«Ποτέ ξανά δεν θα έχουμε προσχώρηση στην Ε.Ε. χώρας που δεν έχει διευθετήσει τα προβλήματά της πριν από την ένταξη» ή αλλιώς «σε κανέναν δεν θα επιτραπεί να εισάγει στην Ε.Ε. προβλήματα διμερούς φύσης που είναι ανεπίλυτα» τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς στο συνέδριο της ABNA-SE στη Θεσσαλονίκη με θέμα «Ο ρόλος της ενημέρωσης στη νέα βαλκανική πραγματικότητα» κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την πορεία των Δυτικών Βαλκανίων προς την Ευρώπη.

Χαρακτηρίζοντας την πρόσφατη συμφωνία Πρίστινας – Βελιγραδίου για την εξομάλυνση των σχέσεών τους και τη συμφωνία που προηγήθηκε στις Βρυξέλλες τον Φεβρουάριο, ορόσημο, ο κ. Σχοινάς είπε ότι είναι μία «απόδειξη ότι οποιοδήποτε ζήτημα στοίχειωνε την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων δεν είναι απροσπέλαστο».

Στις 27 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες είχαμε συμφωνία ορόσημο στις Βρυξέλλες και το επόμενο βήμα έγινε πριν από δύο μέρες στην Οχρίδα, όταν ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Άλμπιν Κούρτι με τη βοήθεια του ειδικού εντεταλμένου της ΕΕ για τον διάλογο Σερβίας- Κοσόβου και συντονιστή της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια κατέληξαν σε μνημόνιο κατανόησης για την εξομάλυνση των σχέσεων Πρίστινας- Βελιγραδίου, υπογράμμισε ο κ. Σχοινάς.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρέπεμψε σε δήλωση που συνήθιζε να κάνει ο μέντοράς του και προϊστάμενός του, πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ότι «ποτέ ξανά δεν θα έχουμε ένταξη στην Ε.Ε. χώρας που δεν έχει διευθετήσει τα προβλήματά της πριν από την ένταξη» ή αλλιώς «σε κανέναν δεν θα επιτραπεί να εισάγει στην Ε.Ε. προβλήματα διμερούς φύσης που είναι ανεπίλυτα».

Αυτό που συνέβη πολλές φορές στο παρελθόν ήταν η βαλκανιοποίηση της Ευρώπης, τώρα είναι η στιγμή του εξευρωπαϊσμού των Βαλκανίων, επισήμανε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Ο εξευρωπαϊσμός των Βαλκανίων δεν έχει ακόμη συμβεί, αλλά πεποίθησή μου είναι ότι συμβαίνει τώρα» τόνισε και πρόσθεσε ότι υπάρχουν λόγοι που αποδεικνύουν ότι η διαδικασία αυτή είναι αμετάκλητη.

Όπως εξήγησε,  ο ένας λόγος είναι η μεγάλη διασπορά των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων που ζει στην Ε.Ε. είναι άνθρωποι των κοινωνιών των κρατών – μελών της Ε.Ε,  οργανικά έχουν ενταχθεί στην Ε.Ε. διατηρούν όμως σχέσεις με τις χώρες από τις οποίες προέρχονται, η περιουσία τους είναι εκεί, επενδύουν, εισάγουν τις δικές τους εμπειρίες από την Ε.Ε. και αυτό δεν θα αλλάξει. Ο άλλος λόγος είναι οι πολλές συμφωνίες διασύνδεσης, η εγγύτητα των σχέσεων της Ε.Ε. με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, στην οποία οικοδομείται η προενταξιακή διαδικασία.

«Οι χώρες της περιοχής είναι μέρος του δικού μας συστήματος, δεν λειτουργούν με διαφορετικό σύστημα γνωρίζουν την ενιαία αγορά, ταξιδεύουν χωρίς βίζα» διευκρίνισε.

Αναφερόμενος στην περιοδεία του στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων τον Οκτώβριο τόνισε ότι διαπίστωσε πως οι άνθρωποι, η νεολαία, οι κοινωνικοί κανόνες, η νοοτροπία, είναι ευρωπαϊκή.

«Πρέπει να γεφυρώσουμε αυτή την ασυμμετρία μεταξύ του κοινωνικού ρολογιού που τρέχει γρήγορα και του πολιτικού ρολογιού που δεν κινείται τόσο γρήγορα όσο θέλει η κοινωνία» επισήμανε.

«Η διαδικασία της επούλωσης των πληγών δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί στα Δυτικά Βαλκάνια», τόνισε ο πρέσβης επί τιμή Αλέξανδρος Μαλλιάς σημειώνοντας ότι «ιδέες με αποσχιστικές τάσεις ήρθαν και πάλι στην επιφάνεια, όπως η απόσχιση της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, η διάλυση της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης και η αλλαγή του χάρτη του Κοσόβου.

Η ιστορία μας λέει ότι η αλλαγή συνόρων μπορεί να έχει απρόβλεπτη έκβαση, ίσως να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας κι αυτό ίσως να σημαίνει εξαναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών, τέτοια σχέδια ανταλλαγής περιοχών και πληθυσμών πρέπει να αποκλειστούν οριστικά», ανέφερε.

Χαιρετίζοντας τη συμφωνία Πρίστινας- Βελιγραδίου με την υποστήριξη της Ε.Ε. ο κ. Μαλλιάς είπε ότι τα προβλήματα προκύπτουν κατά τη διάρκεια της εφαρμογής συμφωνιών και εξέφρασε την πεποίθηση ότι η ΕΕ και τα κράτη- μέλη της θα συνεργαστούν στενά με τις ΗΠΑ για να προχωρήσει η συμφωνία.
Στις προσδοκίες των πολιτών της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης από την πρόσφατη απόδοση καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας αναφέρθηκε ο Ελμίρ Χουρέμοβις, γενικός διευθυντής του Πρακτορείο Ειδήσεων της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, FENA.

Τονίζοντας ότι οι πολίτες της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης είναι ευτυχείς που αναγνωρίστηκε ως υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε. χώρα, επισήμανε ότι γνωρίζουν ταυτόχρονα ότι το καθεστώς υποψήφιας χώρας δεν εγγυάται τίποτα. «Έχουμε χώρες που περιμένουν για δεκαετίες την ένταξη στην Ε.Ε.» είπε προσθέτοντας ότι πρέπει η Ε.Ε. να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις ιδιαιτερότητες της χώρας του, το Σύνταγμα της οποίας είναι το άρθρο 10 της Ειρηνευτικής Συνθήκης του Ντέιτον.

Παρά τις επιφυλάξεις, την έλλειψη σαφήνειας είναι ιστορική στιγμή η συμφωνία Πρίστινας – Βελιγραδίου και πρέπει να συγχαρούμε τις προσπάθειες των Αμερικανών και των Ευρωπαίων. Είναι ένα βήμα μπροστά, ένα θετικό βήμα για την περιφερειακή ασφάλεια, τόνισε ο Γιώργος Χρηστίδης, ο αναπληρωτής καθηγητής Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ.

Αναφερόμενος στην ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας, είπε ότι είναι μία μακρά διαδικασία και επώδυνη και εξέφρασε τη θέση ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να εξετάσει εναλλακτικές ιδέες για την προώθηση της ενταξιακής διαδικασίας χωρών των Δυτικών Βαλκανίων καθώς υπάρχει σαφές πολιτικό ρίσκο με την παράτασή της, το οποίο έχει επίδραση στις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις.
Είναι επιτακτική ανάγκη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη – μέλη να κοιτάξουν πιο δημιουργικά την ενταξιακή διαδικασία, είπε και ανέφερε ως παράδειγμα την πρόταση για ένταξη σε δύο στάδια.

Τη συζήτηση συντόνισε ο αρχισυντάκτης του ΑΠΕ-ΜΠΕ Δημήτρης Μάνωλης.

Ζωντανή μετάδοση του συνεδρίου: https://www.youtube.com/watch?v=4dNZ8yTCNDg

Κείμενο- Φωτογραφία: ΑΠΕ/ΜΠΕ