Απάντηση στα δημοσιεύματα για την υποτιθέμενη αύξηση των κακοπληρωτών ενοικιαστών στη Θεσσαλονίκη δίνει Ένωση Ενοικιαστών/τριών της πόλης. Πιο συγκεκριμένα:

“Με έκπληξη διαπιστώσαμε την εμφάνιση ρεπορτάζ και δημοσιευμάτων στην κρατική τηλεόραση (ERTNews) και τον τοπικό Τύπο της Θεσσαλονίκης (voria.gr, typosthes.gr), μόλις πριν από λίγες ημέρες (12-13 Φεβρουαρίου 2025), τα οποία παρουσιάζουν ως δήθεν είδηση την αύξηση των κακοπληρωτών ενοικιαστών στη Θεσσαλονίκη, χωρίς να παραθέτουν κανένα στοιχείο, πέρα από τις μαρτυρίες και γενικευμένες διατυπώσεις εκπροσώπου της ΕΝΙΑΘ, του φορέα που εκπροσωπεί κατά βάση τους εκμισθωτές ακινήτων, δηλαδή όσους επωφελούνται από τη στεγαστική κρίση για να αυξήσουν υπέρμετρα τα εισοδήματά τους.

Μας θλίβει δε ιδιαίτερα το γεγονός ότι τα σχετικά δημοσιεύματα χρησιμοποιούν ή αναπαράγουν υπερβολική φρασεολογία και χαρακτηρισμούς που συκοφαντούν και προσβάλλουν συλλήβδην τους ενοικιαστές και τις ενοικιάστριες (λ.χ. “Νοικιάζουν διαμερίσματα για να… ξεχειμωνιάσουν και φεύγουν νύχτα, αφήνοντας καμένη γη”, “μάστιγα τα απλήρωτα ενοίκια”, “…εκ πεποιθήσεως κακοπληρωτές”, σε voria.gr, 12.02.2025, “ενοικιαστές-φαντάσματα” σε ertnews.gr, 13.02.2025). Θίγουν, δηλαδή, ένα στα τρία νοικοκυριά, τα οποία η Ένωση Ενοικιαστών/τριών Θεσσαλονίκης εκπροσωπεί κατεξοχήν, και αγωνίζεται για τα στεγαστικά δικαιώματα στο πολεοδομικό μας συγκρότημα, ως αναγνωρισμένο πλέον σωματείο, εγγεγραμμένο στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης (αριθμός μητρώου: 11307).

Ως εκ τούτου, είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε στα παραπάνω δημοσιεύματα, τα οποία όχι μόνο διογκώνουν το φαινόμενο των ανείσπρακτων ενοικίων χωρίς να παρέχουν απτά στοιχεία για την έκτασή του, αλλά και αποσκοπούν ξεκάθαρα στη δημιουργία εντυπώσεων, προκειμένου να αποκρύψουν το πραγματικό ζήτημα που αντιμετωπίζει η πόλη μας: την αισχροκέρδεια μερίδας των εκμισθωτών σε μια ασύδοτη και αρρύθμιστη αγορά ενοικίων, που οδηγεί εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά στην απόγνωση, στη φτωχοποίηση και στη μετανάστευση.

Ποια είναι η “μάστιγα” για την οποία γίνεται λόγος στον Τύπο;

• Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 από την ΕΛΣΤΑΤ, ο μόνιμος πληθυσμός του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης ανέρχεται σε 802.392 κατοίκους. Έτσι, εκτιμάται ότι οι ενοικιαστές και ενοικιάστριες εντός αυτού είναι κατά προσέγγιση 267.000 άτομα (το ⅓ του συνόλου των κατοίκων). Με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (2023), ο μέσος όρος των μελών του νοικοκυριού είναι 2,2 άτομα. Συνεπώς, περίπου 121.363 νοικοκυριά της Θεσσαλονίκης ζουν στο ενοίκιο.

• Με βάση τα στατιστικά του Υπουργείου Δικαιοσύνης για το έτος 2024, την περασμένη χρονιά ασκήθηκαν 1.778 αγωγές διαδικασίας μισθωτικών διαφορών και 840 νέες αιτήσεις για έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου. Πρόκειται δηλαδή για περίπου 2.600 νεοεισαχθείσες υποθέσεις τέτοιου αντικειμένου για ολόκληρο το 2024, και μάλιστα σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Να σημειωθεί μάλιστα ότι μέσα σε αυτές περιλαμβάνονται όχι μόνο διαφορές από αστικές μισθώσεις (κατοικιών), αλλά και διαφορές από εμπορικές μισθώσεις (επαγγελματικής στέγης) και άλλες μισθώσεις, καθώς και διαφορές μεταξύ συνιδιοκτητών πολυκατοικίας κατά συγκεκριμένου ιδιοκτήτη οριζόντιας ιδιοκτησίας (και όχι του εκάστοτε ενοικιαστή) για κοινόχρηστα.

• Με απλή αναγωγή του πλήθους των εν λόγω υποθέσεων στον πληθυσμό της Θεσσαλονίκης, μπορούμε να συναγάγουμε ότι λιγότερες από 500 εκ των παραπάνω υποθέσεων αφορούν τη Θεσσαλονίκη. Αν από αυτές τις περιπτώσεις αφαιρεθούν: α) οι διαφορές κοινοχρήστων που δεν αφορούν ενοικιαστές, αλλά μόνο ιδιοκτήτες, κατά των οποίων στρέφεται η συνιδιοκτησία,  β) οι διαφορές από εμπορική-επαγγελματική μίσθωση ή άλλες μισθώσεις πλην αστικών (χωρίς να είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε το ακριβές πλήθος της κάθε κατηγορίας, δυστυχώς), μιλάμε σίγουρα για πολύ λιγότερες υποθέσεις που αφορούν οφειλές ενοικίων από μίσθωση κατοικίας. Και αναρωτιόμαστε: μπορεί να αποτελεί αυτό το πραγματικό νούμερο (των 200 ή 300 υποθέσεων οφειλόμενων ενοικίων κατ’ έτος, στη Θεσσαλονίκη, τόσο μεγάλο ποσοστό των ενεργών μισθώσεων κατοικίας στον Νομό Θεσσαλονίκης, ώστε να χαρακτηριστεί “μάστιγα”, και ώστε ένα δημοσίευμα ΜΜΕ μεγάλης επισκεψιμότητας να στιγματίζει όλους τους ανθρώπους που νοικιάζουν το σπίτι τους με αυτό το τσουβάλιασμα, προδιαθέτοντας αρνητικά τους (δυνητικούς) εκμισθωτές; Προφανώς και η απάντησή μας είναι: ΟΧΙ. Είναι στρέβλωση της πραγματικότητας να διογκώνεται και να παρουσιάζεται ως “μάστιγα” το φαινόμενο δικαστικής προσφυγής κατά του 2-2,5% των νοικοκυριών που ζουν στο ενοίκιο, και μάλιστα εν αγνοία των λόγων που οδήγησαν τα συγκεκριμένα νοικοκυριά στην υπερημερία.

Η πραγματική είδηση δεν είναι ότι υπάρχουν κακοπληρωτές ενοικιαστές, αλλά ότι η συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών που μένουν σε ενοικιαζόμενη κατοικία συνεχίζουν να είναι συνεπείς στις πληρωμές τους, παρ’ όλη την συνεχιζόμενη αλόγιστη άνοδο των ενοικίων, με μέσο όρο αύξησης 7,5% ετησίως, και σωρευτική αύξηση περισσότερο από 80% τα τελευταία οκτώ χρόνια, τη στιγμή που τα πραγματικά εισοδήματα συρρικνώνονται λόγω του πληθωρισμού.

Προκειμένου να παραμείνουν συνεπείς, οι ενοικιαστές και οι ενοικιάστριες κάνουν περικοπές σε άλλες βασικές, ανελαστικές ανάγκες, όπως η τροφή, ο ρουχισμός και η εκπαίδευση των παιδιών τους, την ώρα που δεν απολαμβάνουν καμία θεσμική προστασία. Όχι μόνο απουσιάζει παντελώς οποιαδήποτε στεγαστική πολιτική – η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ με μηδενικό στεγαστικό απόθεμα κοινωνικής κατοικίας – αλλά και τα μέτρα που οι διάφορες κυβερνήσεις διαχρονικά παρουσιάζουν ως στεγαστικά (“Σπίτι μου”, “Ανακαινίζω-Νοικιάζω”, κ.ά.) έχουν ως μοναδικό γνώμονα την αναθέρμανση της κτηματαγοράς, ρίχνοντας έτσι λάδι στη φωτιά της κερδοσκοπίας και ανεβάζοντας περαιτέρω τις τιμές.

Αντιθέτως, οι εκμισθωτές, που μέσω τέτοιων μεθοδευμένων δημοσιευμάτων προσπαθούν να παρουσιαστούν ως θύματα, προστατεύονται θεσμικά με τον Ν. 4055/2012, που προβλέπει ότι ο εκμισθωτής μπορεί να κάνει έξωση στον ενοικιαστή ήδη από την πρώτη φορά που καθυστερεί την καταβολή ενοικίου. Αποτελώντας μόνο το 13% του πληθυσμού, οι εκμισθωτές είναι η μοναδική κοινωνική κατηγορία που έχει αυξήσει σημαντικά τα εισοδήματά της εν μέσω της εντονότερης στεγαστικής κρίσης στην Ευρώπη. Σύμφωνα με στοιχεία από την Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης της ΕΛΣΤΑΤ, μετά το 2018 υπάρχει έντονη τάση συγκέντρωσης των νοικοκυριών των εκμισθωτών στα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα, αντίστροφα με την τάση φτωχοποίησης των ενοικιαστών. Είναι ύβρις οι ωφελούμενοι από τη στεγαστική κρίση μέσω των εκπροσώπων τους να δυσφημίζουν χωρίς στοιχεία τους δοκιμαζόμενους ενοικιαστές και ενοικιάστριες, προκειμένου να δικαιολογήσουν τα αιτήματά τους για βάναυσα μέτρα όπως ο “Τειρεσίας Ενοικιαστών”, που δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την πρόσβαση στην αξιοπρεπή στέγη και εν γένει την αξιοπρεπή διαβίωση των μελών της Ένωσής μας και όλων των ενοικιαστών.

Η Ένωση Ενοικιαστών & Ενοικιαστριών Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκε για να αντιταχθεί ακριβώς σε αυτούς τους λόγους που συστηματικά μας παρουσιάζουν τον κόσμο αντεστραμμένο, και κατηγορούν τα θύματα της στεγαστικής κρίσης για την τύχη τους. Θα συνεχίσουμε να απαιτούμε πάταξη της αισχροκέρδειας, παρέμβαση στην ασύδοτη αγορά ενοικίων και κοινωνική κατοικία για όλους και όλες”, όπως κατέληξε η απάντηση στα δημοσιεύματα που έδωσε η Προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή της Ένωσης Ενοικιαστ(ρι)ών Θεσσαλονίκης.