Κυρώσεις και ευελιξία
Του Γιώργου Κακλίκη:
Αν και η Ουάσιγκτον διεμήνυσε στην Άγκυρα την πρόθεση στενής παρακολούθησης του τουρκικού εμπορίου με τη Ρωσία, φαίνεται πως θα χρειαστεί χρόνος για την τουρκική ανταπόκριση. Η Τουρκία δήλωσε ότι, παρά τη μη σύμφωνη γνώμη της για τις δυτικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, οι τελευταίες θα εφαρμόζονται. Πάντως, παρά το ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας, οι επιχειρήσεις και οι τράπεζές της έχουν ειδοποιηθεί επανειλημμένα από την αμερικανική πλευρά και έχουν πλήρη εικόνα των θέσεων των G-7 για τον περιορισμό των προϊόντων εκείνων που μπορεί να ενισχύσουν τον ρωσικό στρατό, στην πράξη η Άγκυρα δεν έχει κινηθεί έγκαιρα. Έτσι, ο επικεφαλής της αμερικανικής Υπηρεσίας Συντονισμού Κυρώσεων Τζέιμς Ο’Μπράιαν ανακοίνωσε ότι η Ουάσιγκτον αναμένει να δει αυτόν τον μήνα τα αποτελέσματα των προτροπών της. Η Άγκυρα, από την πλευρά της, απλώς δήλωσε ότι έδωσε σε τουρκικές εταιρείες κατάλογο ξένων προϊόντων με την εντολή να μη στέλνονται στη Ρωσία προϊόντα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τον στρατό της.
Όμοιες ήταν οι προτροπές των ΗΠΑ προς το Καζακστάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τα τελευταία να μην ανταποκρίνονται πλήρως, αναγκάζοντας την Ουάσιγκτον να προειδοποιήσει πως «θα παίξουν κορόνα – γράμματα τα επιχειρηματικά συμφέροντά τους αν εξακολουθήσουν εμπορικές συναλλαγές με τη Μόσχα που της προσφέρουν την ευκαιρία να ενισχύσει το οπλοστάσιό της». Η στάση αυτή των Εμιράτων ήρθε να ενισχύσει την αμερικανική δυσαρέσκεια για την επαμφοτερίζουσα στάση τους έναντι των Συμφωνιών του Αβραάμ που αφορούν την επαναπροσέγγιση των μοναρχιών του Κόλπου με το Ισραήλ. Όσο για τη στάση του Καζακστάν, οι ΗΠΑ δεν λησμονούν της αγαστές σχέσεις της Αστανά με τη Μόσχα και τη συνδρομή του Βλαντίμιρ Πούτιν στον πρόεδρο Τοκάγεφ όταν, στις αρχές του 2022, τα ρωσικά στρατεύματα ενίσχυσαν τη θέση του καζάκου προέδρου κατά τη διάρκεια των μεγαλύτερων μετασοβιετικών ταραχών στη χώρα του.
Με την ευχερή πρόσβαση στη Ρωσία πολλών προθύμων είναι ζήτημα αν οι δυτικές κυρώσεις μπορούν να ωθήσουν τη Μόσχα να διαφοροποιήσει τη στάση της στο «Ουκρανικό». Η γειτονική της Άγκυρας, με γνώμονα την τήρηση ισορροπιών με όσους θεωρεί χρήσιμους για την ικανοποίηση των συμφερόντων της, αφήνει πολλές πόρτες ανοιχτές προς τη Ρωσία και ασφαλώς θα «δώσει» μόνον ό,τι δεν θίγει τα συμφέροντά της. Έτσι, η αμφισβητούμενη πλήρης ανταπόκριση Τουρκίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Καζακστάν όπως και σειράς χωρών που θεωρούν συμφέρουσα τη διατήρηση των καλών σχέσεων με τη Ρωσία θέτει εν αμφιβόλω τις δυτικές κυρώσεις από τη στιγμή που η έκταση της εφαρμογής τους εμφανίζεται συγκυριακά κυμαινόμενη. Μήπως αυτός θα ήταν ένας λόγος για την προσέγγιση του προβλήματος της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μέσω άλλων οδών; Η πρόσφατη γαλλική προσπάθεια αποτελεί ένα δείγμα προς την κατεύθυνση αυτή. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ και τις δυνατότητες αλλά και τη φαντασία διαθέτουν για μια ευέλικτη και πραγματιστική εφαρμογή των μέσων που διαθέτουν τόσο οι ίδιες όσο και οι σύμμαχοί τους.
Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ- Η αναδημοσίευσή του εδώ φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του