Η «Νέα Τουρκία»
Του Γιώργου Κακλίκη:
Το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των τουρκικών προεδρικών εκλογών ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο. Το άγνωστο, όμως, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο επανεκλεγμένος πρόεδρος θα πορευθεί έναντι της Δύσης και ειδικότερα έναντι της Ελλάδας. Αν και έχει γραφεί ότι η τελευταία προεδρική του θητεία θα χαρακτηριστεί από ηπιότερη και αποδεκτή από τη Δύση συμπεριφορά, ενδέχεται η συμπεριφορά αυτή να αποτελέσει θέμα ύφους και όχι περιεχομένου. Εξάλλου, γνωστό είναι ότι ο τούρκος πρόεδρος, από τη στιγμή της σκλήρυνσης της στάσης του εντός και εκτός Τουρκίας, πάγια διαπραγματευόταν – παζάρευε και εξεβίαζε. Έτσι, στο θέμα λ.χ. της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να εμφανίζεται αρνητικά σταθερός, πιθανότατα όμως θα καμφθεί αν το ζήτημα των F-16 έχει αίσια κατάληξη. Γνωρίζοντας ότι η Δύση θα αντιδράσει με θωπευτικούς επαίνους, έχοντας τον φόβο μιας εκ νέου απομάκρυνσής της, η Άγκυρα θα συνεχίσει να πολιτεύεται για τη διατήρηση όσων θεωρεί «κεκτημένα» της. Η «Νέα Τουρκία», ισορροπώντας μεταξύ «ανεξαρτησίας» και «συμμαχικότητας» στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, μεταξύ δημοκρατίας και απολυταρχίας, μπορεί να ακολουθήσει μια πολιτική «φαινομένης ηπιότητας», χωρίς όμως να παραλείπει την υπενθύμιση της γεωπολιτικής και οικονομικής της αναγκαιότητας στους συμμάχους της.
Πέρα από το μεγάλο πρόβλημα της ανόρθωσης της οικονομίας της χώρας, ο τούρκος πρόεδρος έχει να αντιμετωπίσει βαριά δέσμη θεμάτων εντός και εκτός χώρας. Το κύριο εξωτερικό θέμα φαίνεται να είναι η εδραίωση της Τουρκίας ως ισότιμου συνομιλητή των μεγάλων με την επιθυμία να συναποφασίζει με αυτούς και να συμμετέχει στη διανομή των οφελών. Σε αυτό το πλαίσιο θα συνεχίσει να διαμορφώνει την εξωτερική πολιτική της και έναντι της Ελλάδας. Οι μελλοντικές κινήσεις Ερντογάν έναντι της Ελλάδας θα εξαρτηθούν από τις συνθήκες και τη δυναμική που θα επικρατούν ανάμεσα στις δύο χώρες. Δυναμική που θα επηρεάζεται από ένα ευρύ φάσμα παραμέτρων όπως πολιτικών, οικονομικών και ασφάλειας. ‘Ετσι, η Αθήνα καλείται να συνεχίσει ακόμα πιο έντονα να δραστηριοποιείται διεθνώς και διμερώς προκειμένου η Άγκυρα να μην εισπράττει λανθασμένα μηνύματα περί φόβου ή αδυναμίας της ελληνικής πλευράς. Παράλληλα, εκμεταλλευόμενη άμεσα και χωρίς χρονοτριβή τη θετική ατμόσφαιρα που απέρρευσε από την ελληνική μετασεισμική συνδρομή στην Τουρκία και την ευφορία της εκλογής κυβερνήσεων στις δύο χώρες και πριν ο χρόνος δράσει αρνητικά (καθηγ. Χ. Ροζάκης, «ΤΑ ΝΕΑ», 27 Μαΐου 2023), οφείλει να προτάξει ξανά και δυναμικά – στη Δύση και την Άγκυρα – την επιχειρηματολογία της υπέρ της λύσης του θέματος της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, όχι με επί της ουσίας διαπραγματευτικές μεσολαβήσεις τρίτων αλλά με την από κοινού προσφυγή στη διεθνή Δικαιοσύνη.
Το κρίσιμο σημείο θα είναι να πεισθεί η τουρκική πρωτεύουσα ότι η δικαστική και όχι η πολιτική ρύθμιση του μείζονος αυτού θέματος από δικαιοδοτικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών θα έχει εσωτερικά, διμερή, ευρωπαϊκά και διεθνή οφέλη για την ίδια την Τουρκία, δρώντας παράλληλα καταλυτικά στις κοινωνίες των δύο χωρών που θα αποδεχθούν την «ετυμηγορία» του διεθνούς δικαστικού οργάνου ως τερματισμό μιας μακρόχρονης διάστασης που κρατά τις δύο χώρες σε απόσταση και σε αδυναμία να συμβιώσουν σε κλίμα ειρήνης και σταθερότητας.
Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ/ Η αναδημοσίευσή του εδώ φέρει τη σύμφωνη γνώμη του συντάκτη του