Του Γιώργου Λεκάκη

Το θέμα επανέρχεται στην επικαιρότητα.

ΔΕΙΤΕ σχετική τηλεοπτική εκπομπή που έγινε στην τηλεόραση της ΔΙΟΝ TV, ΕΔΩ.

Είχε γίνει και ερώτηση στη Βουλή των Ελλήνων με θέμα «Προστασία της παραλίας στο Καραμπουρνάκι (Δήμος Καλαμαριάς) από τη δόμηση, κήρυξή της σε «ιστορικό τόπο» και «περιοχής ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους», προς τους Υπουργούς ΠΕΧΩΔΕ και Πολιτισμού.

Στην ερώτηση διαβάζουμε:

«Η παραλία στο Καραμπουρνάκι του Δήμου Καλαμαριάς απειλείται άμεσα με οικοδόμηση. Έχουν εκδοθεί δύο οικοδομικές άδειες από ιδιώτες και ετοιμάζεται τρίτη από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος σε οικόπεδό της επί της παραλίας έκτασης 10 στρεμμάτων.

Η παραλία αυτή έχει μήκος περίπου 2 χιλιόμετρα  και εκτείνεται από το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης έως το Κυβερνείο (Παλατάκι, έπαυλη διαμονής πρώην βασιλικής οικογένειας και σημερινός χώρος φιλοξενίας υψηλών προσώπων).

Αποτελεί φυσικό θαλάσσιο όρμο με αμμουδιά άμεσα προσβάσιμη από τους κατοίκους, με πανοραμική θέα της Θεσσαλονίκης, πηγή ζωής για τους ντόπιους ψαράδες και τόπος αναψυχής περιπάτου και κολύμβησης έως σήμερα για όλη την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Όλο το υπόλοιπο παραλιακό της Καλαμαριάς έχει ήδη χαρακτηριστεί ως περιοχή «ιδιαίτερου φυσικού κάλλους», με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας του 1993, χαρακτηρισμός που πρέπει να αποδοθεί και στη μοναδική φυσική παραλία στο Καραμπουρνάκι.

Στο Καραμπουρνάκι βρισκόταν το πρώτο και πιο σημαντικό πόλισμα του μυχού του Θερμαϊκού Κόλπου, η αρχαία Θέρμη 7^ος π.Χ. αιώνας, με το μεγάλο λιμάνι της στην παρακείμενη παραλία του (είναι βυθισμένο μπροστά από το Κυβερνείο), όπου ο Ξέρξης ναυλόχησε τον στόλο του στην γνωστή εκστρατεία του το 480 π.Χ. κατά τη διήγηση του Ηροδότου. Ευρήματα από την αρχαία Θέρμη βρίσκονται στα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά μουσεία, ενώ οι ανασκαφές είναι ακόμα στα αρχικά τους στάδια και είναι άγνωστη η μελλοντική τους έκταση Καθηγητής Κλασσικής Αρχαιολογίας Α.Π.Θ., Μ. Α. Τιβέριος, επικεφαλής των ανασκαφών).

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΕΔΩ.

Όλος ο όρμος στο Καραμπουρνάκι ταυτίζεται με τον βυζαντινό λιμένα “ΚΕΛΛΑΡΙΟΝ”, ο οποίος οριζόταν από την παραλία και ένα τεχνητό υποθαλάσσιο φράγμα, που σώζεται ακέραιο ως τις μέρες μας αντίστοιχου μήκους 2 χλμ. για την προστασία των ελλιμενισμένων σκαφών της εποχής. Ο ιστορικός αυτός χαρακτήρας της παραλίας παραμένει άγνωστος και πρέπει να αναδειχθεί γιατί αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της ευρύτερης Θεσσαλονίκης. Για τη διαφύλαξη της ιστορικής και αρχαιολογικής μορφής του ορμίσκου, όπως αναφέρεται, κηρύχτηκε ως αρχαιολογικός χώρος με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού στις 17 Μαΐου 1989, ΦΕΚ 384/25.5.89 (*).

Η περιοχή αυτή με τη φυσική, στρατηγική της θέση έπαιξε σημαντικό ρόλο και στα νεότερα χρόνια αποτελώντας τον τόπο εγκατάστασης των συμμαχικών στρατιωτικών δυνάμεων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την εγκατάσταση του συμμαχικού αεροδιαδρόμου επί της σημερινής παραλιακής οδού Θ. Σοφούλη. Η διαρκής ιστορική παρουσία της συνεχίστηκε στην περίοδο της έλευσης και της εγκατάστασης των προσφύγων στην Καλαμαριά, στη γερμανική κατοχή έως τις μέρες μας με τα υπαίθρια κέντρα λαϊκής ψυχαγωγίας (Τσιτσάνης, Βαμβακάρης, Καζαντζίδης, «Ολύμπιανς» κ.ά.) ως τόπος κολύμβησης όλων των Θεσσαλονικέων και διατήρησης αρχιτεκτονικά σημαντικών και παραδοσιακών κτιρίων. Για όλους αυτούς τους λόγους η παραλία στο Καραμπουρνάκι πρέπει να χαρακτηριστεί «ιστορικός τόπος» της Θεσσαλονίκης.

Η παραλία στο Καραμπουρνάκι μαζί με το παρακείμενο πρώην στρατόπεδο ΚΟΔΡΑ (330 στρέμματα), το οποίο χαρακτηρίστηκε «χώρος κοινόχρηστου πρασίνου»  με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, αριθμ 288/2003 έπειτα από προσφυγή του Συλλόγου Κατοίκων «Μικρό Έμβολο 2000» και «Κατιρλιωτών», και με απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, ένα μέρος του χαρακτηρίστηκε «αρχαιολογικός χώρος» το 1996 και ως σύνολο επίσης χαρακτηρίστηκε «ιστορικός τόπος» το 2003, αποτελεί μια ενιαία  εδαφική και ιστορική  ενότητα και πρέπει να έχει την ανάλογη προστασία ως χώρος μη δόμησης και ανάδειξης του φυσικού κάλους και της ιστορίας του.

Ο Δήμος Καλαμαριάς με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου  προχώρησε στη σύνταξη μελέτης χαρακτηρίζοντας την παραλία στο Καραμπουρνάκι «ζώνη μη δόμησης», για να την εντάξει ως τέτοια στο νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Καλαμαριάς, που θα κατατεθεί (έχει ήδη κατατεθεί) το 2009.

Επειδή η παραλία έχει πλήθος αυθαίρετων και παράνομων κτισμάτων, εάν επιτραπεί να κτιστούν και οι υπόλοιπες ιδιοκτησίες, αφενός δεν θα είναι καν ορατή η θάλασσα από τη διερχόμενη παραλιακή οδό και τους κατοίκους, αφετέρου το φράγμα των κτισμάτων θα εμποδίζει πλήρως τη διέλευση της θαλάσσιας αύρας για τη μείωση της θερινής κυρίως θερμοκρασίας και ανανέωσης του αέρα,

ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί

– Προτίθεστε να χαρακτηρίσετε τη ζώνη, που βρίσκεται πέρα από την οριογραμμή του αρχαιολογικού χώρου έως την οδό Θ. Σοφούλη (το πλάτος της κυμαίνεται μεταξύ 50 έως και 70 μέτρων), ως «ζώνη μη δόμησης»;

– Θα επιληφθείτε της διαδικασίας επανακαθορισμού της παραλίας στα 50 μέτρα από τον αιγιαλό όπως ο νόμος το ορίζει;

–  Θα κηρύξετε την παραλία στο Καραμπουρνάκι ως «ιστορικό τόπο» και ως περιοχή «ιδιαίτερου φυσικού κάλλους», ώστε να διασωθεί ένα τμήμα της από την αδηφάγο δόμηση;».

Ερωτώντες οι βουλευτές Μιχάλης Παπαγιαννάκης, Γρηγόρης Ψαριανός.

ΠΗΓΗ: ΒΟΥΛΗ των Ελλήνων, 13.5.2008. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 15.5.2008.