Μισό αιώνα ζωής συμπληρώνουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα σε όλο τον κόσμο και στο πλαίσιο αυτό διοργανώνουν μία έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Μαρτυρίες – Βλέμματα», 1971 – 2021 Γιατροί Χωρίς Σύνορα και Magnum, 50 χρόνια στο πεδίο, η οποία ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη και φιλοξενείται στο πλαίσιο της Thessaloniki PhotoBiennale 2021 στον Πρώην Βρεφονηπιακό Σταθμό, Προβλήτα
Α’, λιμάνι Θεσσαλονίκης, από τις 27 Ιανουαρίου έως τις 20 Μαρτίου 2022.
Για 50 χρόνια, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και το πρακτορείο Magnum Photos καλύπτουν τους ίδιους τομείς παρέμβασης: εμπόλεμες ζώνες, ανθρωπιστικές κρίσεις, φυσικές καταστροφές, καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Οι δύο οργανισμοί μοιράζονται τις ίδιες αξίες και αρχές και ιδιαίτερα την ανεξαρτησία τους.
Η 50ή επέτειος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αποτελεί την ευκαιρία για μια αναδρομική έκθεση που αποτυπώνει τη συνεργασία των δύο οργανισμών μέσα στις δεκαετίες. Η έκθεση με τίτλο «Μαρτυρίες – Βλέμματα» περιλαμβάνει μια επιλογή φωτογραφιών από τα αρχεία του πρακτορείου Magnum Photos, οι οποίες τεκμηριώνουν τις κύριες ανθρωπιστικές κρίσεις και τη δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, από το 1971 έως σήμερα. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι εξίσου αφηγηματικό όσο και οπτικό.
Η έκθεση περιλαμβάνει ενδεικτικά φωτογραφίες από τις πρώτες δράσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε εμπόλεμη ζώνη στον Λίβανο το 1976, μέχρι την κρίση στη Ρουάντα το 1994, τον πόλεμο στη Συρία το 2011, τον μεγάλο σεισμό στην Αϊτή το 2010, τη μάχη κατά του Έμπολα στην Αφρική και την πανδημία COVID-19 σε όλο τον κόσμο.
Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα της Thessaloniki Photobiennale 2021 του MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και πραγματοποιείται με την υποστήριξη του 24 ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

©Newsha Tavakolian-Magnum Photos
Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό – «Όταν έφτασα για πρώτη φορά στο Drodro ανησυχούσα ότι οι γυναίκες θα με απέφευγαν, αλλά σήμερα είμαι έκπληκτη που έρχονται σε μένα για να μου πουν την ιστορία τους, γνωρίζοντας ότι είμαι φωτογράφος και δεν εργάζομαι στον ανθρωπιστικό χώρο. Τα περισσότερα από τα θύματα ζουν με ντροπή και ενοχές για αυτή τη φρικτή εμπειρία, για την οποία δεν
έχουν ευθύνη. Ωστόσο, δεν μπορούμε να βάλουμε όλες αυτές τις γυναίκες και τα κορίτσια σε ένα κουτί. Όσο κοινή και αν είναι, η συλλογική εμπειρία της βίας δεν σβήνει τον ατομικό της αντίκτυπο. Κάθε μια αξίζει να ακουστεί.» Newsha
Tavakolian, φωτογράφος Magnum Photos
Στα βορειοανατολικά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι εκτοπίζονται λόγω της κλιμάκωσης της βίας που μαίνεται από το 2017. Δεκάδες οικογένειες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να αναζητήσουν καταφύγιο σε καταυλισμούς που προσφέρουν λίγη περισσότερη ασφάλεια. Οι εκτοπισμένοι αντιμετωπίζουν επίσης επιδημίες,
πολλαπλές λοιμώξεις λόγω κακής υγιεινής, καθώς και σεξουαλική βία. Εξαρτώνται από την ανθρωπιστική βοήθεια για να επιβιώσουν, αλλά υπάρχουν λίγες οργανώσεις εκεί. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα φροντίζουν ιδιαίτερα τα παιδιά και τα θύματα σεξουαλικής βίας.

©Thomas Dworzak-Magnum Photos
Σουδάν, πρόσφυγες στα σύνορα, 2020 – «Τα γεγονότα που συνέβησαν στην ίδια
περιοχή πριν από 40 χρόνια, προκάλεσαν πείνα, στέρηση και τρόμο, κι ανάγκασαν
μεγάλο αριθμό ανθρώπων του Tigray να τραπούν σε φυγή. Αυτή τη φορά, τα ίδια
γεγονότα δεν συμβαίνουν λόγω ενός αποσυντιθέμενου κομμουνιστικού
καθεστώτος, αλλά ενός καθεστώτος βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης.» Thomas
Dworzak, φωτογράφος Magnum Photos
Στις αρχές Νοεμβρίου, στο Tigray, στη βόρεια Αιθιοπία, ξέσπασαν μάχες μεταξύ
περιφερειακών ενόπλων δυνάμεων και του εθνικού στρατού της Addis Abeba.
60.000 άνθρωποι κατέφυγαν στο γειτονικό Σουδάν κι εκατοντάδες χιλιάδες
εκτοπίστηκαν εσωτερικά στο Tigray. Από την πλευρά του Σουδάν, οι Γιατροί Χωρίς
Σύνορα εργάζονται σκληρά για να παρέχουν υποστήριξη και ιατρική βοήθεια στους
πρόσφυγες.

©Yael Martínez_Magnum Photos

Μεξικό 2021 – «Η μικρότερη ήταν η Κάρεν, 7 ετών, το βλέμμα της ήταν διαφορετικό, σαν, στα μάτια της, αυτές οι μέρες να ήταν χρόνια. Ο άνεμος φυσούσε και έκανε τα μαλλιά της να χορεύουν στον άνεμο, την έκανε να φαίνεται μαγική σαν η παρουσία της να αγγίζει ελάχιστα το έδαφος, σαν να επιπλέει σε αυτό το κομμάτι σιδήρου. Πέρασα και την έβγαλα μια φωτογραφία.» Yael Martínez_Magnum Photos
Χιλιάδες οικογένειες έχουν εγκαταλείψει την Ονδούρα λόγω της ανασφάλειας, ταξιδεύοντας χιλιάδες χιλιόμετρα με τρένο ή λεωφορείο σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να φτάσουν στις ΗΠΑ. Στη συνέχεια βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο Μεξικό, σε εξαιρετικά επικίνδυνες πόλεις, όπου πέφτουν θύματα απαγωγών, επιθέσεων και εκβιασμών. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρεμβαίνουν σε διάφορα στάδια του ταξιδιού τους για να τους παρέχουν πρώτες βοήθειες και ψυχοκοινωνική υποστήριξη ενώ παράλληλα συνεχίζουν να καταγγέλλουν τις επιβλαβείς μεταναστευτικές πολιτικές που βασίζονται στην ποινικοποίηση και την αποτροπή.

©Stuart Franklin / Magnum Photos
Σουδάν, 1985 — «Αν δεν αλλάξει τίποτα, δεν ξέρω τι κάνουμε εδώ. Χωρίς τροφή, η
ιατρική περίθαλψη δεν έχει νόημα.» Brigitte Vasset, ιατρική συντονίστρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αιθιοπία, 1984
Με τον λιμό να ερημώνει το βόρειο τμήμα της Αιθιοπίας, οι άνθρωποι συνωστίζονταν σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έστειλαν τρόφιμα, φάρμακα και προμήθειες και έθεσαν σε λειτουργία κέντρα θεραπευτικής σίτισης. Αφού διαπίστωσαν ότι η βοήθεια κατευθυνόταν προς το νότο, όπου οι άνθρωποι είχαν μεταφερθεί με τη βία, η οργάνωση αποφάσισε να μιλήσει ανοιχτά και να καταγγείλει τη χειραγώγηση της ανθρωπιστικής βοήθειας. Η κυβέρνηση της Αιθιοπίας απέλασε τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, ωστόσο η οργάνωση συνέχισε να υποστηρίζει Αιθίοπες πρόσφυγες στο γειτονικό Σουδάν.

Φωτογράφοι: Abbas (IR), Enri Canaj (AL), Raymond Depardon (FR), Thomas
Dworzak (DE), Stuart Franklin (UK), Hiroji Kubota (JP), Yael Martinez (MX), Lorenzo
Meloni (IT), Paolo Pellegrin (IT), Gilles Peress (FR), Chris Steele-Perkins (UK),
Cristina Garcia Rodero (ES), Moises Saman (ES/US), Jerome Sessini (FR), Newsha
Tavakolian (IR)
Επιμέλεια προσαρμογής για τη Thessaloniki Photobiennale 2021: Ηρακλής Παπαϊωάννου
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι μια διεθνής ανεξάρτητη ιατρική οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε το 1971 από μια ομάδα Γάλλων γιατρών και δημοσιογράφων για την παροχή ιατρικής βοήθειας χωρίς διακρίσεις σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο. Η ιατρική δράση είναι η κύρια αποστολή της οργάνωσης και η μαρτυρία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της.
«22 Δεκεμβρίου 1971, η ημερομηνία αυτή θα σημάνει την κινητοποίηση και την αποφασιστικότητα που χρειάζεται για να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να καταργηθούν τα σύνορα που χωρίζουν όσους επιδιώκουν να σώσουν ζωές και να παρέχουν φροντίδα στα θύματα.» – Περιοδικό Tonus, 3 Ιανουαρίου 1972

Το Magnum Photos είναι ένας διεθνώς αναγνωρισμένος παγκόσμιος φωτογραφικός οργανισμός που αντιπροσωπεύει μερικές από τις πιο αξιόλογες φωνές της σύγχρονης φωτογραφίας και έχει τεκμηριώσει όλα τα σημαντικά διεθνή γεγονότα από το 1947.

Info:
Έκθεση: «Μαρτυρίες – Βλέμματα», 1971 – 2021 Γιατροί Χωρίς Σύνορα και
Magnum, 50 χρόνια στο πεδίο
Πρώην Βρεφονηπιακός Σταθμός, Προβλήτα Α’, λιμάνι Θεσσαλονίκης
27 Ιανουαρίου – 20 Μαρτίου 2022
Μέρες & ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή 12:00-20:00