Η Ευρώπη αντιμετώπισε το 2024 τις πιο εκτεταμένες πλημμύρες που έχουν καταγραφεί στην περιοχή από το 2013, με το 30% των ποταμών της ηπείρου να ξεχειλίζουν, αν και την ίδια στιγμή καταγράφηκαν υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ, σύμφωνα με έκθεση του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Κοπέρνικος σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό.

Από τις πλημμύρες έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 335 άνθρωποι στην Ευρώπη το 2024, ενώ επηρεάστηκαν περισσότεροι από 410.000, επεσήμαναν οι δύο οργανισμοί σε κοινή τους ανακοίνωση.

Η δυτική Ευρώπη επλήγη περισσότερο, με το 2024 να είναι η δέκατη πιο υγρή χρονιά που έχει γνωρίσει η περιοχή από το 1950, όταν ξεκίνησαν να διατηρούνται αρχεία. Οι καταιγίδες και οι πλημμύρες προκάλεσαν εξάλλου υλικές ζημιές ύψους 18 δισεκ. δολαρίων.

Πρόκειται «για τις πιο εκτεταμένες πλημμύρες» που έχει γνωρίσει η Ευρώπη «από το 2013», υπογράμμισε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου η Σαμάνθα Μπέρτζες του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τις Μεσοπρόθεσμες Μετεωρολογικές Προβλέψεις (ECMWF).

Οι καταστροφές αυτές σημειώθηκαν στη διάρκεια της πιο ζεστής χρονιάς που έχει γνωρίσει ο κόσμος από τότε που διατηρούνται αρχεία, και η πιο ζεστή για την Ευρώπη, και καταδεικνύουν ότι ένας πιο ζεστός πλανήτης που απορροφά περισσότερο νερό από την ατμόσφαιρα οδηγεί σε πιο βίαιες βροχοπτώσεις και πλημμύρες.

«Κάθε επιπλέον δέκατο του βαθμού που αυξάνει η θερμοκρασία έχει σημασία διότι εντείνει τους κινδύνους για τις ζωές μας, τις οικονομίες μας και για τον πλανήτη μας», υπογράμμισε η Σελέστ Σάουλο του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού.

Τον Σεπτέμβριο λόγω της καταιγίδας Μπόρις έπεσε μέσα σε πέντε ημέρες ποσότητα βροχής που συνήθως καταγράφεται σε διάστημα τριών μηνών, με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρές πλημμύρες και υλικές ζημιές σε οκτώ χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.

Έναν μήνα αργότερα ισχυρές καταιγίδες, που ενισχύθηκαν από τους ζεστούς και υγρούς ανέμους από τη Μεσόγειο, προκάλεσαν καταρρακτώδεις βροχές στην Ισπανία, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να σημειωθούν μεγάλες καταστροφές στη Βαλένθια και να χάσουν τη ζωή τους 232 άνθρωποι.

Σχεδόν κάθε μήνα του 2024 καταγράφονταν σοβαρές πλημμύρες στην Ευρώπη: τον Ιανουάριο στη Βρετανία, τον Φεβρουάριο στη βόρεια Ισπανία, τον Μάρτιο και τον Μάιο στη βόρεια Γαλλία, τον Ιούνιο στη Γερμανία και την Ελβετία.

Την ίδια ώρα η νοτιοανατολική Ευρώπη γνώρισε το μεγαλύτερης διάρκειας κύμα καύσωνα που έχει καταγραφεί ποτέ, συνολικά 13 ημέρες, οι παγετώνες της Σουηδίας μειώθηκαν με τους γρηγορότερους ρυθμούς που έχουν παρατηρηθεί μέχρι στιγμής, ενώ αυξήθηκε και το θερμικό στρες στους κατοίκους της ηπείρου.

Σύμφωνα με τη Μπέρτζες, «αυτή η αντίθεση» δεν συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, αλλά περισσότερο με τα αντίθετα συστήματα πίεσης που επηρεάζουν τα σύννεφα και τη μεταφορά υγρασίας.

Όμως οι καταιγίδες το 2024 «μάλλον ήταν πιο βίαιες εξαιτίας της πιο ζεστής και πιο υγρής ατμόσφαιρας», εξήγησε. «Με την κλιματική αλλαγή παρατηρούμε πιο συχνά και πιο ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα», πρόσθεσε.

Αυτό επιβεβαιώνει και τις προβλέψεις των ειδικών για το κλίμα της IPCC (Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή ), σύμφωνα με τους οποίους η Ευρώπη είναι μία από τις περιοχές του κόσμου όπου θα αυξηθεί περισσότερο ο κίνδυνος πλημμυρών λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Από τα χρόνια του 1980 η θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξάνεται δύο φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Πρόκειται «για την ήπειρο που θερμαίνεται περισσότερο» και έχει αναχθεί σε ένα από τα «καυτά σημεία» την κλιματικής αλλαγής, τόνισε η Φλοράνς Ραμπιέ διευθύντρια του ECMWF.

«Είναι επείγον να δράσουμε διότι η σοβαρότητα του κινδύνου αναμένεται να φτάσει σε κρίσιμα ή καταστροφικά επίπεδα ως τα μέσα ή το τέλος του αιώνα», υπενθύμισε ο Άντριου Φερόν επιστημονικός συντονιστής της ΕΕ στη Σύμβαση- πλαίσιο του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC).

Μόνο οι μισές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν καταρτίσει σχέδια προσαρμογής για να αντιμετωπίσουν τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως οι καύσωνες και οι πλημμύρες. «Πρόκειται για ενθαρρυντική πρόοδο σε σχέση με το 2018», όταν μόνο το 18% των ευρωπαϊκών πόλεων ήταν προετοιμασμένες, επισημαίνεται στην έκθεση.

ΑΠΕ/ΜΠΕ