Επίθεση εξαπέλυσε σήμερα το πρωί το Ισραήλ εναντίον του Ιράν – στις πυρηνικές εγκαταστάσεις στη Νατάνζ και εναντίον επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης και πυρηνικών επιστημόνων. Η Τεχεράνη απάντησε με αποστολή ντρόουνς.

Η επίθεση διεξήχθη τη στιγμή που οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ισλαμική Δημοκρατία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο. Οι ανησυχίες πως ήταν άμεσα επικείμενα πλήγματα του Ισραήλ μεγεθύνονταν επί μέρες.

Σύμφωνα με πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, εξαπολύθηκαν «δεκάδες» πλήγματα εναντίον ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη τη χώρα.

Η μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάνζ (κεντρικά) ειδικά έγινε «πολλές φορές» στόχος, σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση, η οποία μετέδωσε πλάνα στα οποία εικονίζεται πυκνός καπνός να υψώνεται από την εγκατάσταση.

Ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν πως ακούστηκαν «ισχυρές εκρήξεις» στην πρωτεύουσα, ότι υπάρχουν νεκροί άμαχοι σε πολυκατοικίες και ότι το αρχηγείο των Φρουρών της Επανάστασης φλεγόταν.

Τουλάχιστον δυο ανώτατοι αξιωματικοί του σώματος αυτού, ο αρχηγός του, ο στρατηγός Χουσέιν Σαλαμί, κι ο στρατηγός Γουλάμ Αλί Ρασίντ, καθώς και δυο επιστήμονες του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας, ο Μοχαμάντ Μεχντί Τεχραντσί και ο Φερεϊντούν Αμπασί, σκοτώθηκαν στους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, μεταδίδουν επίσημα ΜΜΕ.

Οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις από την πλευρά τους διεμήνυσαν πως θα υπάρχει «ισχυρή ανταπόδοση» στην επίθεση του Ισραήλ.

Το Ιράν έκλεισε τον εναέριο χώρο του αφού αρχικά διέκοψε πτήσεις από και προς το αεροδρόμιο Ιμάμης Χομεϊνί, ενώ η αντιαεροπορική άμυνα επιχείρηση στο «100% των δυνατοτήτων της», σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση.

Το Ιράκ, που γειτονεύει με το Ιράν, επίσης έκλεισε τον εναέριο χώρο του κι ανέστειλε τις πτήσεις σε όλα τα αεροδρόμιά του.

Το Ισραήλ έπληξε «την καρδιά του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν», ανέφερε σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα το οποίο δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Ενώ η «πρώτη φάση» της επιχείρησης ολοκληρώθηκε, σύμφωνα με πηγή του AFP στον ισραηλινό στρατό, θα διαρκέσει «όσο χρειαστεί», διεμήνυσε ο κ. Νετανιάχου.

Ο υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη την επικράτεια μετά τα «προληπτικά πλήγματα», προειδοποιώντας πως αναμένονται ευρύτερα ιρανικά αντίποινα από «προηγούμενα», με πυραύλους και drones, «στο άμεσο μέλλον».

Ο αρχηγός του ισραηλινού γενικού επιτελείου Εγιάλ Ζαμίρ επίσης προειδοποίησε εναντίον ιρανικών αντιποίνων, καθώς «δεν μπορώ να υποσχεθώ απόλυτη επιτυχία» στην επιχείρηση, που βαφτίστηκε «Λιοντάρι που Ξυπνά» (Rising Lion στα αγγλικά, Lion dressé στα γαλλικά).

Οι τιμές του πετρελαίου έκαναν άλμα 12%, λόγω των ανησυχιών για έντονες αναταράξεις στον εφοδιασμό των αγορών.

Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, μέγας σύμμαχος του Ισραήλ, αναμένεται να προεδρεύσει σε συνεδρίαση του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας μετά τους βομβαρδισμούς, στους οποίους η Ουάσιγκτον δεν ενεπλάκη, σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κι άλλους αμερικανούς αξιωματούχους.

Το Ισραήλ επιχειρηματολόγησε στις ΗΠΑ πως η επιχείρηση εναντίον του Ιράν ήταν «απαραίτητη για την άμυνά του», σύμφωνα με τον αμερικανό ΥΠΕΞ Ρούμπιο, που προειδοποίησε την Τεχεράνη εναντίον της στοχοποίησης «αμερικανικών συμφερόντων».

Ο Ντόναλντ Τραμπ, που ανέλαβε πρωτοβουλία τον Απρίλιο για να αρχίσουν έμμεσες διαπραγματεύσεις με το Ιράν, προειδοποίησε χθες πως το Ισραήλ θα μπορούσε όντως να πλήξει ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Μπροστά στον κίνδυνο «μαζικής σύγκρουσης» στη Μέση Ανατολή, η Ουάσιγκτον απομάκρυνε μέρος του διπλωματικού προσωπικού της, ειδικά στο Ιράκ.

Η Τεχεράνη δεν αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ. Το εβραϊκό κράτος θεωρεί το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας υπαρξιακή απειλή.

Το Ιράν διεμήνυσε προχθές Τετάρτη να πλήξει αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στη Μέση Ανατολή σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης έπειτα από αποτυχία των συνομιλιών, ο έκτος κύκλος των οποίων θεωρητικά τουλάχιστον διεξάγεται στη Μούσκατ, την πρωτεύουσα του Ομάν, μεθαύριο Κυριακή.

Δυτικές χώρες και το Ισραήλ, ορκισμένος εχθρός του Ιράν και κατά ειδικούς η μοναδική δύναμη με πυρηνικά όπλα στη Μέση Ανατολή, ερίζουν εδώ και δεκαετίες ότι η Τεχεράνη θέλει να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο. Το Ιράν διαψεύδει πάγια πως έχει τέτοιες στρατιωτικές φιλοδοξίες, όμως επιμένει πως είναι δικαίωμά του να έχει πυρηνικό πρόγραμμα, ιδίως για ενεργειακούς σκοπούς, δυνάμει της σύμβασης για τη μη διάδοση (NTP) των πυρηνικών όπλων, στην οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος.

Ο εμπλουτισμός ουρανίου χαρακτηρίζεται το βασικό εμπόδιο στις έμμεσες συνομιλίες με σκοπό να συμφωνηθεί περιορισμός του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας με αντάλλαγμα την άρση μέρους των κυρώσεων στη χώρα.

Η κυβέρνηση Τραμπ απαιτεί το Ιράν να τον εγκαταλείψει εντελώς. Η Τεχεράνη απορρίπτει κάθε τέτοιο ενδεχόμενο, τονίζει πως αυτό «δεν είναι διαπραγματεύσιμο».

Το Ιράν δήλωσε αποφασισμένο να αυξήσει «σημαντικά» την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου, με την προσεχή κατασκευή νέας μονάδας για αυτό, σε αντίδραση για την υιοθέτηση χθες Πέμπτη από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) απόφασης καταδίκης της «μη τήρησης» υποχρεώσεών του.

Κατά τον ΔΟΑΕ, το Ιράν είναι το μοναδικό κράτος στον κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα που εμπλουτίζει ουράνιο σε υψηλό επίπεδο (60%), πολύ πάνω από το όριο του 3,67% που είχε οριστεί στη διεθνή συμφωνία του 2015 -επισήμως το κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης (ΚΟΣΔ)-, από το οποίο αποχώρησαν μονομερώς οι ΗΠΑ το 2018, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Για να κατασκευαστεί ατομική βόμβα ο εμπλουτισμός πρέπει να φθάσει το 90%, κατά την ίδια πηγή.

Το 2015, το Ιράν και οι μεγάλες δυνάμεις κατέληξαν σε εκείνη την ιστορική συμφωνία έπειτα από τρία χρόνια δύσκολων, επίπονων διαπραγματεύσεων.

ΑΠΕ/ΜΠΕ