγωγής που διακινείται, ώστε να προστατευτούν τα αγροτικά εισοδήματα, να συνεχιστεί απρόσκοπτα η αγροτική δραστηριότητα και να προστατευτούν οι θέσεις απασχόλησης και η κοινωνική συνοχή στην ευρύτερη υπαίθρια περιοχή;
7. Θα αξιοποιήσουν τον κανονισμό 1308/2013 της ΕΕ και κάθε άλλο θεσμικό μέτρο αντιμετώπισης των διαταραχών της αγοράς και χρηματοδοτικό εργαλείο, ώστε οι συγκεκριμένοι παραγωγοί δημητριακών να αποζημιωθούν για τα χαμένα εισοδήματά τους, μέσω των μηχανισμών του ΕΛΓΑ και του ΟΠΕΚΕΠΕ, όπως οι πρόσφατες διαταραχές που προέκυψαν από την πανδημία του COVID19, από φυσικές καταστροφές ή από το Ρωσικό εμπάργκο;