Για το Πρόγραμμα Φιλία σε κάθε Ηλικία
Συνέντευξη της προέδρου του Ινστιντούτου PROLEPSIS διακεκριμένης καθηγήτριας Ιατρικής κας Αθηνάς Λινού:
Συνέντευξη στον
Αχιλλέα Παπαδιονυσίου
1 )Κα Λινού μιλήστε μας για το πρόγραμμα φιλία σε κάθε ηλικία, πότε ξεκίνησε και ποιοι
οι σκοποί και οι στόχοι του προγράμματος;
Το πρόγραμμα Φιλία σε κάθε Ηλικία είναι μία ολοκληρωμένη πρωτοβουλία που βασίζεται στον εθελοντισμό. Λειτουργεί υποστηρικτικά για την ιδιαίτερα ευάλωτη κοινωνική ομάδα των ηλικιωμένων, με στόχο να καταπολεμήσει τη μοναξιά και την κοινωνική απομόνωση μέσα από την ανθρώπινη επαφή και τη δημιουργία δεσμών φιλίας. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύει τον κοινωνικό ρόλο και την αυτοπεποίθηση των ηλικιωμένων.
Το Φιλία σε κάθε Ηλικία υλοποιείται από το Ινστιτούτο Prolepsis, τελεί υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής, ενώ η εφαρμογή του συστηματοποιήθηκε με δωρεά του «ΤΙΜΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ». Την υλοποίηση του προγράμματος υποστηρίζουν επίσης η Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Έργου ΑΙΓΕΑΣ, η BP Ελληνική ΑΕ Πετρελαιοειδών και η ICAP.
Ορόσημο για το Φιλία σε κάθε Ηλικία αποτέλεσε το πρόγραμμα «365+ Ημέρες Φροντίδας»,
το οποίο από τον Απρίλιο του 2019 μέχρι και τον Μάιο του 2020 παρείχε καθημερινή σίτιση
σε 133 ηλικιωμένους, θύματα της τραγικής πυρκαγιάς του 2018 στο Μάτι Αττικής. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με χορηγία της «Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Κοινωνικής Προσφοράς Ελληνικού Εφοπλισμού ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ». Στο πλαίσιο του προγράμματος προσφέρονταν καθημερινά πρωινό και μεσημεριανό γεύμα σε πληγέντες κατοίκους άνω των 65 ετών των Δήμων Ραφήνας – Πικερμίου και Μαραθώνα – Νέας Μάκρης. Η συστηματική αξιολόγηση του προγράμματος κατέδειξε πως ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη του, εκτός της κοινωνικής στήριξης που παρείχε στους ωφελούμενους, ήταν η καθημερινή επικοινωνία των συνεργατών μας μαζί τους. Η ανθρώπινη επαφή που είχαν μαζί τους με
αφορμή τη διανομή των γευμάτων και τη διερεύνηση της γνώμης τους γι αυτά φάνηκε πως
ήταν ιδιαίτερα σημαντική έως και καταλυτική για την ποιότητα ζωής τους. Η καθημερινή
επικοινωνία οδήγησε σε ένα είδος «φιλίας» μεταξύ των συνεργατών του Ινστιτούτου και των ωφελούμενων, οι οποίοι επικοινωνούν ακόμα και σήμερα.
Στην Ελλάδα, το 21,5% του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών. Ο πληθυσμός της χώρας μας όχι μόνο γηράσκει, αλλά ταυτόχρονα απομονώνεται. Εκτιμάται ότι περίπου 550.000 ηλικιωμένοι ζουν μόνοι τους. Οι ηλικιωμένοι βιώνουν μοναξιά και κοινωνική απομόνωση, ενώ παράλληλα δεν αξιοποιείται η εμπειρία και οι δυνατότητές τους. Εκτός από τη μείωση της ποιότητας ζωής, η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά έχουν δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία του ατόμου, όχι μόνο ψυχοκοινωνικές, όπως αναμένεται, αλλά και σωματικές. Τα άτομα που νιώθουν μοναξιά ή/και είναι κοινωνικά απομονωμένα εμφανίζουν συνέπειες στην υγεία τους συγκρίσιμες με εκείνες του καπνίσματος, της παχυσαρκίας, της καθιστικής ζωής και της υπέρτασης. Είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κάποιο χρόνιο νόσημα. Έχουν
αυξημένο κίνδυνο νοσηρότητας και θνησιμότητας σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη αιτία, δηλαδή κάνουν πιο συχνές εισαγωγές στα νοσοκομεία και η διάρκεια νοσηλείας τους είναι μεγαλύτερη. Επίσης, η μοναξιά συνδέεται με εξασθένιση της γνωσιακής λειτουργίας κατά 60%, εμφάνισης άνοιας και αυξημένα επίπεδα κατάθλιψης και αυτοκτονίας.
Η πρόσφατη πανδημία της Covid-19 έχει φέρει τους ηλικιωμένους αντιμέτωπους με πρόσθετα αρνητικά συναισθήματα όπως, φόβος, άγχος θανάτου, στρες, ανησυχία για πιθανή απώλεια αγαπημένων προσώπων, ενώ τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης έχουν εντείνει το πρόβλημα της μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης. Επιπλέον στη μετά Covid-19 εποχή οι κοινωνίες θα βρεθούν αντιμέτωπες με σωρεία κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων γεγονός που πιθανόν να οδηγήσει σε περαιτέρω περιθωριοποίηση της ευπαθούς αυτής κοινωνικής ομάδας.
Η φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης πρέπει να αποτελεί μία θετική εμπειρία για το άτομο και να συνοδεύεται από τη δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής στην κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και πνευματική ζωή της κοινωνίας. Η κοινωνικοποίηση, η ανθρώπινη επαφή και η «Φιλία σε κάθε Ηλικία» μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της υγείας των ηλικιωμένων. Άλλωστε, η διασύνδεση μεταξύ των ανθρώπων και η επικοινωνία είναι απαραίτητη για την ανθρώπινη ζωή.
Γι΄ αυτό τον λόγο το Ινστιτούτο Prolepsis υλοποιεί το πρόγραμμα Φιλία σε κάθε Ηλικία.
Ένας από τους βασικούς στόχους του προγράμματος είναι και η ανάδειξη των αναγκών και των προβλημάτων της Τρίτης Ηλικίας. Η συστηματική αξιολόγηση της μεθοδολογίας και του αντίκτυπου του Φιλία σε κάθε Ηλικία θα οδηγήσει σε σχετικό σχέδιο πολιτικής με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ανάληψη δράσης από τους φορείς χάραξης πολιτικής στη χώρα μας.
2) Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα αυτό ;
Το πρόγραμμα υλοποιείται σε δύο άξονες. Ο πρώτος περιλαμβάνει διασύνδεση ηλικιωμένων και εθελοντών σε επίπεδο κοινότητας/γειτονιάς.
Συγκεκριμένα, δημιουργούμε ομάδες εθελοντών, οι οποίες συνδέονται με ηλικιωμένους σε τοπικό επίπεδο με στόχο την ανάπτυξη σχέσεων “φιλίας”. Κάθε εθελοντής επικοινωνεί τηλεφωνικά ή/ και πραγματοποιεί επισκέψεις, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες λόγω της πανδημίας, στους ηλικιωμένους. Παράλληλα, οι ομάδες εθελοντών οργανώνουν συλλογικές δράσεις, όπως περιπάτους, επισκέψεις σε πολιτιστικές δράσεις, αποστολή αλληλογραφίας κ.ά. Με αυτόν τον τρόπο οι εθελοντές κάνουν τους ωφελούμενους να νιώσουν μέλη μιας κοινότητας που ενδιαφέρεται για αυτούς, ενώ τους ενεργοποιούν πνευματικά και συναισθηματικά. Ο δεύτερος άξονας περιλαμβάνει τη λειτουργία
τηλεφωνικής γραμμής για τη μοναξιά στην Τρίτη Ηλικία – 210-6101300. Άτομα άνω των 65 ετών που βιώνουν μοναξιά/κοινωνική απομόνωση καθώς και φροντιστές, συγγενείς ή φίλοι αυτών των ατόμων μπορούν να καλούν στη γραμμή προκειμένου να λάβουν ανθρώπινη επικοινωνία σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Στις περιπτώσεις που απαιτείται, ενημερώνονται σχετικά με κατάλληλες κοινωνικές υπηρεσίες. Η γραμμή λειτουργεί καθημερινά Δευτέρα με Παρασκευή, από τις 11 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα. Όλες οι κλήσεις είναι ανώνυμες και η χρέωση είναι αστική.
3) Για τις ανάγκες του προγράμματος Φιλία σε κάθε Ηλικία το Ινστιτούτο Prolepsis που
ηγείσθε με ποιους φορείς και οργανισμούς συνεργάζεται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο
Εξωτερικό;
Για την υλοποίηση του προγράμματος το Ινστιτούτο ένωσε τις δυνάμεις του με τον διεθνή Οργανισμό “Petits Frères des Pauvres” (PFP). Η δράση των “PetitsFrères des Pauvres” ξεκίνησε το 1946 στο Παρίσι με στόχο να στηρίξει ηλικιωμένα άτομα που είχαν βιώσει την απώλεια συγγενικών τους ατόμων στον πόλεμο, πολλά από τα οποία είχαν χάσει και τις περιουσίες τους. Σήμερα, το δίκτυο του Οργανισμού στη Γαλλία στηρίζει σε ετήσια βάση, μέσω εθελοντισμού, περισσότερους από 30.000 ηλικιωμένους, αναδεικνύοντας και επιβεβαιώνοντας τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που έχει η ανθρώπινη επαφή και η
επικοινωνία στην ευημερία των ανθρώπων αυτών. Ο Οργανισμός “Petits Frères des Pauvres” δραστηριοποιείται σε 13 χώρες μέσα από ένα δίκτυο συνεργασιών που έχει αναπτύξει σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Το Ινστιτούτο Prolepsis είναι μέλος της παγκόσμιας οργάνωσης και η χώρα μας μία από τις 13 χώρες σε όλο τον κόσμο που υλοποιείται το πρόγραμμα. Στελέχη του PFP παρέχουν τεχνογνωσία και καθοδήγηση σε θέματα εκπαίδευσης και εφαρμογής καθ΄όλη τη διάρκεια του προγράμματος.
Επιπλέον, έχει αναπτυχθεί ένα μεγάλο δίκτυο κοινωνικών εταίρων που περιλαμβάνει Δήμους, Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, Δομές Υγείας, Σχολεία και Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών. Το πρόγραμμα ήδη υλοποιείται συστηματικά στους Δήμους Αγίας Βαρβάρας, Μεταμόρφωσης, Λυκόβρυσης – Πεύκης, Ιλίου καθώς και στις Κοινωφελείς Επιχειρήσεις των Δήμων Σερρών και Ωρωπού. Ταυτόχρονα βρισκόμαστε σε στενή συνεργασία με οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον ευαίσθητο χώρο της Τρίτης Ηλικίας όπως το Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο Φροντίζω, η Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση
Νοσηλεία, το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας, το Κέντρο Φ. για την ψυχική υγεία αλλά και την
Ένωση Ασθενών Ελλάδας.
4) Ποια η συμμετοχή των εθελοντών;
Το πρόγραμμα στηρίζεται στον εθελοντισμό. Προκειμένου να γίνει κάποιος εθελοντής δεν απαιτείται να έχει συγκεκριμένες γνώσεις ή δεξιότητες (πχ. να είναι επαγγελματίας υγείας, κοινωνικός λειτουργός κτλ.). Μέχρι σήμερα, η συμμετοχή εθελοντών όλων των ηλικιών και μορφωτικών ή κοινωνικών ομάδων είναι συγκινητική. Αυτή τη στιγμή περισσότεροι από 100 συμπολίτες μας, από διαφορετικές περιοχές της χώρας, συμμετέχουν στο πρόγραμμα ή έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή. Οι νεότεροι εθελοντές του προγράμματος είναι μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων, ενώ αρκετοί είναι άτομα άνω των 65 ετών. Οι εθελοντές προσφέρουν αλλά και ωφελούνται από τη συμμετοχή τους, καθώς επικοινωνούν
ουσιαστικά με τους ηλικιωμένους και κερδίζουν από τις γνώσεις και τις πλούσιες εμπειρίες ζωής που έχουν.
Χαρακτηριστική είναι η προσφορά μαθητών της Γ’ Γυμνασίου από διαφορετικά σχολεία της Αττικής. Τα παιδιά αυτά συμμετείχαν στο πρόγραμμα δημιουργώντας χειροποίητες Χριστουγεννιάτικες κάρτες τις οποίες απέστειλαν ταχυδρομικά στους ωφελούμενους. Η πράξη αυτή γέμισε χαρά τόσο τους μαθητές – εθελοντές όσο και τους ίδιους τους ωφελούμενους.
Ταυτόχρονα, οι εθελοντές του προγράμματος συμμετέχουν σε εκπαιδεύσεις που διοργανώνει το Ινστιτούτο σε πολύ ενδιαφέρουσες θεματικές, όπως «ανθρώπινη επικοινωνία», «ενσυναίσθηση και ενεργητική ακρόαση», «ψυχολογία της Τρίτης Ηλικίας», «προαγωγή υγείας στην Τρίτη Ηλικία: διατροφή, πρόληψη ατυχημάτων στο σπίτι» κ.ά.
Παράλληλα, συνεργάζονται στενά με την ομάδα συντονιστών του προγράμματος και εξειδικευμένο επιστήμονα που πραγματοποιεί εποπτεία σε μηνιαία βάση. Με αυτό τον τρόπο στηρίζουμε το έργο των εθελοντών μας, παρέχοντάς τους ένα περιβάλλον ασφάλειας και εμπιστοσύνης καθώς και, «δια βίου μάθηση και ανάπτυξη» σε προσωπικό επίπεδο.
5) Τι ενδιαφέρον έχει υπάρξει μέχρι τώρα για το πρόγραμμα Φιλία σε κάθε ηλικία;
Αυτή τη στιγμή στο πρόγραμμα εμπλέκονται περισσότεροι από 140 εθελοντές και ωφελούμενοι, ενώ τα αιτήματα των συμπολιτών μας για ένταξη στο πρόγραμμα είτε ως ωφελούμενοι είτε ως εθελοντές είναι διαρκή. Επίσης, καθημερινά 30-40 ηλικιωμένοι που βιώνουν μοναξιά καλούν στη γραμμή στήριξης, γεγονός που φανερώνει την ανάγκη η οποία υπάρχει σε ηλικιωμένους συμπολίτες μας για ανθρώπινη επικοινωνία. Μας έχει εντυπωσιάσει επίσης το γεγονός ότι μεγάλο ενδιαφέρον δείχνουν παιδιά ηλικιωμένων τα οποία κατοικούν στο εξωτερικό ή σε διαφορετικές πόλεις και αντιλαμβάνονται το
πρόγραμμα ως ένα δώρο προς τους γονείς τους ή τους ηλικιωμένους συγγενείς τους.
Επίσης, υπάρχει ενδιαφέρον από κοινωνικές υπηρεσίες Δήμων αρκετών περιοχών της χώρας προκειμένου να εντάξουν το πρόγραμμα στις υπηρεσίες που προσφέρουν. Μέχρι σήμερα συνεργαζόμαστε επίσημα με 6 Δήμους (Αγία Βαρβάρα, Ίλιον, Μεταμόρφωση, Λυκόβρυση – Πεύκη, Ωρωπός, Σέρρες), 4 Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων στην Αττική, ενώ στηρίζουν το πρόγραμμα 42 Κέντρα Υγείας και 21 Νοσοκομεία της Αττικής, 8 Επιστημονικές Εταιρείες και περισσότερες από 55 Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών.
6) Πώς μπορεί να επιτευχθεί η ολοκληρωμένη ένταξη των ηλικιωμένων στο κοινωνικό
σύνολο ;
Το πρόγραμμα στοχεύει στην ευαισθητοποίηση για την Τρίτη Ηλικία και την προαγωγή του εθελοντισμού για την αλλά και στην Τρίτη Ηλικία. Πολλοί ηλικιωμένοι είναι εθελοντές του προγράμματος και προσφέρουν κοινωνική/ανθρώπινη επαφή, «φιλία», σε συνομηλίκους τους. Επίσης, πολλοί ωφελούμενοι διασυνδέονται με άτομα νεότερης ηλικίας, προσφέροντας συμβουλευτική (mentoring) προς τη νέα γενιά, με στόχο την αξιοποίηση των γνώσεων και της εμπειρίας τους και τη σύνδεση των γενεών. Με αυτόν τον τρόπο τα άτομα Τρίτης Ηλικίας αισθάνονται χρήσιμα και ενεργά μέλη της κοινωνίας, που τους υπολογίζει και μαθαίνει από αυτούς.
Αυτή τη στιγμή, λόγω των μέτρων κατά της COVID – 19 κάποιες από τις δράσεις του προγράμματος δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν. Όπως έχω ήδη αναφέρει, στο πλαίσιο της διασύνδεσης εθελοντών-ωφελούμενων προβλέπεται η διοργάνωση και συλλογικών δράσεων με πρωτοβουλία των εθελοντών ή/και των ωφελούμενων. Στις δράσεις αυτές οι ηλικιωμένοι θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν και να συνδράμουν ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ιδιαίτερες δεξιότητές τους. Οι δράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν συναντήσεις και διασύνδεση ηλικιωμένων μεταξύ τους (πχ. διοργάνωση συναντήσεων για καφέ, συνεστιάσεις, χοροεσπερίδες, κλπ.), καθώς και σωματικές και πνευματικές δραστηριότητες (π.χ. διοργάνωση περιπάτων, επισκέψεις σε μουσεία, παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων, εκμάθηση χρήσης υπολογιστών, κλπ.). Στο πλαίσιο αυτό θα ενθαρρύνεται και θα διευκολύνεται και η συμμετοχή των ωφελουμένων σε δραστηριότητες που διοργανώνονται από άλλους φορείς, οργανώσεις και δομές, όπως Δήμοι, ΚΑΠΗ, Ενορίες, ΜΚΟ, ανάλογα πάντα με τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητές τους.
7) Πώς βοηθιούνται τα άτομα που ζητούν τη βοήθειά σας;
Τα οφέλη από την κοινωνικοποίηση των ατόμων Τρίτης Ηλικίας είναι τεκμηριωμένα επιστημονικά διεθνώς και αφορούν κυρίως στη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής. Δείκτες που σχετίζονται με τη μέτρηση του επιπέδου κατάθλιψης και στρες βελτιώνονται θεαματικά όσο η κοινωνικοποίηση των ατόμων Τρίτης Ηλικίας αυξάνεται. Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως η κοινωνικοποίηση επιφέρει
«χαρά», ευεξία, ενώ παράλληλα αποτελεί «δίχτυ» κοινωνικής προστασίας και συνοχής. Ηλικιωμένοι που προηγουμένως αισθάνονταν μόνοι και ήταν αποξενωμένοι ακόμα και στην ίδια τη γειτονιά κατοικίας τους, μέσω του προγράμματος διασύνδεσης με εθελοντές σε τοπικό επίπεδο γίνονται «οικείοι».
Έτσι, αναβιώνει το αίσθημα γειτνίασης, εγγύτητας, και έμπρακτου ενδιαφέροντος για τον συνάνθρωπο, που στις μέρες μας πιθανά να σηματοδοτεί περασμένες εποχές. Είναι χαρακτηριστικές σχετικές αναφορές των ωφελούμενων του προγράμματος: «Μπορεί να μη βλεπόμαστε, αλλά και μέσα από το τηλέφωνο νιώθεις τα συναισθήματα του άλλου και το ενδιαφέρον. Το συναίσθημα δεν το εμποδίζει τίποτα, φαίνεται και από τα λόγια» (ωφελούμενη).
«Παρότι δεν βλεπόμαστε, λόγω του κορονοϊού, ζωγραφίζω κάθε φορά που μιλάμε τα πρόσωπά τους» (ωφελούμενη).
«Η κατάσταση με την πανδημία είναι πάρα πολύ δύσκολη. Είχα μία φίλη και πηγαίναμε βόλτες, στο θέατρο αλλά τώρα δεν τη βλέπω καθόλου. Κι εκείνη έχει τα εγγόνια της, τα παιδιά της και δεν μιλάμε πολύ πια. Με το πρόγραμμα είμαι πάρα πολύ ευχαριστημένη, γιατί έχω κάποιον να επικοινωνήσω, και περνάει ευχάριστα η ώρα μου» (ωφελούμενη).
«Μες στην ασθένεια, μες στην πανδημία που περνάμε, ξέρετε πόσο σημαντικό είναι τέτοια άτομα, που δείχνουν τόσο ενδιαφέρον για εμάς. Τι παρηγορητικό είναι αυτό…» (ωφελούμενη).
Η διαγενεακή δε επικοινωνία που πραγματοποιείται μέσω του Φιλία σε κάθε Ηλικία, είναι καθοριστικής σημασίας. Τα άτομα Τρίτης Ηλικίας, φέρουν την «εμπειρία και γνώση της ζωής», ενώ οι μαθητές «τη χαρά της ζωής». Η μεταξύ τους επικοινωνία αποτελεί καταλύτη της κοινωνικής ζωής στο παρόν και παρακαταθήκη για το μέλλον. Η γνώση και η σοφία της ζωής μεταλαμπαδεύονται, δίνοντας ρόλο, αξία και χαρά στους φέροντες, γόνιμη εσωτερίκευση και γνώση στους νέους -το μέλλον της χώρας μας.
8)Το πρόγραμμα φιλίας σε κάθε ηλικία έχει επεκταθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα εάν όχι
είναι στους στόχους να επεκταθεί και πώς μπορεί να επιτευχθεί?
Το πρόγραμμα ξεκίνησε από την Αττική όμως από την αρχή ο στόχος ήταν να αναπτυχθεί σε
ολόκληρη τη χώρα. Πρόσφατα μάλιστα ξεκίνησε η συνεργασία μας με την κοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Σερρών και του Δήμου Ωρωπού και οι πρώτοι ωφελούμενοι και εθελοντές έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα.
Στοχεύουμε στην ενημέρωση των κοινωνικών υπηρεσιών των Περιφερειών της χώρας ώστε περισσότερα άτομα Τρίτης Ηλικίας αλλά και εθελοντές να ωφεληθούν από τη συμμετοχή τους σε αυτό. Ήδη το πρόγραμμα έχει κοινοποιηθεί μέσω της 2ης ΥΠΕ στις Δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και στα Νοσοκομεία που υπάγονται στην αρμοδιότητά της. Η ανάπτυξη δικτύου κοινωνικών εταίρων σε όλη τη χώρα θα βοηθήσει ώστε το πρόγραμμα και τα οφέλη του να γίνουν γνωστά σε περισσότερους συμπολίτες μας που θα μπορούσαν να ωφεληθούν.
Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα Φιλία σε κάθε Ηλικία μπορείτε να βρείτε
στην ιστοσελίδα filiasekatheilikia.gr