Σήμερα, αρχίζει η μεγάλη εβδομάδα, η εβδομάδα των Παθών που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ορθοδοξία και το κλίμα κατάνυξης. Το Πάσχα είναι άμεσα συσχετιζόμενο με πολλά έθιμα, ένα από τα όποια είναι και η τυπική επίσκεψη στο χωριό. Δεδομένης ωστόσο της πανδημίας κάτι τέτοιο δεν είναι  εφικτό για φέτος και “Πάσχα στο χωριό” δε θα κάνουμε… Πάμε, ωστόσο, να δούμε τα έθιμα όλης της εβδομάδας.

Η  Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στον Ιωσήφ, στον γιο του Ιακώβ. Σήμερα αρχίζουν πολλοί τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας μέχρι να κοινωνήσουν το Μεγάλο Σάββατο.

Τη Μεγάλη Τρίτη  διαβάζεται  η παραβολή των δέκα Παρθένων και ψάλλεται στις εκκλησίες το “τροπάριο της Κασσιανής”.

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας που μετανόησε και πίστεψε στον Χριστό. Τα νοικοκυριά προετοιμάζουν τα πασχαλινά εδέσματα, με πρώτο και καλύτερο τα πασχαλινά κουλουράκια.

Η Μεγάλη Πέμπτη σηματοδοτεί την έναρξη των παθών και το κλίμα γίνεται ιδιαίτερα κατανυκτικό. Οι νοικοκυρές βάφουν συμβολικά τα αβγά κόκκινα. Ενώ, ανάλογα την περιοχή, πλάθουν γευστικά τσουρέκια και πεντανόστιμα ψωμιά.  Οι γυναίκες, σύμφωνα με την παράδοση δεν κάνουν καμία άλλη δουλειά σπιτιού. Από θρησκευτική άποψη, την ημέρα αυτή γίνεται ο Μυστικός Δείπνος, στη διάρκεια του οποίου ο Ιησούς κοινωνεί τους μαθητές του δίνοντάς τους από ένα κομμάτι ψωμί, που συμβολίζει το σώμα του, και κρασί το οποίο συμβολίζει το αίμα του. Το βράδυ ψέλνονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια και στην εκκλησία περιφέρεται ο Σταυρός με τον Ιησού. Στη συνέχεια, αρχίζει το στόλισμα του Επιταφίου για να είναι έτοιμος για τη Μ. Παρασκευή.

Ανάλογα με τις περιοχές, ακόμα και το έθιμο των αυγών παρουσιάζει ποικιλομορφία. Πιο συγκεκριμένα, στη Λήμνο, το πρώτο πασχαλινό αυγό είναι της Παναγίας και το τοποθετούν στο εικονοστάσι. Στη Σίφνο, οι γυναίκες φτιάχνουν τα λεγόμενα «Πουλιά της Λαμπρής», που είναι κουλούρες σε διάφορα σχήματα πουλιών ή ζώων, τα οποία είναι στολισμένα με κόκκινα αυγά. Στη Δυτική Μακεδονία, οι γυναίκες απλώνουν στο μπαλκόνι κόκκινα πανιά. Τέλος, στη μακρινή Κρήτη και πιο συγκεκριμένα στα Χανιά, φτιάχνουν ένα ανθρώπινο ομοίωμα του Ιούδα από ξύλα, το οποίο περιφέρουν σε όλο το χωριό και το χτυπούν.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η αποκαθήλωση στη διάρκεια της οποίας ο ιερέας κατεβάζει τον Εσταυρωμένο από τον Σταυρό και τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι. Η Μ. Παρασκευή αποτελεί την κορύφωση του Θείου Δράματος και είναι η μέρα του μεγάλου πένθους. Το κλίμα είναι κατανυκτικό παντού. Δε γίνονται βαριές δουλειές γιατί θεωρείται αμαρτία και πολλοί νηστεύουν ακόμα και από το λάδι. Όλοι περιμένουν την περιφορά του Επιταφίου, που είναι ανθοστόλιστος.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ψάλλεται ο Εσπερινός της Ανάστασης, όπως λέγεται και “Πρώτη Ανάσταση”. Το μεσημέρι στον Πανάγιο Τάφο πραγματοποιείται η αφή του Αγίου Φωτός, το οποίο κατόπιν διανέμεται σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο. Οι πιστοί λίγο πριν τις 12 βρίσκονται έξω από τις εκκλησίες και περιμένουν το άγιο φως . Με το “δεύτε λάβετε φώς” και το “Χριστός Ἀνέστη” που ψέλλουν οι κληρικοί αμέσως οι πιστοί αρχίζουν να ανταλλάσσουν ευχές και να τσουγγρίζουν αυγά. Τα μηνύματα χαράς και ελπίδας συνοδεύονται από τα πολλά βεγγαλικά και τις κροτίδες. Κατόπιν οι πιστοί επιστρέφουν σπίτι τους, όπου και δειπνούν τρώγοντας μαγειρίτσα.

Την  Κυριακή του Πάσχα αρχίζει το μεγάλο γλέντι με το ψήσιμο του οβελία, αφού πλέον ο Χριστός αναστήθηκε. Η μέρα αυτή είναι μέρα χαράς.

Ε.Α