Αεροσκάφος που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους προσγειώθηκε εκτάκτως στο αεροδρόμιο του Μινσκ, όπου οι αρχές συνέλαβαν έναν εκ των επιβαινόντων. Ο συλληφθείς είναι ο 26χρονος μπλόγκερ Ρομάν Προτάσεβιτς, ένας σημαντικός αντίπαλος του Λευκορώσου προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο και πρώην διευθυντής σύνταξης του αντιπολιτευόμενου καναλιού ενημέρωσης NEXTA στην εφαρμογή επικοινωνίας Telegram.

Λίγο πριν το αεροσκάφος, το οποίο ανήκει στην εταιρεία Ryanair, περάσει τα σύνορα της Λιθουανίας κι ενώ βρισκόταν στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, του ζητήθηκε να προσγειωθεί επειγόντως στο αεροδρόμιο της λευκορωσικής πρωτεύουσας, καθώς υπήρχε πληροφορία ότι σε αυτό είχαν τοποθετηθεί εκρηκτικά. Μάλιστα, σύμφωνα με την υπηρεσία Τύπου του προέδρου, ένα μαχητικό αεροσκάφος το συνόδευσε στο αεροδρόμιο, κατόπιν εντολής του ίδιου του Λουκασένκο. Εκπρόσωπος του λιθουανικού αεροδρομίου δήλωσε στο πρακτορείο Reuters πως το αεροπλάνο, το οποίο επρόκειτο να προσγειωθεί στο Βίλνιους στις 14:00 (Ελλάδας/Κύπρου) εξετράπη για το Μινσκ λόγω διαφωνίας μεταξύ του πληρώματος κι ενός επιβάτη. Το Nexta ανέφερε ότι το Μπόινγκ 737 οδηγήθηκε σε αναγκαστική προσγείωση λόγω «διαπληκτισμού» που προκάλεσαν εν ώρα πτήσης οι Λευκορώσοι πράκτορες των υπηρεσιών ασφαλείας που επέβαιναν στο αεροπλάνο και έλεγαν ότι υπήρχε στην πτήση ένας εκρηκτικός μηχανισμός.

Η Ryanair ανακοίνωσε από την πλευρά της ότι δεν βρέθηκε «τίποτα το δυσάρεστο», αφού ενημερώθηκε από τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας της Λευκορωσίας για μια πιθανή απειλή για την ασφάλεια ενός αεροσκάφους της, στο οποίο δόθηκε η οδηγία να προσγειωθεί στο κοντινότερο αεροδρόμιο, αυτό του Μινσκ. Στην ανακοίνωσή της η εταιρεία σημειώνει ότι ολοκληρώθηκε ο έλεγχος ασφαλείας στους επιβάτες από τις τοπικές αρχές. Η πτήση επρόκειτο να αναχωρήσει στις 16:00 GMT (19:00 ώρα Ελλάδας/Κύπρου), με τους επιβάτες και το πλήρωμα, πρόσθεσε, ζητώντας συγγνώμη για την καθυστέρηση που «ήταν πέρα από τον έλεγχό της». Η Ryanair ενημέρωσε για το συμβάν «τις αρμόδιες εθνικές και ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας».

Το υπουργείο Εσωτερικών της Λευκορωσίας ανακοίνωσε ότι ο Προτάσεβιτς συνελήφθη αμέσως μετά την προσγείωση του αεροσκάφους, όμως σχεδόν αμέσως διέγραψε τη σχετική ανάρτησή του στο Telegram. Ο αναπληρωτής επικεφαλής της Πολεμικής Αεροπορίας της Λευκορωσίας Αντρέι Γκούρτσεβιτς δήλωσε πως η απόφαση της αναγκαστικής προσγείωσης ελήφθη από το πλήρωμα του αεροσκάφους. Το αεροδρόμιο του Μινσκ ανακοίνωσε ότι ο συναγερμός για βόμβα αποδείχτηκε «λανθασμένος», μετά την έρευνα που διενεργήθηκε στο αεροπλάνο, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο Belta.

Ο Προτάσεβιτς είχε διαφύγει αυτοεξόριστος στην Πολωνία και από τον Νοέμβριο ζούσε στο Βίλνιους. Οι αρχές της Λευκορωσίας έχουν χαρακτηρίσει το ΝΕΧΤΑ «εξτρεμιστικό», καθώς αποτελεί τη μοναδική αντιπολιτευόμενη πηγή ενημέρωσης από τα τεκταινόμενα στη Λευκορωσία, ενώ κατηγορείται ότι βρίσκεται πίσω από τη διοργάνωση αντικυβερνητικών διαδηλώσεων τον περασμένο Αύγουστο. Το όνομα του Προτάσεβιτς βρίσκεται σε κατάλογο καταζητουμένων στη Λευκορωσία. Καταζητούμενος είναι επίσης ο ιδρυτής του NEXTA Στέπαν Πουτίλο ως «πρόσωπο που εμπλέκεται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες».

Ο Λουκασένκο, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 1994, ξεκίνησε μια βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων του 2020 μετά τις αμφιλεγόμενες εκλογές, τις οποίες ισχυρίζεται ότι κέρδισε. Περίπου 35.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί από τον περασμένο Αύγουστο, σύμφωνα με οργανώσεις για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεκάδες έχουν καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης. Οι αρχές λένε ότι έχουν ανοίξει περισσότερες από 1.000 ποινικές υποθέσεις. Αν και οι διαδηλώσεις σταμάτησαν στη διάρκεια του χειμώνα, η Λευκορωσία συνεχίζει τη δράση της εναντίον της αντιπολίτευσης και ανεξάρτητων ΜΜΕ. Την περασμένη εβδομάδα συνελήφθησαν 11 εργαζόμενοι της ειδησεογραφικής ιστοσελίδας tut.by,  όπως ανέφερε το euronews.gr.

Στη Σύνοδο Κορυφής

Προστίθεται ακόμη ότι στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής θα θέσει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ «το ζήτημα της αναγκαστικής προσγείωσης της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ», όπως αναφέρει ο εκπρόσωπός του, Μπάρεντ Λέιντς και προσθέτει ότι «οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν με την ευκαιρία αυτή».

Ο ΟΗΕ- ICAO

Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του για την κατά τα φαινόμενα εξαναγκαστική προσγείωση ενός αεροπλάνου της εταιρείας Ryanair στη Λευκορωσία.

Σε ανάρτηση στο Twitter ο ICAO αναφέρει ότι η ενέργεια αυτή ενδέχεται να παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, του 1944, με την εφαρμογή της οποίας είναι επιφορτισμένη αυτή η υπηρεσία του ΟΗΕ που εδρεύει στο Μόντρεαλ.

Η Σύμβαση του Σικάγο έχει ως στόχο την προώθηση της ειρηνικής χρήσης της πολιτικής αεροπορίας.

“Κρατική τρομοκρατία”

«Κρατική τρομοκρατία» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι τη σύλληψη του Λευκορώσου αντιφρονούντα Ρομάν Προτάσεβιτς, αφού το αεροσκάφος στο οποίο επέβαινε υποχρεώθηκε, από ένα μαχητικό, να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Μινσκ.

«Καταδικάζω με τον εντονότερο τρόπο τη σύλληψη του Ρομάν Προτάσεβιτς από τις αρχές της Λευκορωσίας, μετά την εκτροπή μιας επιβατικής πτήσης της Ryanair. Αυτό το πράγμα είναι εγκληματική, κρατική τρομοκρατία», έγραψε στο Twitter.

Ο Μοραβιέτσκι πρόσθεσε ότι ζήτησε από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να συζητηθεί αύριο Δευτέρα, στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία.

Το ΥΠΕΞ

«Το υπουργείο Εξωτερικών βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους Ευρωπαίους εταίρους αναφορικά με το αεροσκάφος που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους και προέβη σε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ», αναφέρει σε ανάρτηση στο twitter το υπουργείο Εξωτερικών.

«Πρωταρχικό μας μέλημα η ασφάλεια όλων των επιβατών», προσθέτει.

Νωρίτερα σήμερα, οι αρχές της Λευκορωσίας ανάγκασαν αεροσκάφος της Ryanair με προορισμό τη Λιθουανία να προσγειωθεί στο Μινσκ ώστε να συλλάβουν το δημοσιογράφο Ρόμαν Προτάσεβιτς που επέβαινε σε αυτό.

Το αεροπλάνο, που πετούσε πάνω από τη Λευκορωσία σε πτήση από την Αθήνα στο Βίλνιους, είχε σχεδόν φθάσει στη Λιθουανία όταν άλλαξε κατεύθυνση και συνοδεία μαχητικού οδηγήθηκε στο Μινσκ εν μέσω πληροφοριών ότι στο αεροσκάφος υπήρχαν εκρηκτικά, σύμφωνα με διαδικτυακό ιστότοπο εντοπισμού πτήσεων και το BelTA.

ΑΠΕ/ΜΠΕ