Τους βασικούς άξονες του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων παρουσίασε από τη Θεσσαλονίκη ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας  Μανώλης Γραφάκος σε εκδήλωση με θέμα «Διαχείριση Απορριμμάτων στην Κεντρική Μακεδονία – Πολιτικές και Επόμενα Βήματα»  που συνδιοργάνωσαν η Περιφερειακή Ένωση των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔΚΜ) και ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Κεντρικής Μακεδονίας.

Ο κ. Γραφάκος μιλώντας σε δημάρχους και αιρετούς εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης της Κεντρικής Μακεδονίας, παρουσία του προέδρου της ΚΕΔΕ Λάζαρου Κυρίζογλου, του προέδρου της ΠΕΔΚΜ, δημάρχου Πυλαίας – Χορτιάτη Ιγνάτιου Καϊτεζίδη, και του προέδρου του ΦοΔΣΑ Μιχάλη Γεράνη, παρουσίασε τον ολιστικό σχεδιασμό του υπουργείου για τα απορρίμματα, σημειώνοντας ότι η χώρα μας έχει πλέον ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο, αποκτά με γοργούς ρυθμούς σύγχρονες υποδομές για τη διαχείριση αποβλήτων, ενώ  ετοιμάζεται για τη μετάβαση σε ένα λειτουργικό, αποτελεσματικό και ευρωπαϊκά εναρμονισμένο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων.

Στην αρχή της εισήγησης του ο κ. Γραφάκος είπε ότι ο στόχος είναι το 2030 η χώρα μας να ανακυκλώνει το 50% των απορριμμάτων και παρότι, όπως πρόσθεσε, απέχει αρκετά από αυτόν τον στόχο εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί.  «Η ανακύκλωση παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, ενώ ο στόχος του 50% έως το 2030 είναι φιλόδοξος αλλά εφικτός» τόνισε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος συνολικά στη διαχείριση των αποβλήτων, είπε, ότι «η Ελλάδα βρίσκεται σε οριακό σημείο. Η εικόνα της χώρας μας δεν είναι καλή, μπορεί να έγιναν βήματα, αλλά έχουμε πολύ δρόμο για τον ευρωπαϊκό στόχο. Οπότε ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε. Και για την αλλαγή αυτή θα δουλέψουμε όλοι μαζί, καθώς αυτό το στοίχημα δεν έχει  κομματική φανέλα» υπογράμμισε ο κ. Γραφάκος. Υποστήριξε ότι το σχέδιο για τη διαχείριση των αποβλήτων, είναι ένα καλό σχέδιο, τονίζοντας ότι «είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει τα τελευταία 35 χρόνια. Είναι μια σημαντική μεταρρύθμιση για τη διαχείριση των αποβλήτων».

Παράλληλα ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων αναφέρθηκε και στους ΦοΔΣΑ, λέγοντας ότι έχουν πιστοποιηθεί οι 12 από τους 14 στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι οι ισχυροί ΦοΔΣΑ είναι αναγκαιότητα. «Ο ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας είναι παράδειγμα του ισχυρού ΦοΔΣΑ. Η δική σας αυτοδιοίκητή συνεργασία γράφει ιστορία, γιατί όλοι μαζί βάλατε φραγμό στις σειρήνες της δημαγωγίας και του λαϊκισμού» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γραφάκος.

Καϊτεζίδης: Γίνεται μεγάλη προσπάθεια για την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων

Τη βεβαιότητα ότι σήμερα γίνεται μεγάλη προσπάθεια και γοργά βήματα για να αλλάξει ο τρόπος διαχείρισης των απορριμμάτων εξέφρασε ο πρόεδρος της ΠΕΔΚΜ, δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης.

«Δυστυχώς στην Ελλάδα, για πολλές δεκαετίες, η διαχείριση των απορριμμάτων έμεινε πολύ πίσω, ενώ αντίθετα σήμερα γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια, γίνονται γρήγορα βήματα για να καλύψουμε το χαμένο έδαφος» τόνισε και πρόσθεσε ότι ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του υπουργείου βρήκε στην Κεντρική Μακεδονία ένα καλό συνεργάτη, τον ΦοΔΣΑ που είναι, όπως είπε, πρωτοπόρος.

Ο πρόεδρος της ΠΕΔΚΜ υπογράμμισε ότι τα προβλήματα είναι τεράστια με την ανακύκλωση και τη διαχείριση ογκωδών, χαρακτηρίζοντας ως απίστευτο αυτό που γίνεται στην πατρίδα μας. «Είναι ανάγκη να μπει μια τάξη και να γίνει μια πιο ορθολογική και λειτουργική διαχείριση» σημείωσε και πρόσθεσε ότι  «εμείς ως ΠΕΔΚΜ και ως δήμαρχοι είμαστε  σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια. Έχουμε αγωνία και θέλουμε την επίλυση των προβλημάτων που έχουν ανακύψει με τη διαχείριση των απορριμμάτων».

Εξάλλου, πρόσθεσε ο κ. Καϊτεζίδης «ως αυτοδιοίκηση έχουμε αποδείξει εδώ και δεκαετίες ότι η διαχείριση των απορριμμάτων είναι καυτό πρόβλημα, για το οποίο δεν υπάρχουν ούτε κόμματα, ούτε χρώματα. Όλοι μαζί το παλέψαμε, όλοι μαζί θα συνεχίσουμε να το παλεύουμε και κάθε πρωτοβουλία  και νομοθετική υποστήριξη της πολιτείας είναι καλοδεχούμενη».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου τόνισε ότι ίσως είναι η πρώτη φορά που υπάρχει ένα ξεκάθαρο σχέδιο και προβλεπόμενες χρηματοδοτήσεις. Παραδέχθηκε ότι η Ελλάδα έχει μείνει πίσω, σε σχέση με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, αλλά είναι μπροστά, όπως είπε, σε σχέση με αυτό που ίσχυε πριν μια δεκαετία. «Ήδη κατασκευάζονται νέες μονάδες και έγιναν βήματα και πρώτος στα βήματα της προόδου για να πλησιάσουμε στα ισχύοντα στην Ευρώπη είναι ο ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας» επεσήμανε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ.

Παράλληλα, ο κ. Κυρίζογλου επανέλαβε την πάγια θέση της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης υπέρ της κατάργησης του τέλους ταφής, κάνοντας λόγο για ένα μη νόμιμο και άδικο φόρο, για τον οποίο η ΚΕΔΕ έχει ήδη προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) από κοινού με εκατοντάδες δήμους της χώρας. «Από αυτή τη θέση, δεν μπορούμε να κάνουμε βήμα πίσω, για λόγους που έχουμε τεκμηριώσει αναλυτικά», τόνισε.

Φιλόδοξο χαρακτήρισε το νέο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων ο δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος, ωστόσο εκτίμησε ότι «έχουμε καθυστερήσει πολύ, χάσαμε πολύ  χρόνο, αλλά βλέπω ότι γίνεται προσπάθεια να γίνουν βήματα μπροστά». Υποστήριξε ότι η ανακύκλωση δεν λειτουργεί σωστά και τα νούμερα που παρουσιάζονται δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Για το τέλος ταφής είπε ότι είναι αντικίνητρο και η διαφωνία των δημάρχων ήταν επειδή επιβλήθηκε οριζόντια. «Ευτυχώς, αυτό διορθώθηκε και αυτό είναι ένα βήμα μπροστά», σημείωσε.

Οι επτά άξονες του ολιστικού σχεδίου

Ο γενικός γραμματέας κ. Γραφάκος κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσίασε μέσα από διαφάνειες τον ολιστικό σχεδιασμό του Υπουργείου για τα απορρίμματα το οποίο στηρίζεται σε πέντε άξονες:

1. Ολιστικά Σχέδια Χωριστής Συλλογής
   Εφαρμογή σε κάθε ΦοΔΣΑ. Θα χρηματοδοτηθούν στο σύνολό τους από το ΕΣΠΑ και το Τέλος Ταφής. Το σύνολο των δαπανών σε εξοπλισμό προϋπολογίζεται σε 550 εκατ. ευρώ.
2. Νέα συμφωνία με υπόχρεους παραγωγούς
   Σημαντική θεσμική εξέλιξη αποτελεί η καταρχήν συμφωνία για τριπλασιασμό των εισφορών των υπόχρεων παραγωγών (περίπου 100 εκατ. ευρώ ετησίως) ώστε: Να αναλάβουν τη συλλογή των ανακυκλώσιμων και να απελευθερώσουν ανθρώπινο δυναμικό από τους δήμους
3. Εφαρμογή του DRS (Deposit Return System)
   Το σύστημα επιστροφής φιαλών αφορά 4,5-5 δισ. μπουκάλια τον χρόνο. Το πλάνο προβλέπει: 3.000 αυτόματους μηχανισμούς, 10.000 χειροκίνητα σημεία, ετήσια χρηματοδότηση 50 εκατ. ευρώαπό τους υπόχρεους.
   Το επιχειρησιακό σχέδιο κατατίθεται άμεσα στον ΕΟΑΝ.
4. Συλλογή βιοαποβλήτων HORECA
   Το 25% των βιοαποβλήτων εντοπίζεται σε ξενοδοχεία και εστιατόρια. Το ΥΠΕΝ φέρνει νέο σύστημα υπόχρεων παραγωγών, με εκτίμηση χρηματοδότησης 80 εκατ. ευρώ ετησίως, ώστε οι δήμοι να απαλλαγούν από αυτό το βάρος.
5. Στήριξη σε μικρούς ορεινούς και νησιωτικούς δήμους
   Το Υπουργείο καταρτίζει συγκεκριμένη μελέτη, βάσει του άρθρου 13 του Ν. 5151/2024, για να αντιμετωπίσει το δυσανάλογο βάρος στους δήμους <10.000 κατοίκων με πολλούς οικισμούς.
6. Νέα συστήματα για δύσκολα ρεύματα
   Το ΥΠΕΝ σχεδιάζει:DRS για στρώματα, συλλογή για έπιπλα, ξύλα, κλωστοϋφαντουργικά και νέο σύστημα για συσκευασίες φυτοφαρμάκων.
7. Κατασκευαστικά Απόβλητα (ΑΕΚΚ)
   Ο στόχος είναι να απαλλαγούν οι δήμοι από την υποχρέωση συλλογής μπάζων, τα οποία δεν τους αναλογούν. Επί του παρόντος, η ανεπίσημη διαχείριση εκτιμάται σε 5,5-6 εκατ. τόνους ετησίως. Η κυβέρνηση δεσμεύεται για αυστηρότερη εποπτεία και ξεκάθαρες ευθύνες για τους παραγωγούς.