Από το Σικάγο του 1886, την Αθήνα του Καλλέργη το 1893, μέχρι σήμερα
Πρωτομαγιά στις... 4 Μαΐου:
Αν και πέρασε η 1η Μαΐου, οφείλουμε να κάνουμε μια αναφορά στην Πρωτομαγιά, η οποία γιορτάζεται από όλο σχεδόν τον πλανήτη. Κάθε χρόνο αυτή την μέρα, η εργατική τάξη προβάλλει τα κοινωνικά της επιτεύγματα μέσα από ειρηνικές πορείες και συγκεντρώσεις.
Τα γεγονότα του Σικάγου
Η απαρχή για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς, ως εργατική γιορτή, ξεκίνησε στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι, σε ανάμνηση των αιματηρών διαμαρτυριών των εργατών που είχαν γίνει τρία χρόνια νωρίτερα και συγκεκριμένα την 1η Μαΐου 1886 στο Σικάγο των ΗΠΑ. Ενώ, δύο χρόνια νωρίτερα, το 1884, πάρθηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας η απόφαση να γίνουν την 1η Μαΐου του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις.
Έχοντας προηγηθεί ένα σύνολο πετυχημένων κινητοποιήσεων κυρίως στον Καναδά το 1872, οι Αμερικανοί αποφάσισαν να προχωρήσουν σε απεργιακές κινητοποιήσεις για να πετύχουν το θεσμοθετημένο οκτάωρο, καθολική αργία την Κυριακή και καλύτερες συνθήκες εργασίας εν γένει. Βασικό τους σύνθημα «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο».
Αξίζει να αναφερθεί πως την περίοδο εκείνη το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους κατά το δοκούν, ακόμη και τις Κυριακές.
Περίπου 350.000 εργάτες συμμετείχαν στην απεργία από 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ, ενώ η μαχητική πορεία που έγινε στο Σικάγο την 1η Μαΐου με τη συμμετοχή 90.000 ανθρώπων θα έμενε στην ιστορία. Στην κεφαλή της πορείας ήταν ο Άλμπερτ Πάρσονς, η γυναίκα του Λούσι και τα επτά παιδιά τους, ενώ η αφετηρία ήταν η πλατεία Haymarket.
Τα γεγονότα έπειτα είναι μερικώς γνωστά καθώς ενώ γίνονταν ομιλίες υπέρ των εργατικών δικαιωμάτων, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης διέταξε να διαλυθεί η συγκέντρωση. Την ίδια στιγμή, μια χειροβομβίδα εκτοξεύτηκε από την πλευρά των διαδηλωτών εναντίον των ένστολων και επί τόπου σκοτώθηκαν 7 αστυνομικοί. Στον αντίποδα, οι αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν αδιακρίτως. Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν, τέσσερις εξ αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αυτοκτόνησε στη φυλακή. Η διεθνής προβολή αυτής της δίκης έβαλε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Γιορτής
Η Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς έγινε το 1893, στην Αθήνα, ύστερα από πρωτοβουλία του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη. Επειδή εκείνη τη χρόνια, η 1η Μαΐου ήταν Σάββατο και εργάσιμη, επελέγη η επόμενη μέρα για να έχει η γιορτή μαζικό χαρακτήρα.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Σοσιαλιστής», που εξέδιδε ο Καλλέργης, στις 5 το απόγευμα της Κυριακής συγκεντρώθηκαν στο Στάδιο πάνω από 2.000 σοσιαλιστές και εργαζόμενοι. Από την άλλη η «Εφημερίς» τους υπολόγισε μόνο σε 200.
Τα αίτηματά τους ήταν να καθιερωθεί η οκτάωρη εργασία, η Κυριακή να είναι μέρα ξεκούρασης και τα μαγαζιά να είναι κλειστά, να αποδίδεται σύνταξη σε όσους έχουν υποστεί εργατικό ατύχημα και σχετικά επιδόματα σε όσους δεν μπορούν να συντηρήσουν την οικογένειά τους.Τέλος, βασικό αίτημα ήταν να διαβιβαστούν όλα αυτά στη Βουλή για ν προχωρήσει σε σχετικό ψήφισμα.
Το ψήφισμα επεδόθη, τελικά, στον πρόεδρο της Βουλής την 1η Δεκεμβρίου 1893 από τον Σταύρο Καλλέργη. Ο πρωτοπόρος σοσιαλιστής ανήλθε στη συνέχεια στο δημοσιογραφικό θεωρείο και περίμενε από τον πρόεδρο της Βουλής να το εκφωνήσει. Αυτός όμως κωλυσιεργούσε, έτσι ο Καλλέργης διαμαρτυρήθηκε μεγαλοφώνως και με εντολή του προέδρου συνελήφθη για διατάραξη της συνεδρίασης. Λίγες μέρες αργότερα αφού δικάστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ημερών, απελευθερώθηκε.
Έκτοτε και μέχρι σήμερα, όλοι σέβονται τη συγκεκριμένη μέρα, όλοι σχεδόν οι κλάδοι απεργούν αποδίδοντας φόρο τιμής στους ανθρώπους που τότε πρωτοστάτησαν για να είναι εγγυημένα και σεβαστά σήμερα τα τότε απαιτούμενα.
Ε.Α